Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 12 - Sóng - Xuân Quỳnh (Tiết 3)

TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THOÂNG AN MỸTOÅ VAÊN – HOÏA – NHAÏC Kính chaøo Quyù thaày coâ cuøng caùc em !MỤC TIÊU BÀI HỌC: - Giúp học sinh: - Cảm nhận được một tâm hồn phụ nữ luôn khát khao, chân thành, nồng hậu và dám bày tỏ khát vọng của mình trong tình yêu.- Thấy được nghệ thuật của bài thơ: cấu tứ và hình ảnh nhịp điệu,hồn nhiên đơn sơ,sâu sắc.- Giáo dục : các em có một tình yêu cuộc sống và xây dựng cho mình một tình yêu trong sáng ở lứa tuổi học sinh.BÀI CŨ :THỰC HÀNH MỘT SỐ PHÉP TU TỪ CÚ PHÁPPhép lập cú phápPhép liệt kêPhép chem xen-Lập từ-Lập kết cấu cúLập cú pháp phối hợp với liệt kê.Tác dụng của phép xem xenSOÙNGXuaân Quyønh (1942 – 1988)Nữ sĩ Xuân QuỳnhI. TÌM HIỂU CHUNG:1. TÁC GIẢ:(SGK)a. Cuộc đời và sự nghiệp : -Tên thaät laø Nguyeãn Thò Xuaân Quyønh, queâ ôû xaõ Vaên Kheâ, ngoaïi thò Haø Ñoâng, Haø Taây, tröôûng thaønh ôû Haø Noäi. - 1955 làm diễn viên múa trong đoàn văn công trung ương. - 1963 làm báo, biên tập viên báo chí.- “Hoàn thô Xuaân Quyønh” vöøa thieát tha vöøa soâi noåi +Tơ tằm – Chồi biếc (1963)+ Hoa dọc chiến hào (1968)+ Gió lào cát trắng (1974)+ Lời ru trên mặt đất (1978)+ Tự hát (1984)+ Sân ga chiều em đi (1984)+ Hoa cỏ may (1989)b, Các tác phẩm tiêu biểu của Xuân Quỳnh : ( SGK )I. TÌM HIỂU CHUNG:1.TÁC GIẢ:(SGK) a.Cuộc đời và sự nghiệp : -Tên thaät laø Nguyeãn Thò Xuaân Quyønh, queâ ôû xaõ Vaên Kheâ, ngoaïi thò Haø Ñoâng, Haø Taây, tröôûng thaønh ôû Haø Noäi. - 1955 làm diễn viên múa trong đoàn văn công trung ương. - 1963 làm báo, biên tập viên báo chí.- “Hoàn thô Xuaân Quyønh” vöøa thieát tha vöøa soâi noåi 2.TÁC PHẨM: “SÓNG”a.Xuất xứ:- Thuộc tập thơ :“Hoa dọc chiến hào” (1967-1968).b. Ý nghĩa hình tượng “SÓNG”“Sóng” là hình ảnh “ẩn dụ” của tâm hồn người con gái đang yêu.Sóng (Xuân Quỳnh) D÷ déi vµ dÞu ªmån µo vµ lÆng lÏSóng kh«ng hiÓu næi m×nhSãng t×m ra tËn bÓ¤i con sãng ngµy x­a Vµ ngµy sau vÉn thÕNçi kh¸t väng t×nh yªu Båi håi trong ngùc trÎTr­íc mu«n trïng sãng bÓEm nghÜ vÒ anh, emEm nghÜ vÒ biÓn línTõ n¬i nµo sãng lªn ?Sãng b¾t ®Çu tõ giãGiã b¾t ®Çu tõ ®©u ?Em còng kh«ng biÕt n÷aKhi nµo ta yªu nhauCon sãng d­íi lßng s©uCon sãng trªn mÆt n­íc¤i con sãng nhí bêNgµy ®ªm kh«ng ngñ ®­îcLßng em nhí ®Õn anhC¶ trong m¬ cßn thøcDÉu xu«i vÒ ph­¬ng b¾cDÉu ng­îc vÒ ph­¬ng namN¬i nµo em còng nghÜ H­íng vÒ anh -mét ph­¬ngỞ ngoµi kia ®¹i d­¬ngTr¨m ngµn con sãng ®ãCon nµo ch¼ng tíi bêDï mu«n vêi c¸ch trëCuéc ®êi tuy dµi thÕN¨m th¸ng vÉn ®i quaNh­ biÓn kia dÉu réngM©y vÉn bay vÒ xaLµm sao ®­îc tan ra Thµnh tr¨m con sãng nháGi÷a biÓn lín t×nh yªu§Ó ngµn n¨m cßn vç D÷ déi vµ dÞu ªm ån µo vµ lÆng lÏ S«ng kh«ng hiÓu m×nh Sãng t×m ra tËn bÓ ¤i con sãng ngµy x­a Vµ ngµy sau còng thÕ Nçi kh¸t väng t×nh yªu Båi håi trong ngùc trÎII. ĐỌC-HIỂU TÁC PHẨM :1. Sóng- cảm nhận về tình yêu :Từ biểu cảm, đối lập, ẩn dụ, nhân hóa,Lối nói ví von.“Dữ dội và êm dịuỒn ào và lặng lẽ Sóng không hiểu nổi mình Sóng tìm ra tận bể Ôi con sóng ngày xưa Và ngày sau vẫn thế Nỗi khát vọng tình yêuBồi hồi trong ngực trẻ”* Hai tr¹ng th¸i ®èi lËp cña sãng:D÷ déi >Quy luËt cña tù nhiªn=>Èn dô cho tr¹ng th¸i t×nh yªu cña ng­êi phô n÷: dÞu dµng kÝn ®¸o , e lÖ nh­ng còng rÊt m¹nh mÏ=> Quy luËt cña cña tù nhiªnQuy luËt cña t×nh yªu.C¸ch gi·i bµy t×nh yªu : tù tin , chñ ®éng t×nh yªu ch©n thµnh,m·nh liÖt* Hµnh tr×nh cña nh÷ng con sãngTõ s«ng  ra biÓn lín Hµnh tr×nh kh¸m ph¸ ®Ó hiÓu m×nh, hiÓu cuéc ®êi h­íng t¬Ý nh÷ng ®iÒu lín lao => Hµnh tr×nh t×nh yªu: kh«ng chÊp nhËn nh÷ng g× nháhÑp tÇm th­êng =>T×nh yªu võa truyÒn thèng võa hiÖn ®¹iCon sãngngµy x­a Ngµy sauVÉn thÕQuy luËt mu«n ®êi cña thiªn nhiªnT×nh yªu: båi håi trong ngùc trÎquy luËt cña t×nh c¶m, tình yeâu luoân luoân thöôøng tröïc trong traùi tim tuoåi treûSù ®ång ®iÖu cña sãng vµ t©m hån con ng­êiT×nh yªu cña em n»m trong quy luËt chung cña nh©n lo¹i =>T×nh yªu võa truyÒn thèng võa hiÖn ®¹iNhững cung bậc của tình yêu. Tình yêu luôn vươn tới cái lớn lao và hoàn thiện nhất.Tình yêu là nỗi niềm khao khát muôn thuở của con người.CẢM NHẬN VỀ TÌNH YÊU Những cung bậc của tình yêuTình yêuluôn vươn tới cái lớn laoTình yêunỗi khát khaomuôn thưở CÂU HỎI THẢO LUẬN1, Nhận xét nghệ thuật đặc sắc của hai khổ thơ.3,4 (nhóm:1).2, Em thích câu thơ nào nhất? Tại sao em thích? (nhóm:2).3, Tác giả muốn lý giải điều gì?2. Sóng- suy tư về tình yêu.a. Tự lý giải nguồn gốc tình yêu : Khổ 3.4: II. ĐỌC-HIỂU TÁC PHẨM :Trước muôn trùng sóng bể Em nghĩ về anh, em Em nghĩ về biển lớn Từ nơi nào sóng lên ? Sóng bắt đầu từ gió gió bắt đầu từ đâu ? Em cũng không biết nữa Khi nào ta yêu nhau . Câu móc xích liên hoàn,câu phủ định,câu hỏi tu từ,lập cụm từ.Tình yêu thật bí hiểm, khó lí giải. SOÙNG EÂM DÒUSÓNG DỮ DỘILaøm sao caét nghóa ñöôïc tình yeâuCoù nghóa gì ñaâu moät buoåi chieàuNoù chieám hoàn ta baèng naéng nhaïtBaèng maây nheø nheï, gioù hiu hiu. (Xuaân Dieäu)Toâi göûi laïi ñaây caùi buoàn voâ côùVaø mang veà caùi nhôù baâng quôXi n chôù hoûi laøm sao nhö theáToâi voán khoâng raønh maïch bao giôø (Nguyeãn Duy)Con sóng dưới lòng sâu Con sóng trên mặt nước Ôi con sóng nhớ bờ Ngày đêm không ngủ được Lòng em nhớ đến anh Cả trong mơ còn thức Dẫu xuôi về phương bắc Dẫu ngược về phương nam Nơi nào em cũng nghĩ Hướng về anh- một phươngỞ ngoài kia đại dươngTrăm ngàn con sóng đóCon nào chẳng tới bờDù muôn vời cách trở 1, nhận xét nghệ thuật đặc sắc của hai khổ thơ : (5,6,7).(nhóm:1).2, Tìm một số câu ca dao nói về nỗi nhớ và lòng thủy chung trong tình yêu.(nhóm:2)3, Tìm khổ thơ nào trong bài thơ không có sóng biển,kết cấu của khổ thơ nhằm khẳng định điều gì ?(Nhóm:3) CÂU HỎI THẢO LUẬNb, Nỗi nhớ , sự thủy chung và một thoáng lo âu (5,6,7,8) “Sóng dướicách trở ” Nhân hóa, so sánh mới lạ, đối ngữ, ẩn dụ.Nỗi nhớ chiếm cả tầng sâu bề rộng, mọi thời gian, không gian,tiềm thức,vô thức, tâm thức.Thủy chung là nét đẹp của người phụ nữ. Nhôù ai boåi hoåi boài hoài,Nhö ñöùng ñoáng löûa, nhö ngoài ñoáng than. (Ca dao)Những ngày không gặp nhauLòng thuyền đau rạn vỡNếu từ giã thuyền rồiBiển chỉ còn sóng gióNếu phải cách xa anhEm chỉ còn bão tố( THUYỀN VÀ BIỂN)- XUÂN QUỲNHCuộc đời tuy dài thếNăm tháng vẫn đi quaNhư biển kia dẫu rộngMây vẫn bay về xa Giọng thơ trâm, suy tư. cặp từ (tuy-vẫn, dẫu..) Tác giả lo âu về sự hữu hạn của đời người .Hãy tin vào hạnh phúc tình yêu .II. ĐỌC-HIỂU TÁC PHẨM :3.Sóng- khát vọng tình yêu :“Làm sao được tan raThành trăm con sóng nhỏGiữa biển lớn tình yêuĐể ngàn năm còn vỗ”.Hình ảnh ẩn dụ mới lạ. Ước mơ hòa nhập tình yêu nhỏ bé vào tình yêu lớnKhát vọng sống cho tình yêu vĩnh hằng. vẻ đẹp của người phụ nữ. Tác giả khẳng định :Em trở về đúng nghĩa trái tim emLà máu thịt đời thường ai cũng cóCũng ngừng đập lúc cuộc đời không còn nữaNhưng biết yêu anh cả khi chết đi rồi. (Tự hát – Xuân Quỳnh)III. CHỦ ĐỀ : khát vọng chân thành về một tình yêu thắm thiết, thủy chung, của một trái tim đôn hậu,trong sáng. III. TỔNG KẾT: GHI NHỚ TRANG:1571, Néi dung:Bµi th¬ lµ+ Mét lêi gi·i bµy t×nh yªu ch©n thµnh m·nh liÖt + Mét nçi niÒm suy t­ s©u l¾ng+ Mét nçi nhí da diÕt cña tr¸i tim thñy chung son T×nh yªu truyÒn thèng vµ hiÖn ®¹i2,NghÖ thuËtS¸ng tao trong sö dông h×nht­îng sãng; vËn dông linh ho¹t thÓ th¬ 5 ch÷1. Hình ảnh “sóng” của Xuân Quỳnh có nghĩa ? b, Hình ảnh ẩn dụ cho tâm trạng người con gái đang yêu . a, Là hình ảnh tả thực trong tự nhiên c, Hình ảnh so sánh với người con gái đang yêu. d, Cả ba ý trên đều đúng.2.Tâm hồn người phụ nữ đang yêu trong bài thơ “Sóng” của Xuân Quỳnh :a, Sôi nổi, đắm say, lo âu.b, Trắc trở, lắng sâu, đằm thắm.c, Đôn hậu, chân thành,lo âu, luôn khát vọng hạnh phúc đời thường.3. Bài thơ nào sau đây của Xuân Quỳnh được phổ nhạc ? a, Thuyền và biển.c, Sóng . b,Thơ tình cuối mùa thu.d, Cả ba bài thơ trên.3. Bài thơ nào sau đây của Xuân Quỳnh được phổ nhạc ? a, Thuyền và biển. b,Thơ tình cuối mùa thu.c, Sóng .d, Cả ba bài thơ trên.THUYỀN VÀ BIỂN CỦA ( XQ)- Học thuộc bài thơ, phân tích hình tượng “Sóng”trong bài thơ cùng tên.- Luyện tập : có nhiều câu thơ, bài thơ so sánh tình yêu với sóng và biển. Hãy sưu tầm câu thơ bài thơ đó.V. DẶN DÒ :Caûm ôn quyù thaày coâ