Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 12 - Sóng - Xuân Quỳnh (Tiết 1)

Trửụứng THPT Nguyeón HueọToồ VaờnTaọp theồ lụựp 12a3KÍNH CHAỉO QUÍ THAÀY COÂ ."Soựng"Xuân QuỳnhNữ sĩ Xuân Quỳnh ( 1942 - 1988 )1. Tác giả.a). Cuộc đời: Xuõn Quỳnh tờn thật là Nguyễn Thị Xuõn Quỳnh (06/10/1942-29/8/1988) Quê quán : thị xã Hà Đông - Hà Tây.Gia đình : công chức, mồ côi mẹ từ sớm .Năm 1955 là diễn viên múa, làm thơ khi còn là diễn viên, là gương mặt trẻ tiêu biểu của thơ chống Mỹ. I.TèM HIỂU CHUNG:* Các tập thơ : “Tơ tằm- chồi biếc” , “Hoa dọc chiến hào” , “Gió Lào cát trắng” ...* Thơ cho thiếu nhi: “Bầu trời trong quả trứng”, “Bao giờ con lớn” ...b). Sáng tác:* Là tiếng nói của một trái tim phụ nữ đa cảm, hồn hậu chân thành, có nhiều lo âu và luôn da diết trong khát vọng hạnh phúc đời thường. Thơ tình yêu là một mảng đặc sắc và rất tiêu biểu của hồn thơ Xuân Quỳnh.- Cỏc tập thơ tiờu biểu :- Đặc điểm thơ Xuõn Quỳnh:2. Hoàn cảnh sáng tác : Sáng tác ngày 29/12/1967 tại vùng biển Diêm Điền -Thái Bình trong một chuyến thực tế đi thăm đơn vị pháo bảo vệ bờ biển. In trong tập thơ “Hoa dọc chiến hào” xuất bản 1968. Là bài thơ đặc sắc của Xuõn Quỳnh núi riờng và của văn học Việt Nam núi chung.3.Bố cụcĐoạn 1 : Hai khổ thơ đầu Hỡnh tượng súng và tỡnh yờu.Đoạn 2 : Năm khổ thơ tiếp theo Sự huyền diệu của tỡnh yờu.Đoạn 3: Hai khổ thơ cũn lại Khỏt vọng vụ tận của tỡnh yờu.4.Chủ đềSúng và em là hai hỡnh tượng súng đụi : khỏm phỏ về súng em thấy mỡnh. Tỡnh yờu trong em là sự vươn lờn cỏi cao cả ,lớn lao, là nỗi nhớ thương thủy chung son sắt. Đồng thời là khỏt vọng mónh liệt, nỗi lo õu phấp phỏng trong tỡnh yờu.II .ĐỌC HIỂU:1.Cấu trỳc bài thơ:Thể thơ 5 chữ thường khụng cú dấu chấm cõu.Hỡnh tượng súng trở đi trở lại.>Âm hưởng dạt dào,nhịp súng liờn tiếp gối nhau ,lỳc sụi nổi, lỳc ờm dịu. Kết cấu hỡnh tượng : “súng” và “em”. Súng ẩn dụ tõm trạng người con gỏi đang yờu.Cõu hỏi thảo luận:Nhúm 1 : Hai khổ đầu, từ hỡnh tượng súng tỏc giả đó khỏm phỏ, bộc bạch tỡnh yờu như thế nào ?Nhúm 2 : Khổ 3, 4, từ súng tỏc giả khỏt khao trăn trở tỡm đến ngọn nguồn tỡnh yờu như thế nào?Nhúm 3 : Khổ 5, 6, 7 những đặc tớnh của súng thể hiện những vẻ đẹp nào của tỡnh yờu?Nhúm 4 : Hai khổ cuối, từ cỏi vụ hạn của thời gian, cỏi hữu hạn của đời người tỏc giả cú khỏt vọng hũa nhập như thế nào? 2.Hỡnh tượng súng và em:- Súng cú nhiều đối cực .Tỡnh yờu cũng cú nhiều cung bậc trạng thỏi khỏc nhau.+ Cặp từ trỏi nghĩa :Dữ dội Ồn ào Dịu ờmLặng lẽ> khụng gian rộng lớn.+ Kiểu núi nhấn mạnh :“tỡm tận ra”“khụng hiểu nổi”Nột tỏo bạo của người phụ nữ hiện đại chủ động khụng phải ngỏ lời mà vươn tới cỏi cao cả,cỏi lớn lao.Mạnh bạo dứt khoỏt.“Sụng” -> khụng gian nhỏ hẹp. - Từ qui luật vĩnh hằng của súng đến quy luật vĩnh hằng của tỡnh yờu.+ ễi ! Từ cảm thỏn Ngỡ ngàng, lý thỳ.+ Súng Vẫn thếVĩnh hằng bất biến.+ Tỡnh yờuKhỏt vọngBồi hồiKhỏt khao say đắm -> tuổi trẻ.Súng quỏ khứ hiện tại, tương lai luụn dữ dội ,dịu ờm -> Tỡnh yờu luụn là khỏt vọng muụn đời của tuổi trẻ.Ngày sauNgày xưa3.Đặc tớnh của súng - Sự huyền diệu của tỡnh yờu :- Truy tỡm nguồn gốc tỡnh yờu :+ Điệp ngữ / Em nghĩ /khỏm phỏ tỡm tũi. Biển lớn+ Cõu hỏi tu từ : Tự nơi nào súng lờn? Giú bắt đầu từ đõu?Anh ,emSúng lờnChủ thể mạnh dạn, chủ động, chõn thành, nồng nhiệt .Truy tỡm nguồn gốc tỡnh yờu . Em nghĩ+ Đảo ngữ: Nữ tớnh của người con gỏi khi yờu.Em cũng khụng biết nữaKhi nào ta yờu nhauTỡnh yờu bớ ẩn, tự nhiờn,hấp dẫn là nhu cầu tự nhận thức và khỏm phỏ.3.Đặc tớnh của súng - Sự huyền diệu của tỡnh yờu (tt):- Vẻ đẹp của tỡnh yờu:+ Yờu là nhớ. * NhớLũng sõu, mặt nướcGắn bờKhụng ngủ đượcĐến anhThao thức khụn cựng .Em húa thõn vào súng ,súng hũa nhập vào tõm hồn em để trở nờn cú linh hồn thao thức.3.Đặc tớnh của súng - Sự huyền diệu của tỡnh yờu (tt):+ Yờu là thủy chung :Cỏc từ :bắc - namxuụi - ngượcLinh cảm về sự trắc trở . Nơi nào / vạn biến Một phương / bất biếnLũng thủy chung.Thủy chung là vẻ đẹp trong tỡnh yờu truyền thống của người phụ nữ Việt Nam.+ Yờu là tin tưởng: Tỡnh yờu -> Vượt qua thử thỏch -> bền vững. Súng -> Vượt qua cỏch trở -> vào bờ. Điệp từ : “dẫu” / giả thiết .+ Nghệ thuật : Phộp điệp: điệp từ,điệp ngữ ,điệp cỳ phỏp. Đối lập: trờn - dưới , ngày - đờm , thức - ngủ , xuụi - ngược, bắc – nam. Kiểu giói bày: Lũng em nhớ đến anh / cả trong mơ cũn thức, Khổ thơ kộo dài , nhịp điệu dồn dậpCỏi tụi sụi nổi , chõn thành bộc lộ mỡnh đang yờu nồng nhiệt , đầy chủ động, kiờu hónh nhưng cũng thường trực nỗi khắc khoải tự nhận thức về mỡnh về hành trỡnh của hạnh phỳc tỡnh yờu. Nhõn húa : nhớ , khụng ngủ. 4. Khỏt vọng vụ tận của tỡnh yờu :- Nhận thức và lo õu+ Nhịp thơ lắng xuống+ Hỡnh ảnh thơ mở rộng : đi qua , biển - rộng , mõy – bay xa -> Những nhận thức khỏm phỏ dự cảm  Đú là nỗi lo õu trăn trở bởi hạnh phỳc hữu hạn của đời người giữa cỏi vụ cựng vụ tận của thời gian.+ Kiểu cõu nhượng bộ : tuy vẫn ; dẫuvẫn + Kiểu cõu hỏi buụng lơi / Sự lo õu - Khỏt vọng hũa nhập đến khụn cựng: + “Tan ra” -> Riờng – chung -> Cỏch núi mạnh bạo ,mong ước lớn lao. + “Biển lớn tỡnh yờu Ngàn năm cũn vỗ”+ Nhịp thơ nhanh -> cảm xỳc mónh liệt muốn hiến dõng cả cuộc đời cho tỡnh yờu đớch thực.Cỏi vụ cựng vụ tận. -> Tỡnh yờu lớn lao cao cả. Cảm nhận vẻ đẹp tõm hồn người phụ nữ trong tỡnh yờu qua hỡnh tượng súng:Súng cho ta thấy nột đẹp truyền thống của người phụ nữ trong tỡnh yờu : đằm thắm , dịu dàng , hồn hậu dễ thương, chung thủy. Súng cũng thể hiện được nột đẹp hiện đại của người phụ nữ trong tỡnh yờu : tỏo bạo, mónh liệt, dỏm vượt qua mọi trở ngại để gỡn giữ hạnh phỳc dự cú phấp phỏng trước cỏi vụ tận của thời gian nhưng vẫn tin vào sức mạnh của tỡnh yờu.III.TỔNG KẾT Qua hỡnh tượng súng trờn cơ sở khỏm phỏ sự tương đồng hũa hợp giữa súng và em, bài thơ diễn tả tỡnh yờu của người phụ nữ thiết tha,nồng nàn, chung thủy,muốn vượt lờn thử thỏch của thời gian sự hữu hạn của đời người, từ đú thấy được tỡnh yờu là tỡnh cảm cao đẹp, một hạnh phỳc lớn lao của con người.XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN  QUí THẦY Cễ !Giỏo viờn : Hà Thị Duyờn.