Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 12 - Tuyên ngôn độc lập - Hồ Chí Minh (Tiết 3)

TUYÊN NGÔN ĐỘC LẬPmột số hình ảnh về BácI.Tìm hiểu khái quátBản “Tuyên ngôn độc lập” được sọan thảo tại căn nhà số 48 Hàng Ngang, Hà Nội.Bản “Tuyên ngôn độc lập” được sọan thảo để thông báo nền độc lập của Việt Nam với nhân dân và các nước đế quốc.Bản “Tuyên ngôn độc lập” vừa mang giá trị pháp lý vừa mang giá trị nhân đạo, giá trị văn chương và giá trị lịch sử. bè côc t¸c phÈma- Nh÷ng c¬ s¬ lÝ luËn ®Ó kh¼ng ®Þnh quyÒn tù do, ®éc lËp cña ®Êt n­íc.B- Nh÷ng c¬ së thùc tiÔn ®Ó kh¼ng ®Þnh quyÒn tù do, ®éc lËp cña d©n téc.c- Lêi tuyªn bè §éc lËp, Tù do s¸ng ngêi chÝnh nghÜaa- Nh÷ng c¬ s¬ lÝ luËn ®Ó kh¼ng ®Þnh quyÒn tù do, ®éc lËp cña ®Êt n­íc. “TÊt c¶ mäi ng­êim­u cÇu h¹nh phóc ” ( Tuyªn ng«n §éc lËp cña MÜ n¨m 1776 ). “ Ng­êi ta sinh ra tù do vÒ quyÒn lîi ” ( Tuyªn ng«n Nh©n quyÒn vµ D©n quyÒn cña Ph¸p n¨m 1791).Môc ®Ých:- Lµm c¬ së lÝ luËn ®Ó kh¼ng ®Þnh quyÒn tù do, ®éc lËp cña d©n téc.- Tranh thñ sù ®ång t×nh ñng hé réng lín cña d­ luËn tiÕn bé trªn thÕ giíi.- Muèn cho nh©n d©n ta vµ nh©n d©n thÕ giíi biÕt: D©n téc ViÖt Nam ®øng vÒ phÝa lÏ ph¶i, vÒ phÝa v¨n minh cña nh©n lo¹i. C¸ch lËp luËn cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh trong luËn ®iÓm nµy võa khÐo lÐo võa kiªn quyÕt:- KhÐo lÐo: Tá ra tr©n träng nh÷ng danh ng«n bÊt hñ cña ng­êi Ph¸p vµ MÜ.- Kiªn quyÕt: nh¾c nhë hä ®õng ph¶n béi l¹i Tæ quèc m×nh, ®õng lµm vÊy bïn lªn l¸ cê nh©n ®¹o cña cuéc c¸ch m¹ng vÜ ®¹i cña n­íc Ph¸p vµ MÜ, nÕu hä nhÊt ®Þnh tiÕp tôc tÊn c«ng x©m l­îc ViÖt Nam.-> Ngoµi ra: më ®Çu b¶n “ Tuyªn ng«n ®éc lËp ” cña ViÖt Nam mµ nh¾c ®Õn hai b¶n tuyªn ng«n næi tiÕng trong lÞch sö nh©n lo¹i cña hai n­íc lín nh­ thÕ th× cã nghÜa lµ ®Æt ba cuéc c¸ch m¹ng ngang hµng nhau, ba nÒn ®éc lËp ngang hµng nhau, ba b¶n tuyªn ng«n ngang hµng nhau ( Gîi l¹i niÒm tù hµo d©n téc trong Nam Quèc S¬n Hµ cña LÝ Th­êng KiÖt vµ B×nh Ng« ®¹i c¸o cña NguyÔn Tr·i ).-Nh÷ng c¬ së thùc tiÔn ®Ó kh¼ng ®Þnh quyÒn tù do, ®éc lËp cña d©n téc.BKết tội một cách khái quát: “ Thế mà hơn 80 năm nay, bọn thực dân Pháp lợi dụng lá cờ tự do , bình đẳng , bác ái đến cướp đất nước ta, áp bức đồng bào ta, hành động của chúng trái hẳn với truyền thống nhân đạo và chính nghĩa”.* Đi sâu vào vạch tội kẻ cướp nước:+ Về chính trị : chúng tuyệt đối khôngcho nhân dân ta một chút tự do , dânchủ nào: “Chúng thẳng tay chém..”,“ Chúng tắm các cuộc khởi nghĩa củata trong những bể máu ”. Cách lập luận trùng điệp, thể hiện tội ác chồng chất của thực dân Pháp. + Về kinh tế: - Bác cũng kết tội thực dân Pháp từ khái quát đến cụ thể: “ Chúng bóc lột nhân dân ta đến tận xương tuỷ,khiến cho dân ta nghèo nàn, thiếu thốn, nước ta xơ xác, tiêu điều ”.- Bác quan tâm đến tất cả hạng người: dân cày và dân buôn, trở nên bần cùng, chúng không cho các nhà tư sản ta ngóc đầu lên được. Bác muốn tranh thủ khối đại đoàn kết toàn dân trong công cuộc bảo vệ nền độc lập.Tội ác lớn nhất của thực dân Pháp là gây ra nạn đói 1945.Chúng kể công bảo hộ thì bản tuyên ngôn lên án : trong năm năm chúng đã bán nước ta hai lần cho Nhật.Chúng khẳng định Đông Dương là thuộc địa của chúng thì bản tuyên ngôn nói rõ : Đông Dương đã trở thành thuộc địa của Nhật và nhân dân ta đã đứng lên giành chính quyền từ tay Nhật chứ không phải từ Pháp.Chúng nhân danh Đồng Minh, tuyên bố Đồng Minh đã thắng Nhật nên chúng có quyền lấy lại Đông Dương thì bản tuyên ngôn vạch rõ : chúng chính là những kẻ phản bội Đồng Minh vì đã dâng hai lần Đông Dương cho Nhật. Chỉ có Việt Minh mới thực sự thuộc phe Đồng Minh vì đã đứng lên đánh Nhật , giải phóng Đông Dương.Ngoài ra tuyên ngôn còn lên án tội ác dã man và tư cách đê tiện của thực dân Pháp: khi trốn chạy còn tàn sát các chiến sĩ cách mạng trong tù.-Lêi tuyªn bè §éc lËp, Tù do s¸ng ngêi chÝnh nghÜaC“ Một dân tộc đã gan góc...phải được độc lập ”, “ Nước Việt Nam có quyền được hưởng tự do độc lập và thực sự đã trở thành một nước tự do độc lập ” Thể hiện ý chí độc lập và khát khao tự do của nhân dân qua lời lẽ hùng hồn, đanh thép , đầy tự hào và niềm tin Đây lời của lãnh tụ HCM, là con người yêu nước số 1 của dân tộc Việt Nam, suốt đời đi tìm hình cho nước. Những đoạn văn tâm huyết đó có tác dụng động viên, khích lệ mạnh mẽ đồng bào cả nước. Tố Hữu đã ghi lại phút giây thiêng liêng đó:Người đọc tuyên ngôn ...rồi chợt hỏi: “ Đồng bào nghe tôi nói rõ không ? ” Ôi câu hỏi, hơn một lời kêu gọi Rất đơn sơ mà ấm bao lòng! Cả muôn triệu một lời đáp có Như Trường Sơn say gió biển Đông Vâng , Bác nói, chúng con nghe rõ Mỗi tiếng người mang nặng núi sông. Qua bản “ tuyên ngôn độc lập ” , người đọc cảm nhận được tấm lòng của Bác thể hiện ở từng câu chữ và nhất là trong giọng văn vừa hùng hồn , vừa thiết tha, đanh thép. Tấm lòng của Bác làm nên chất văn cho tác phẩm ,làm cho bài văn nghị luận không khô khan , khiến tuyên ngôn độc lập không chỉ là văn chính luận mẫu mực mà còn là áng văn làm xúc động lòng người .Gi¸ trÞ cña t¸c phÈm+ Gi¸ trÞ lÞch sö + Gi¸ trÞ v¨n häcGi¸ trÞ lÞch sö Tuyªn bè chÊm døt chÕ®é PK-TD ë n­íc ta vµmë ra kØ nguyªn ®éclËp, tù do cña d©n téc. Gi¸ trÞ v¨n häc: Mét bµi v¨n chÝnhluËn ng¾n ngän, sóctÝch, lËp luËn chÆtchÏ, ®anh thÐp, lêi lÏhïng hån, ®Çy søcthuyÕt phôc.gi¸ trÞ nghÖ thuËt Tuyªn ng«n ®éc lËp lµ mét t¸c phÈm chÝnh luËn mÉu mùc, kÕt cÊu chÆt chÏ, lÝ lÏ ®anh thÐp hïng hån, thÊu t×nh ®¹t lÝ. C©u v¨n ng¾n ngän, trong s¸ng mét c¸ch kú l¹, thuyÕt phôc ng­êi nghe, ng­êi ®äc b»ng lÝ lÏ hïng hån, b»ng h×nh ¶nh sinh ®éng.