Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 12 - Tiết 80: Số phận con người - Sô-lô-khốp

Tiết 80:SỐ PHẬN CON NGƯỜI SÔ – LÔ - KHỐP Ban đầu: thấy thích nó và thích đến nỗi bắt đầu thấy nhớ nó, cố chạy xe thật nhanh về để được gặp nó Khi biết được hoàn cảnh của bé, “những giọt nước mắt nóng hổi sôi lên ở mặt tôi” Nhạy cảm trước nỗi đau con trẻ, thể hiện bản tính đôn hậu, lòng yêu thương đối với những người cùng cảnh ngộ, gợi lại tình cảm của một người cha - Nhận thức được bờ vực ngấp nghé cho cả hai người: “không thể để cho mình với nó chìm nghỉm riêng rẽ được”Quyết định nhận bé Va-ni-a làm con Quyết định nhận bé Va-ni-a làm con là một quyết định bất ngờ, táo bạo nhưng tất yếu. Đó là quyết định tự nhiên của tình cảm, của trái tim giàu lòng nhân ái.Qyết định đó đã đem đến niềm hạnh phúc cho cả hai người: Bé Va-ni-a Xô-cô-lốp=> Sức mạnh của tình yêu thương -Nhảy chồm lên hôn vào má, vào môi, vào trán, ríu rít líu lo vang rộn cả buồng lái -Run rẩy, toàn thân run lên như ngọn cỏ trước gió- Ngay khi quyết định nhân bé làm con, anh cảm thấy tâm hồn nhẹ nhõm và bừng sáng lên. Mắt anh mờ đi, người run lên. Đêm đó, lần đầu tiên anh được ngủ một giấc yên lành. Trái tim đã suy kiêt, chai sạn vì đau khổ của anh trở nên êm dịu hơn-> Vui sướng tột cùng, mất đi sự tư lự, trở về với bản tính hồn nhiên của con trẻ-> Sự có mặt của bé Va-ni-a đã sưởi ấm trái tim cô đơn, cằn cỗi và giá lạnh của Xô-cô-lốp Con người vượt lên số phận bằng sức sống mãnh liệt và nghị lực phi thường. Nhưng con người còn vượt lên số phận bằng tình thương và lòng nhân ái.Những khó khăn phải đối mặt trong cuộc sống:+ Chăm sóc bé Va-ni-a không phải dễ dàng gì+ Rủi ro trong công việc: bị tước bằng lái, bị mất việc, phải phiêu bạt để kiếm sống.+ Cơ thể anh đã suy yếu: “quả tim tôi đã rệu rã lắm rồiCó khi tự nhiên nó nhói lên, thắt lại, giữa ban ngày mà tối tăm mặt mũi.”+ Nỗi đau tinh thần vì những chuyện đau thương vẫn cứ ám ảnh anh: “hầu như đêm nào ... cũng chiêm bao thấy những người thân quá cố”. Cái nhìn hiện thực nghiêm ngặt, Những khó khăn phải đối mặt trong c/s - Chăm sóc bé Va-ni-a- Rủi ro trong công việc- Cơ thể đã suy kiệt Nỗi đau luôn ám ảnh- Xô-cô-lốp chăm sóc bé Va-ni-a bằng tình thương thô mộc, vụng về nhưng chân thành- Hai bố con “cứ cuốc bộ khắp nước Nga”Tất cả mọi chuyện chẳng sao đối với Xô-cô-lốp, miễn là “bố con chúng tôi sống được” Ban ngày anh không hở ra một tiếng thở dài, một lời than vãn, nhưng ban đêm thức giấc thì gối đẫm nước mắt-> Giấu nỗi đau để không làm tổn thương bé Va-ni-a-> Ý chí và nghị lực sống kiên cường Bản lĩnh sống và lòng nhân hậu của con người NgaCon người tiếp tục vượt lên số phận:Lời trữ tình ngoại đề và thái độ của tác giả:+ Xa lạ với lối kết thúc tô hồng hiện thực, báo trước khó khăn trở ngại mà con người phải vượt qua trên con đường vươn tới tương lai, hạnh phúc.+ Thể hiện mối đồng cảm, lòng khâm phục và niềm tin tưởng mạnh mẽ tính cách Nga kiên cường. + Lời nhắc nhở, kêu gọi sự quan tâm, trách nhiệm của xã hội đối với số phận cá nhân. + Thể hiện quan điểm: “Nghệ sĩ không thể lạnh lùng khi sáng tạo ... Khi viết, máu nóng nhà văn phải sôi lên...”1. Nội dung: - Tập trung khám phá số phận của con người trong những đau thương mất mát cùng cực do bão tố chiến tranh và trong cuộc sống mưu sinh - Vẻ đẹp của tính cách Nga kiên cường, dũng cảm, nhân ái, vị tha TỔNG KẾTTỔNG KẾT2. Nghệ thuật:- Kiểu kết cấu truyện lồng trong truyện:+ Đảm bảo tính chân thực của sự kiện, hình ảnh và cảm xúc.+ Tạo ra một phương thức miêu tả lịch sử mới: Lịch sử trong mối liên hệ mật thiết với số phận mỗi cá nhân.- Nhiều tình huống, chi tiết đặc sắc nhằm bộc lộ tính cách và khám phá bản chất nhân vật.