Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 12 - Tiết 31: Thực hành một số phép tu từ ngữ âm (Tiếp)

TiÕt 31:Thùc hµnh mét sè phÐp tu tõ ng÷ ©m Ng­êi thùc hiÖn: Huúnh ThÞ Hoµ B×nh Tr­êng THPT L¹ng Giang sè 1 - BGThùc hµnh mét sè phÐp tu tõ ng÷ ©mI.T¹o nhÞp ®iÖu vµ ©m h­ëng cho c©uNhãm 1: NhËn xÐt vµ nªu t¸c dông cña nhÞp ®iÖu, sù phèi hîp ©m thanh ... trong ®o¹n v¨n ë bµi tËp 1( Sgk trang 129)Nhãm 2 : Ph©n tÝch t¸c dông cña ©m thanh, nhÞp ®iÖu... Trong ®o¹n v¨n ë bµi tËp 2 ( Sgk trang 129)Nhãm 3 : Ph©n tÝch t¸c dông cña nhÞp ®iÖu vµ ©m thanh ... Trong ®o¹n v¨n ë bµi tËp 3 ( Sgk trang 130)*Quan s¸t, ph©n tÝch vµ tr×nh bµy kÕt qu¶ ho¹t ®éng theo nhãm (4 phót chuÈn bÞ + 3 phót tr×nh bµy/nhãm)Bµi tËp 1:- NhÞp: KÕt hîp vÕ c©u dµi (vÕ 1,2)=> T¹o nhÞp ®iÖu dµn tr¶i víi vÕ c©u ng¾n (vÕ 3)=> T¹o nhÞp ®iÖu dån dËp, m¹nh mÏ.Mét d©n téc ®· gan gãc chèng ¸ch n« lÖ cña Ph¸p h¬n 80 n¨m nay, mét d©n téc ®· gan gãc ®øng vÒ phe §ång minh chèng ph¸t xÝt mÊy n¨m nay, d©n téc ®ã ph¶i ®­îc tù do! D©n téc ®ã ph¶i ®­îc ®éc lËp! (Hå ChÝ Minh - TN§L)¢m: ¢m cuèi vÕ 1, 2, 3 = thanh B + ©m tiÕt më ; ¢m cuèi c©u kÕt = thanh T+ ©m tiÕt ®ãng;=> Phèi hîp linh ho¹t nhÞp ®iÖu, ©m thanh, kÕt hîp phÐp ®iÖp ng÷ vµ ®iÖp có ph¸p, ®o¹n v¨n mang ©m h­ëng hïng hån, ®anh thÐp võa phï hîp môc ®Ých tuyªn ng«n, võa thÓ hiÖn ®­îc s¾c th¸i biÓu c¶m, t¨ng tÝnh thuyÕt phôc. Bµi tËp 2:BÊt k× ®µn «ng, ®µn bµ, bÊt k× ng­êi giµ, ng­êi trÎ, kh«ng chia t«n gi¸o, ®¶ng ph¸i, d©n téc, hÔ lµ ng­êi ViÖt Nam th× ph¶i ®øng lªn ®¸nh thùc d©n Ph¸p ®Ó cøu Tæ quèc. Ai cã sóng dïng sóng. Ai cã g­¬m dïng g­¬m, kh«ng cã g­¬m th× dïng cuèc, thuæng, gËy géc. Ai còng ph¶i ra søc chèng thùc d©n Ph¸p cøu n­íc. ( HCM - Lêi kªu gäi toµn quèc kh¸ng chiÕn)- NhÞp ng¾n (4/2/4/2 – 3/2/3/2) lÆp liªn tiÕp phèi hîp nhÞp dµi => Khi khoan thai, khi dån dËp m¹nh mÏ;¢m: Phèi hîp linh ho¹t B -T; kÕt hîp ®iÖp vÇn, lÆp tõ ng÷ vµ lÆp cÊu tróc trong c©u => ý v¨n vµ lêi v¨n khoÎ kho¾n, r¾n rái.=>T¹o s¾c th¸i hïng hån, thiªng liªng cña lêi kªu gäi. Bµi tËp 3:GËy tre, ch«ng tre chèng l¹i s¾t thÐp cña qu©n thï. Tre xung phong vµo xe t¨ng, ®¹i b¸c. Tre gi÷ lµng, gi÷ n­íc, gi÷ m¸i nhµ tranh, gi÷ ®ång lóa chÝn. Tre hi sinh ®Ó b¶o vÖ con ng­êi. Tre, anh hïng lao ®éng. Tre, anh hïng chiÕn ®Êu. (ThÐp Míi – C©y tre ViÖt Nam)NhÞp : Phèi hîp linh ho¹t nhÞp ng¾n, dµi trong c©u vµ gi÷a c¸c c©u;-¢m : Phèi hîp gi÷a B - T, phèi hîp gi÷a ©m vùc cao - thÊp;- KÕt hîp phÐp nh©n ho¸ + c¸c ®éng tõ + lÆp có ph¸p...=>T¹o tÝnh nh¹c trÇm bæng du d­¬ng , ®ång thêi gãp phÇn kh¼ng ®Þnh sù khoÎ kho¾n, ý chÝ kiªn c­êng cña con ng­êi ViÖt Nam (qua ý nghÜa biÓu t­îng c©y tre).Thùc hµnh mét sè phÐp tu tõ ng÷ ©mI.T¹o nhÞp ®iÖu vµ ©m h­ëng cho c©u*Quan s¸t, ph©n tÝch vµ ho¹t ®éng nhãm...*KÕt luËn : NhÞp ®iÖu vµ ©m h­ëng ®­îc t¹o ra do nhiÒu yÕu tè: sù ng¾t nhÞp, phèi thanh, c¸c phÐp tu tõ,...vµ cã t¸c dông rÊt lín trong viÖc biÓu ®¹t néi dung.II. §iÖp ©m, ®iÖp vÇn, ®iÖp thanh*Ho¹t ®éng nhãm theo bµn víi BT1 vµ BT2 (4 phót chuÈn bÞ cho mçi bµi):BT1:Ph©n tÝch t¸c dông t¹o h×nh t­îng cña viÖc ®iÖp ©m ®Çu trong c©u th¬ sau: D­íi tr¨ng quyªn ®· gäi hÌ §Çu t­êng löa lùu lËp loÌ ®©m b«ng (NguyÔn Du - TruyÖn KiÒu)- Ph©n tÝch: sù lÆp l¹i vµ phèi hîp 4 phô ©m ®Çu “ l” trong c¸c tiÕng löa lùu lËp loÌ + tõ gîi h×nh => gîi tr¹ng th¸i Èn hiÖn trªn mét diÖn réng cña hoa lùu + gîi tÝnh chÊt mÒm m¹i cña ¸nh löa(mµu ®á), cña c¸nh hoa...BT2: Ph©n tÝch t¸c dông cña phÐp ®iÖp vÇn trong c¸c c©u sau: Bµ quan tªnh nghÕch xem b¬i tr¶i Th»ng bÐ lom khom nghÐ h¸t chÌo (NguyÔn KhuyÕn - Héi T©y)- Ph©n tÝch: ®iÖp phÇn vÇn trong côm tõ tªnh nghÕch vµ lom khom + nghÖ thuËt ®èi => Gîi t¶ bøc tranh hµi sinh ®éng: bµ quan say s­a chó môc ®Õn møc hí hªnh lé liÔu, th»ng bÐ cè ghÐ m¾t qua kÏ hë cña nh÷ng kÎ ®øng xem .§ã lµ sù nhôc nh· cña sù mÊt n­íc, còng lµ nÐt trµo phóng th©m thuý s©u cay...Thùc hµnh mét sè phÐp tu tõ ng÷ ©mI.T¹o nhÞp ®iÖu vµ ©m h­ëng cho c©uII.§iÖp ©m, ®iÖp vÇn, ®iÖp thanh*KÕt luËn: ¢m, vÇn, thanh ®iÖu lµ c¸c bé phËn cña ©m tiÕt ®­îc lÆp l¹i mét c¸ch chñ ý vµ phèi hîp víi nhau nh»m phôc vô cho viÖc biÓu ®¹t néi dung.Cñng cè: T×m tõ phï hîp vµ ®iÒn nhanh vµo chç trèng: 1.NhÞp ®iÖu vµ ©m h­ëng ®­îc t¹o nªn do nhiÒu yÕu tè:...2.§iÖp ©m, ®iÖp vÇn, ®iÖp thanh lµ c¸c phÐp tu tõ th­êng ®­îc dïng trong ........, cßn trong ............... th× Ýt dïng.