Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 12 - Ông già và biển cả - Hêminhuê

ÔNG GIÀ VÀ BIỂN CẢ HÊMINHUÊ.1. TÁC GIẢ- Sinh tröôûng trong gia ñình trí thöùc taïi thaønh phoá nhoû ngoaïi vi Chicago – nöôùc Myõ.Yeâu thích thieân nhieân hoang daïi, thích phieâu löu maïo hieåm.Ông đã từng làm báo và phóng viên mặt trận trong hai cuộc chiến tranh thế giới.- Là người đề xướng “nguyên lí tảng băng trôi”.- Mục đích văn chương “viết về một áng văn xuôi đơn giản và trung thực về con người” Nêu những nét chính về cuộc đời và sự nghiệp văn chương của Hêmingway?ĐỌC – TÌM HIỂU CHUNGTaùc phaåm tieâu bieåu - Tác phẩm tiêu biểu: Mặt trời vẫn mọc, Giã từ vũ khí, Chuông nguyện hồn ai, Ông già và biển cả- Ơ Hêminuê đạt giải thưởng Nobel văn học năm 1954.- OÂng soáng chuû yeáu ôû Cuba, quen neáp soáng giaûn dò cuûa ngöôøi daân chaát phaùc, maát 1961 taïi ñaây.Nhaø vaên Hemingway vaø Chuû tòch Phidel Xantiago: 72 tuoåi, soáng moät mình baèng ngheà ñaùnh caù ôû vuøng bieån noùng ngoaøi khôi Habana, caû ñôøi chæ baét ñöôïc caù nhoû, suoát 84 ngaøy lieàn khoâng kieám ñöôïc con caù naøo quyeát ñònh ra khôi moät mìnhcon caù kieám khoång loà maéc caâuchieán ñaáu roøng raõ3 ngaøy 2 ñeâm, mình ñaày thöông tíchcaù giong vaøo bôø chieán ñaáu vôùi ñaøn caù maäplaõo veà leàu, trong giaác nguû lai “mô veà ñeán beán, oâng laõo kieät söùc, con caù kieám chæ coøn 1. Tác giảb. Toùm taét taùc phaåm:a. Hoaøn caûnh ra ñôøi:2.Taùc phaåm1952 – giai ñoaïn cuoái ñôøi“ khuùc haùt cuûa con thieân nga” haï ñöôïc conlaïi boä xöông veà nhöõng con sö töû. I. ĐỌC – TÌM HIỂU CHUNG1. Ông lão đánh cá và con cáII. Đọc hiểu văn bảnCâu hỏi: ông lão và con cá kiếm được tác giả miêu tả như thế nào? Em hiểu như thế nào về nghĩa biểu tượng con cá kiếm?Nghĩa biểu tượng: con cá kiếm+ Thành quả lao động của con người sau bao lần thất bại.+ Khát vọng lớn lao cuối cùng của đời người + Con người phải có niềm tin và sức mạnh, không khuất phục trước khó khăn- Hai nhân vật: ông lão Xantiagô và con cá kiếmÔng lão là nhân vật chính-là con người đối mặt với thất bại nhiều lần nhưng không nản chí; 84 ngày đêm ra khơi không câu được cái gì nhưng không nản chí, một mình vật lộn với con cá. Có nghĩa là con người có thể bị tiêu diệt chứ không bị đánh bại- Con cá kiếm dài, lớn hơn cả con thuyền của ông lão 1. Ông lão đánh cá và con cáII. Đọc hiểu văn bảnThái độ của ông lão với con cá và ý nghĩa của thái độ đó?Vừa yêu quý, vừa cố giết nó bằng được -> sự phức tạp về tâm lí. Điều đó có nghĩa là: con người ai cũng yêu qúy thành quả lao động và phải quyết tâm giữ thành quả lao động không thể để mất. + Ông gọi con cá là “người anh em”, “Tao chưa bao giờ thấy bất kì ai hùng dũng, duyyên dáng, bình tĩnh, cao thượng hơn mày”. -> Vì con cá mà quên đi những thất bại; cũng vì nó để chứng minh con người không bao giờ bị đánh bại. 2. Cuộc chinh phục con cá kiếm.1. Ông lão đánh cá và con cáII. Đọc hiểu văn bảnCuộc đọ sức của ông lão diễn ra như thế nào?Khi con cá mắc câu, lão để cho nó kéo đi xa đất liền. có nhiều lúc ông nói chuyện với thiên nhiên, sao, trời-> con người hòa hợp với thiên nhiên vì thế con người không đơn độc, không dễ đánh bại.2. Cuộc chinh phục con cá kiếm.- Khi con cá kiếm lượn vòng là lúc cuộc chiến quyết liệt, căng thẳng: hai đồi thủ đều dốc sức tấn công và chống trả. OÂng laõo “choáng váng”, “mệt thấu xương” “hoa mắt” nhưng vẫn ngoan cường: “Ta không thể tự chơi xỏ mình và chết trước một con cá như thế này được”, “một cú quật đột ngột và cú nảy mạnh ở sợi dây mà lão đang níu bằng cả hai bàn tay”Cá kếm Ngoan cường, dũng cảm thoát khỏi sự bủa vây của ông lão: lượn “vòng tròn rất lớn”, “con cá đã quay tròn”sự lành nghề của ông lão và tinh ranh của con cáII. Đọc hiểu văn bản1. Ông lão đánh cá và con cá2. Cuộc chinh phục con cá kiếm.+ “Ông lão dốc hết sức ra kéo con cá vào gần hơn. Con cá khẽ nghiêng mình trong chốc lát. Rồi trở mình dậy và bắt đầu lượn thêm vòng nữa”+ “Ta đã di chuyển được nó”+ “Ông lão buông sợi dây xuống, giẫm chân giữ rồi chấc cao ngọn, lao hết mức, vận hết sức bình sinh, công thêm sức lực lão vừa huy động trong người, phóng xuống sườn con cá”+ “Con cá đã bị thu phục: con cá trắng bạc thẳng đơ và bồng bềnh theo sóng”II. Đọc hiểu văn bản2. Cuộc chinh phục con cá kiếm.Kết qủa của cuộc đọ sức và ý nghĩa?- Ông lão xứng đáng vời tài nghệ của mình; người gắn bó với lao động, nghề nghiệp của mình- Con người có thể bị hủy diệt chứ không thể bị đánh bại, ông lão khẳng định niềm tin vào khả năng tồn tại của con người- Cuộc chiến đấu và chinh phục con cá kiếm thể hiện tài nghệ và ý chí nghị lực của ông lão nhưng cũng chứa đựng những dư vị chua chát. Đó là con người càng lệ thuộc vào khát vọng lớn nhiều khi phải hủy hoại những gì mình yêu qúy ngưỡng mộ- Con cá là biểu tượng của ước mơ, lí tưởng mà mỗi con người theo duổi trong đời.- Con cá là đại diện cho hình ảnh thiên nhiên, vẻ đẹp kiêu hùng, kì vĩ; trong quan hệ với con người không phải lúc nào thiên nhiên cũng là kẻ thù của con người.- Cuộc đọ sức của ông lão: để đạt được ước mơ, lí tưởng cao cả, con người phải trải qua cuộc đọ sức quyết liệt-> Trong mọi hoàn cảnh và điều kiện ta nhận thấy “con người chỉ có thể bị hủy diệt chứ không bị đánh bại”II. Đọc hiểu văn bản2. Cuộc chinh phục con cá kiếm.Ý nghĩa nguyên lí tảng băng trôi?II. Đọc hiểu văn bản3. Kết luận2. Cuộc chinh phục con cá kiếm.1. Ông lão đánh cá và con cáBiện pháp nghệ thuật trong đoạn trích? + Ngôn ngữ trực tiếp người kể chuyện và của ông lão+ Ông lão: độc thoại nội tâm và độc thọai hướng tới con cá thể hiện sự cô đơn của con người trong hành trình đi tìm khát vọng+ Lời phát biểu trực tiếp: đưa người đọc chứng kiến sự việc; con cá như một con người; ông lão cảm thấy hối tiếc khi tiêu diệt nó; mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên; ý nghĩa biểu tượng; vẻ đẹp của con người trong hành trình theo đuổi và đạt ước mơ.Nội dung:Miêu tả cuộc chinh phục cá kiếm và hành trình trở về đất liền của ông lão Xantiagô. Qua đó, xây dựng một biểu tượng đẹp của ước mơ và hành trình gian khổ của con người để biến ước mơ thành hiện thực.