Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 12 - Sóng - Xuân Quỳnh (Tiết 5)

SóngXuân Quỳnh1. Tác giả:(1942 -1988)Tên thật: Nguyễn Thị Xuân Quỳnh, quê ở Hà Tây, lớn lên ở Hà Nội.Bà làm thơ từ lúc còn là diễn viên múa.Thơ Xuân Quỳnh thể hiện 1 trái tim phụ nữ hồn hậu, chân thành, nhiều âu lo, tha thiết với những khát vọng hạnh phúc đời thường.Tác phẩm: Tơ tằm – Chồi biếc, Hoa dọc chiến hào, Sân ga chiều em đi I. Giới thiệu:2. Hoàn cảnh sáng tác:Bài thơ được sáng tác vào 29-12-1967 tại biển Diêm Điền trong giai đoạn kháng chiến chống Mĩ.In trong tập “Hoa dọc chiến hào”, 1968. 3. Ý nghĩa hình tượng “Sóng”:Là hình tượng trung tâm xuyên suốt bài thơ.Sóng (ẩn dụ, nhân hóa) tình cảm của một trái tim đang khao khát yêu thương.Với nhịp thơ: 2/3, 3/2 như nhịp sóng lúc sôi nổi, dồn dập, lúc dịu êm, sâu lắng.“Sóng” là hóa thân của “em”  hai hình tượng đan cài, quấn quýt, soi sáng, bổ sung cho nhau.II. Phân tích:Tính chất của sóng cũng là trạng thái của tình yêu: phức tạp và đầy mâu thuẫn.Cuồng nhiệtMạnh mẽhiền hoàSâu lắngDữ dộiỒn àodịu êmlặng lẽ Tính từ đối lập + ẩn dụ Câu 1,2:1. Cảm nhận tình yêu qua hình tượng sóng (khổ 1): Câu 3,4:Sông không hiểu nổi mìnhSóng tìm ra tận bểNhân hoá + tượng trưng Sóng vượt khỏi không gian chât hẹp của sông để tìm đến nơi bao la vô tận.Người phụ nữ khao khát tình yêu mãnh liệt, muốn tự khám phá chính mình. Sóng cứ đập vô hồi vô trận tượng trưng cho tình yêu không bao giờ xưa cũ, luôn là nỗi khát khao cháy bỏng của con người, nhất là tuổi trẻ.Nỗi khát vọng tình yêu Bồi hồi trong ngực trẻsóng vỗ muôn đờiNhịp đập trái tim tuổi trẻÔi con sóng ngày xưaVà ngày sau vẫn thế “Sóng” - khát vọng tình yệu của tuổi trẻ2. Khổ 2:3. Biểu hiện của tình yêu:Điệp ngữ: “Em nghĩ về” anh em biển lớn Nhà thơ khám phá ngọn nguồn của tình yêu nhưng tình yêu luôn là ẩn số chỉ có thể cảm nhận bằng tâm hồn.  nghĩ về tình yêu đặt cạnh không gian rộng lớn  tình yêu thiêng liêng cao quí, không nhỏ bé, tầm thường. Câu hỏi tu từ liên tiếp:  hỏi về qui luật tự nhiên không khó trả lời lời thơ tạo vòng luẩn quẩn, khó lý giải.Biểu hiện 1 (Khổ 3,4): giọng thơ trữ tình đầy nữ tính.Khám phá ngọn nguồn của tình yêu Tình yêu đi liền với nỗi nhớ, tình yêu thống lĩnh cả thời gian – không gian; cả ý thức – tiềm thức.Tình yêu dạt dào như sóng biển choáng cả bề rộng, bề sâu của tâm hồn Lòng em nhớ đến anhSóng và em đã hoà nhập làm một Con sóng dưới lòng sâu Con sóng trên mặt nướcSóng nhớ bờNgày đêm không ngủ được khắc khoải trong mọi thời gian  ý thứcCả trong mơ còn thức  đi vào cả tiềm thứcb. Biểu hiện 2 (khổ 5): nhân hoáNỗi nhớ nhungXuôiphương bắcngượcphương nam  Xa xôi, cách trở, khó khăn của cuộc đời Hướng về anh – 1 phương Khẳng định sự thuỷ chung mãnh liệt trong tình yêu của người phụ nữ.Đối lập, cách nói ngượcc. Biểu hiện 3 (khổ 6): cách nói sáng tạo, âm hưởng ca daoSự thuỷ chung “phương anh”4. Ý nghĩa cao đẹp trong tình yêu:Niềm tin mãnh liệt Mượn qui luật tự nhiên để nhấn mạnh qui luật tình yêu em dành cho anh: luôn tin vào sức mạnh tình yêu sẽ vượt qua mọi khó khăn, thử thách của cuộc đời.Dù muôn vời cách trởCuộc đời tuy dàiBiển dẫu rộngCon nào chẳng tới bờNăm tháng vẫn đi quaMây vẫn bayHình ảnh tương phản:Cuộcsống: dài, rộng, cách trởTình yêu vượt mọi trở ngạia. Khổ 7, 8:Làm sao thành trăm con sóngNgàn năm còn vỗ Biển lớn CHTT  hoá thânThời gian vĩnh hằngKhông gian mênh mông Khát vọng tình yêu chân thành, say đắm , mãnh liệt, một tình yêu sẽ tồn tại mãi trong cuộc đời mình.Một tâm hồn yêu đời, yêu cuộc sống.Khát vọng cao đẹpb. Khổ 9:III. Tổng kết:Thể thơ ngũ ngôn, nhịp thơ như nhịp sóng, giọng thơ hồn nhiên, đầy nữ tính.Hình tượng sóng giúp ta cảm nhận vẻ đẹp của một tâm hồn phụ nữ:+ Mạnh dạn bày tỏ khát vọng tình yêu.+ Tâm hồn trong sáng, thiết tha.+ Tình yêu chung thủy, mãnh liệt.Dặn dò Học bài, thuộc lòng thơChuẩn bị ôn tập VHNN