Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 12 - Tiết 79, 80: Thuốc - Lỗ Tấn

1Đỗ Viết CườngTiết 79 – 80. GVVHNNLỗ TấnThuốc2Đỗ Viết CườngI. Tác giả và tác phẩm1. Tác giảHãy cho biết vài nét về cuộc đời của Lỗ Tấn?- Cuộc đời:+ (1888 – 1936), tên thật là Chu Thụ Nhân, tên chữ: Dự Tài+ Là nhà văn cách mạng nổi tiếng Trung+ Lỗ Tấn là bút danh ghép từ họ mẹ (Lỗ Thuỵ) và chữ “Tấn Hành” (một kỉ niệm thời ấu thơ)+ Quê quán: Chiết Giang (Trung Quốc) 3Đỗ Viết Cường+ Năm 13 tuổi, bố lâm bệnh rồi qua đời vì không có thuốc+ Lỗ Tấn học nhiêu nghề: nghề hàng hải, nghề khai mỏ, nghề y -> viết vănVề sự nghiệp văn chương của Lỗ Tấn có điểm gì đáng chú ý?4Đỗ Viết Cường- Sự nghiệp:+ Ông chủ trương dùng ngòi bút để phanh phui các căn bệnh của quốc dân, phát huy chức năng đích thực của văn chương là chữa bệnh tinh thần.+ Sự nghiệp sáng tác khá phong phú: • 32 truyện ngắn, 1 truyện vừa, tất cả được in thành 3 tập: Gào thét, Bàng hoàng, Chuyện cũ viết theo lối mới. • Nhiều tạp văn: Nấm mồ, Cỏ dại... 5Đỗ Viết Cường2. Tác phẩma. Đọc văn bảnb. Xuất xứ và hoàn cảnh ra đờiHãy cho bết hoàn cảnh và xuất xứ của tác phẩm?- Hoàn cảnh: cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX, Trung Quốc biến thành nước nửa phong kiến nửa thuộc địa nhưng nhân dân lại an phân chịu nhục- Tác phẩm được viết ngày 25/4/1919 đăng trên tạp chí Tân thanh niên 5/1919 về sau in chung trong tập Gào thét (1923)6Đỗ Viết Cườngc. Tóm tắt tác phẩmCon trai ông bà Hoa Thuyên bị bệnh gì ?Ông bà Hoa Thuyên làm gì để chữa bệnh cho con ?Người trong quán trà bàn tán về ai ?Hạ Du là người thế nào? Người trong quán trà có hiểu anh không ? Bánh bao tẩm máu người có chữa được bệnh lao không ?Nghĩa địa được miêu tả thế nào ?Biểu hiện của bà mẹ Hạ Du khi ở nghĩa địa ?Trên mộ Hạ Du có gì đặc biệt làm hai bà mẹ rất ngạc nhiên ?7Đỗ Viết Cường1. Nhan đề và ý nghĩa- Nhan đề Thuốc đa nghĩa:+ Đặt ra vấn đề sử dụng thuốc để chữa bệnh của người dân Trung Quốc (lấy máu người tẩm bánh bao chữa bệnh lao).-> U mê lạc hậu về khoa học, cần phải tìm một thứ thuốc khác có tác dụng chữa bệnh thực sự cho người bệnh.Em hiểu nhan đề Thuốc của tác phẩm như thế nào?II. Phân tích8Đỗ Viết Cường+ Đề cập đến vấn đề xã hội có ý nghĩa sâu sắc: đó không phải là thuốc để chữa bệnh mà là thuốc độc.-> Nói cách khác, bệnh của người dân Trung Quốc là bệnh mê muội, lạc hậu của quần chúng về chính trị và bệnh xa rời quần chúng của chính những người làm cách mạng=> Do đó, nhan đề Thuốc khẳng định phương thuốc để chữa bệnh cho người dân Trung Quốc là phương thuốc chữa bệnh tinh thần.Chính vì vậy, Lỗ Tấn không chỉ vạch ra các căn bệnh của người dân Trung Quốc mà còn tìm phương thuốc để chữa trị -> làm cách mạng vô sản.9Đỗ Viết Cường2. Phương thức chữa bệnh ho lao- Người bệnh: con trai ông bà Hoa ThuyênNgười bệnh là ai?Để chữa bệnh cho con, lão Thuyên đã làm gì?- Lão Thuyên đã đi tìm thuốc để mua.10Đỗ Viết Cường- Phương thuốc: bánh bao tẩm máu người tử tù bị chết chémĐó là phương thuốc gì?Hình ảnh người đi mua thuốc được tác giả giới thiệu như thế nào?11Đỗ Viết Cường- Người đi mua thuốc:+ Kì dị, đi đi, lại lại+ Xô nhào tới+ Dướn cổ ra+ Xô đẩy ào ào Tranh nhau mua bằng được thuốc-> Sự ngu muội của quần chúng nhân dân12Đỗ Viết Cường- Lão Thuyên:Hành động và thái độ của lão Thuyên khi mua được thuốc?• Vội vàng móc túi • Run run • Ngại không dám cầm• Trừ trừVừa muốn có thuốc, vừa sợ, lần khần+ Khi mua thuốc:13Đỗ Viết Cường+ Khi cầm được thuốc:• Để hết tinh thần vào gói bánh• Sung sướngThái độ của ông bà Hoa Thuyên khi cho con ăn thuốc?+ Khi con ăn thuốc: trố mắt nhìn con như muốn rót vào, lấy ra một cái gì?-> gợi ra một cái gì đó bất ổn14Đỗ Viết Cường- Kết quả: phương thuốc đó đã nhanh chóng tiễn đưa con bệnh ra nghĩa địa. Qua phương thuốc chữa bệnh đó, tác giả muốn chỉ ra điều gì?=> Nhà văn phê phán sự mê muội, lạc hậu của nhân dân Trung Hoa. Đây là căn bệnh tinh thần đòi hỏi một phương thuốc chữa trị.15Đỗ Viết Cường3. Hình ảnh nghĩa địa- Nghĩa địa:Hình ảnh nghĩa địa được giới thiệu như thế nào?+ Phía tay trái: những người chết chém hoặc chết tù.+ Phía tay phải: những người chết nghèo.Con đường mòn16Đỗ Viết CườngBối cảnh thê thảm, tối tăm của nước Trung Hoa phong kiến:Qua việc miêu tả đó gợi cho em suy nghĩ gì?+ Nghĩa địa người chết chém để chung (không phân biệt người làm cách mạng và kẻ trộm cướp.+ Cái chết của Hạ Du và Thuyên đều vì sự ngu muộn của xã hội-> Lời kết án, cảnh tỉnh xã hội mông muội, tối tăm đã đưa những con người còn trẻ đến cõi chết.17Đỗ Viết Cường- Hình ảnh “con đường mòn”: vạch ra sự phân cách của 2 khu nghĩa địa là do chính con người, chính người dân Trung Hoa tự phân rẽ mình.Em có nhận xét gì về hình ảnh “con đường mòn”? Ý nghĩa?-> Giữa quần chúng và người làm cách mạng còn có sự cách biệt, chưa hiểu nhau.18Đỗ Viết Cường4. Hình ảnh Hạ Du và vòng hoa trên mộ.Hình ảnh người cách mạng Hạ Du được tác giả giới thiệu như thế nào?- Hình tượng người chiến sĩ cách mạng Hạ Du, không xuất hiện trực tiếp, chỉ là đối tượng để bàn luận:+ Nằm trong tù rồi mà còn dám rủ lão đề lao làm giặc. -> Có nhiệt tình cách mạng, xả thân vì tổ quốc.+ Thiên hạ nhà Mãn Thanh chính là của chúng ta.19Đỗ Viết Cường- Thái độ của mọi người: Hạ Du là giặcThái độ của mọi người đối với anh?Qua đó em có suy nghĩ gì?-> Quần chúng chưa hiểu cách mạng, người làm cách xa rời quần chúng.Hình ảnh vòng hoa trên mộ Hạ Du có ý nghĩa gì?20Đỗ Viết Cường- Vòng hoa: hoa trắng, hoa hồng xen lẫn nhau, nằm khoanh trên nấm mộ khum khum.-> Lòng kính trọng của nhà văn đối với Hạ Du, niềm tin của tác giả đối với cách mạng.=> Nhà văn đặt vấn đề: phải có cuộc cách mạng kiểu khác, 1 cuộc cách mạng của quần chúng và vì quần chúng.21Đỗ Viết Cường5. Ý nghĩa thời gian của tác phẩm- Mùa thu: Câu chuyện trong tác phẩm diễn ra trong thời gian nào? Ý nghĩa?- Mùa xuân: Cái chết của 2 người trai trẻ: Thuyên và Hạ DuHai bà mẹ cùng một nỗi đau, đã bước qua con đường mòn để đồng cảm và hiểu nhau.22Đỗ Viết CườngÝ nghĩa: 1 mùa chuẩn bị khép lại, 1 mùa mở ra một năm mới -> niềm hi vọng của tác giả: lá vàng rụng xuống để tích nhựa cho chồi non.6. Câu hỏi “thế này là thế nào?”Tại sao mẹ Hạ Du lại hỏi câu hỏi “thế này là thế nào?”, ý nghĩa?23Đỗ Viết Cường- Được đặt ra nhưng chưa có lời đáp.- Nó hứa hẹn một câu trả lời, 1 sự giác ngộ- Khẳng định: quần chúng và cách mạng đã gắn bó.III. Tổng kết.Khái quát lại nghệ thuật và nội dung của truyện?24Đỗ Viết CườngNgòi bút sắc sảo, điêu luyện, hàm súc, cô đọng.1. Nghệ thuậtQua sự mê muội của quần chúng và bi kịch của người cách mạng tiên phong tác giả đã phanh phiu căn bệnh tinhthần của Trung Quốc đương thời và chỉ ra phương thuốc chữa trị: làm cách mạngChỉ ra con đường cách mạng đúng đắn: quan hệ giữa cách mạng và quần chúng2. Nội dung25Đỗ Viết CườngChân thành cám ơn các thầy cô 26Đỗ Viết Cường