Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 12 - Thư gửi mẹ - Ê xê nin (tiết 1)

Các vị đại biểu, các thầy giáo, cô giáo về dự hội giảng thành phốNhiệt liệt chào mừng 1Tên bài giảngĐọc giảng: thư gửi mẹ Ê xê nin(Tiết 1)Người thực hiện: Nguyễn Thị Thu Hương2Kiểm tra bài cũ:Hãy chọn đáp án đúng về giá trị nội dung trong tác phẩm “Thuốc” của Lỗ Tấn:a. Thuốc chữa căn bệnh ngu muội của nhân dân  Trung Quốc.b. Thuốc chữa bệnh xa rời quần chúng của các chiến  sĩ cách mạng.c. Phương thuốc chữa bệnh tinh thần cho nhân dân  Trung Quốc.d. Cả 3 ý kiến trên.3hình ảnh về đất nước nga tươi đẹp4 văn học nước ngoài   thư gửi mẹ êxênin A- giới thiệu về tác giả:xécgây êxênin(1895 - 1925)Những hiểu biết cơ bản của em về nhà thơ Êxênin?5 văn học nước ngoài   thư gửi mẹ êxênin A- giới thiệu về tác giả:I. Cuộc đời: 6Câu hỏi trắc nghiệm:Hãy điền những thông tin mà em biết vào chỗ trống để hiểu rõ hơn về cuộc đời tác giả Êxênin:+ Xecgay Êxênin sinh mất Xuất thân trong gia đình ở + Tuổi thơ trôi qua trong tình yêu thương, giữa bầu không khí, cùng những “Khúc ca ngọt ngào trên thảm cỏ”.+ Bắt đầu làm thơ năm; bước vào Làng Thơ năm và nhanh chóng khắp nước Nga.+ Tiếp nhận Cách mạng theo “Khuynh hướng” và còn trăn trở mâu thuẫn, day dứt.+ Những năm cuối đời, ông sống trong tâm trạng7I. Cuộc đời:+ Xecgay Êxênin sinh 1895 mất 1925. Xuất thân trong gia đình nông thôn ở làng quê Riadan.+ Tuổi thơ trôi qua êm đẹp dưới mái trường làng, trong tình yêu thương ấm áp của gia đình, giữa bầu không khí trong lành của đời sống nông dân, cùng những “Khúc ca ngọt ngào trên thảm cỏ”.+ Bắt đầu làm thơ năm 9 tuổi; bước vào Làng Thơ năm 20 tuổi và nhanh chóng trở thành nhà thơ nổi tiếng khắp nước Nga.+ Tiếp nhận Cách mạng theo “Khuynh hướng nông dân” và còn trăn trở mâu thuẫn, day dứt.+ Những năm cuối đời, ông sống trong tâm trạng u uất buồn đau đến tuyệt vọng.8II. Sự nghiệp:+ Một “Tài năng nghệ thuật độc đáo”+ “Nhà thơ cuối cùng của làng quê”, “Hát về nỗi sầu đồng ruộng” + Để lại “Di sản thơ ca kì diệu”* Đề tài:+ Trữ tình phong cảnh.+ Trữ tình công dân.+ Trữ tình tình yêu.* Cảm hứng thơ:+ Đặc sắc tuyệt vời của thơ Êxênin là hương thơm và vẻ đẹp của mảnh đất Nga.9 thư gửi mẹ  êxêninMẹ có còn đó chăng, thưa mẹCon vẫn còn đây. Xin chào mẹ của con!ánh sáng diệu kỳ vào lúc hoàng hônXin cứ toả ttrên mái nhà của mẹ.Người ta viết cho con, rằng mẹPhiền muộn lo âu quá đỗi về conRằng mẹ luôn dạo bước ra đườngKhoác tấm áo choàng xưa cũ nát.Trong bóng tối chiều hôm xanh ngắtMẹ mãi hình dung chỉ một cảnh hãi hùng-Có kẻ nào vừa đâm trúng tim conGiữa quán rượu ồn ào loạn đả.Mẹ thân yêu, xin mẹ cứ yên lòngĐó chỉ là cơn nặng nề mộng mịCon có đâu be bét rượu chèĐến nỗi chết mà không nhìn thấy mẹ.Con vẫn như xưa đằm thắm dịu dàngVẫn như xưa chỉ một niềm mong ướcSớm thoát khỏi nỗi buồn đau trĩu nặngĐể trở về với mái nhà xưa.Con sẽ về khi vào độ xuân sangMảnh vườn ta trắng cây cành nẩy lộcChỉ có điều, mẹ nhé, mỗi ban maiĐừng gọi con như tám năm về trước.Đừng thức dậy những ước mơ đã mấtĐừng gợi chi những mộng đẹp không thành-Đời con nay đã thấm nỗi nhọc nhằnĐã sớm chịu bao điều mất mát.Cũng đừng dạy con nguyện cầu. Vô ích!Với cái cũ xưa, không quay lại làm chiChỉ mẹ là niềm vui, ánh sáng diệu kỳChỉ mình mẹ giúp đời con vững bước.Hãy quên đi nhưng lo âu,, mẹ nhéĐừng buồn phiền quá đỗi về conMẹ chớ luôn dạo bước ra đườngKhoác tấm áo choàng xưa cũ nát. 192410B- Bài thơ “ thư gửi mẹ “:I- giới thiệu chung:1- Hoàn cảnh sáng tác: văn học nước ngoài   thư gửi mẹ  êxênina- giới thiệu về tác giả.Em hãy nêu hoàn cảnh sáng tác của bài thơ ?112- Đề tài:Người mẹ: Đề tài quen thuộc luôn gợi niềm xúc động đối với người đọc.3- Hình thức- kết cấu:văn học nước ngoài  thư gửi mẹ êxêninI- giới thiệu chung:1- Hoàn cảnh sáng tác:1924: Những ngày tháng cuối đời, khi nhà thơ sa vào những cơn khủng hoảng tinh thần trầm trọng. Nhà thơ đã gửi gắm những linh cảm về cuộc đời và số phận. Là kiệt tác trữ tình của thơ ca Nga12 thư gửi mẹ  êxêninMẹ có còn đó chăng, thưa mẹCon vẫn còn đây. Xin chào mẹ của con!ánh sáng diệu kỳ vào lúc hoàng hônXin cứ toả ttrên mái nhà của mẹ.Người ta viết cho con, rằng mẹPhiền muộn lo âu quá đỗi về conRằng mẹ luôn dạo bước ra đườngKhoác tấm áo choàng xưa cũ nát.Trong bóng tối chiều hôm xanh ngắtMẹ mãi hình dung chỉ một cảnh hãi hùng-Có kẻ nào vừa đâm trúng tim conGiữa quán rượu ồn ào loạn đả.Mẹ thân yêu, xin mẹ cứ yên lòngĐó chỉ là cơn nặng nề mộng mịCon có đâu be bét rượu chèĐến nỗi chết mà không nhìn thấy mẹ.Con vẫn như xưa đằm thắm dịu dàngVẫn như xưa chỉ một niềm mong ướcSớm thoát khỏi nỗi buồn đau trĩu nặngĐể trở về với mái nhà xưa.Con sẽ về khi vào độ xuân sangMảnh vườn ta trắng cây cành nẩy lộcChỉ có điều, mẹ nhé, mỗi ban maiĐừng gọi con như tám năm về trước.Đừng thức dậy những ước mơ đã mấtĐừng gợi chi những mộng đẹp không thành-Đời con nay đã thấm nỗi nhọc nhằnĐã sớm chịu bao điều mất mát.Cũng đừng dạy con nguyện cầu. Vô ích!Với cái cũ xưa, không quay lại làm chiChỉ mẹ là niềm vui, ánh sáng diệu kỳChỉ mình mẹ giúp đời con vững bước.Hãy quên đi nhưng lo âu,, mẹ nhéĐừng buồn phiền quá đỗi về conMẹ chớ luôn dạo bước ra đườngKhoác tấm áo choàng xưa cũ nát. 192413văn học nước ngoài  thư gửi mẹ  êxêninNhận xét về hình thức của tác phẩm? Có gì khác nhau giữa thư và thơ gửi mẹ?14văn học nước ngoài  thư gửi mẹ  êxênin=> Hình thức hợp lí, phù hợp với tâm trạng của nhân vật trữ tình. Trao đổi thông tin, giao lưu tình cảm => Mang tính riêng tư Bộc lộ suy tư cảm xúc chân thành tha thiết nhất=> Mang tầm phổ quát3- Hình thức- kết cấu:- Hình thức: ThưThơ trữ tình15văn học nước ngoài  thư gửi mẹ  êxênin3- Hình thức- kết cấu:- Hình thức:  - Kết cấu: Bài thơ có 9 khổ 36 dòng có quá dài so với khuôn khổ một bài thơ trữ tình không? Vì sao? - 16văn học nước ngoài  thư gửi mẹ  êxênin3- Hình thức- kết cấu:- Hình thức: - Kết cấu:- 9 khổ -36 dòng: Triền miên như nỗi niềm tâm sự. Chiều sâu của tình mẫu tử.  Độ dài cần thiết. - Lặp : khổ 2 và khổ 9: Kết cấu vòng tròn như điệp khúc trong một khúc ca.17Khổ 2:Người ta viết cho con rằng mẹ  Phiền muộn lo âu quá đỗi về con Rằng mẹ luôn dạo bước ra đường Khoác tấm áo choàng xưa cũ nátKhổ 9:Hãy quên đi những lo âu mẹ nhéĐừng buồn phiền quá đỗi về con Mẹ chớ luôn dạo bước trên đường Khoác tấm áo choàng xưa cũ nát18 thư gửi mẹ  êxênin 3- Hình thức- kết cấu: - Hình thức:  -Kết cấu: - 9 khổ -36 dòng: Triền miên như nỗi niềm tâm sự. Chiều sâu của tình mẫu tử. => Độ dài cần thiết.- Lặp : Khổ 2 và khổ 9: Kết cấu vòng tròn như điệp khúc trong một khúc ca. Hình ảnh: “ ánh sáng diệu kì” ,“ mái nhà”= > Tô đậm tấm lòng yêu kính của con với mẹ và tăng chất trữ tình đằm thắm cho bài thơ. 19 * Lời hỏi thăm: “ Mẹ có còn đó chăng, thưa mẹ Con vẫn còn đây. Xin chào mẹ của con! “ ii- Đọc – Hiểu: 1- Hai khổ thơ đầu: Nhận xét về cách thăm hỏi của người con?20“ Có còn... vẫn còn đây... “= >cách hỏi thăm khác thường đề cập đến vấn đề sinh tử. Tạo tình huống gay cấn. Gợi tâm trạng nhiều u uẩn day dứt.* Hình ảnh người mẹ khắc sâu trong tâm tưởng: “ Người ta viết cho con, rằng mẹ Phiền muộn lo âu quá đỗi về con Rằng mẹ luôn dạo bước ra đường Khoác tấm áo choàng xưa cũ nát “.ii- Đọc – Hiểu: 1- Hai khổ thơ đầu: * Lời hỏi thăm:Hình ảnh người mẹ trong tâm tưởng người conđược khắc hoạ qua những chi tiết cụ thể nào?21 -Hành động: ” Luôn dạo bước ra đường...”=> Thể hiện tâm trạng bồn chồn lo lắng không yên. - Bóng dáng: “ Khoác tấm áo choàng xưa cũ nát”=> Hình ảnh người mẹ nông thôn Nga nghèo khổ tiều tuỵ gợi niềm cảm thương, gắn bó trong lòng người con. - Tâm trạng: “ Phiền muộn lo âu quá đỗi...”=> Nỗi phiền muộn không thể diễn tả bằng lời như được dồn nén vào tâm can. =>Sự thống nhất cao độ giữa hành động và tâm trạng thể hiệnnhững lo âu khôn tả cho sinh mệnh của đứa con.Biểu hiện của tình mẫu tử thiêng liêng. ii- Đọc – Hiểu:1- Hai khổ thơ đầu: * Lời hỏi thăm: * Hình ảnh người mẹ khắc sâu trong tâm tưởng:22 * Cảm xúc về mẹ: “ ánh sáng diệu kì vào lúc hoàng hôn Xin cứ toả trên mái nhà của mẹ “ iiI- Đọc – hiểu :1- Hai khổ thơ đầu: * Lời hỏi thăm: * Hình ảnh người mẹ khắc sâu trong tâm tưởng:Hình ảnh mẹ đã được liên tưởng với những hình ảnh cụ thể nào? ý nghĩa của những hình ảnh đó ?2324 * Cảm xúc về mẹ: -Hình ảnh ẩn dụ “...ánh sáng diệu kì...” ánh sáng của tình mẹ. Mẹ là nguồn sáng của đời con -Hình ảnh “... mái nhà...” Gần gũi cụ thể gợi sự che chở yêu thương.  Mẹ là cảm xúc sâu đậm, thiêng liêng mang ý nghĩa to lớn. ii- Đọc – Hiểu:1- Hai khổ thơ đầu: * Lời hỏi thăm: * Hình ảnh người mẹ khắc sâu trong tâm tưởng:25 thư gửi mẹ   êxêninA- giới thiệu về tác giả.I. Cuộc đờiII. Sự nghiệpB- Bài thơ “ thư gửi mẹ “.I- giới thiệu chung.1- Hoàn cảnh sáng tác.2- Đề tài.3- Hình thức- kết cấu.II- Đọc – Hiểu1- Hai khổ thơ đầu.26I.- Có 2 ý kiến cho rằng:1- Người con trai trong bài thơ chính là tác giả.2- Không thể đồng nhất nhân vật trữ tình với Êxênin.Em chọn ý kiến nào? Vì sao?II.- Dưới đây là một số nhận định về các tác giả văn học Nga. Em chọn đáp án nào, để nói về êxênin ?1.- Mặt trời của thi ca Nga.-2.- Con đại bàng non mỏ vàng bất chợt vẫy lên đôi cánh mênh mang.-3.- Con sư tử của nền văn học Nga.- 4.- Chiếc đại phong cầm mà tạo hoá sinh ra hoàn toàn cho thơ ca.-thảo luậnPuskinSôlôkhốpLep.TônxtôiÊxênin27Xin chân thành cảm ơn các vị đại biểu, các thầy giáo, cô giáo cùng toàn thể các em học sinh.28