Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 12 - Đọc thêm: Bắt sấu rừng U Minh Hạ (trích "Hương rừng Cà Mau") - Sơn Nam

BẮT SẤU RỪNG U MINH HẠĐỌC THÊM:(Trích "Hương rừng Cà Mau")Sơn NamI. TÌM HIỂU CHUNG:1. Tác giả:- Tên bút danh, năm sinh, quê quán.- Quá trình sáng tác.- Các tác phẩm tiêu biểu.- Đặc điểm sáng tác.2. Văn bản:- Nội dung: viết về thiên nhiên và con người vùng rừng U Minh với những người lao động có sức sống mãnh liệt, sâu đậm ân nghĩa và tài ba can trường.- Nghệ thuật: Dựng truyện li kì, chi tiết gợi cảm, nhân vật và ngôn ngữ đậm màu sắc Nam Bộ. I. TÌM HIỂU CHUNG:II. HƯỚNG DẪN ĐỌC- HIỂU: 1. Thiên nhiên và con người U Minh Hạ:a) Thiên nhiên:- “Rừng tràm xanh biếc", cây cỏ hoang dại- "Sấu lội từng đàn", “nhiều như trái mù u chín rụng” Đó là những nơi ghê gớm.Những người lao động cần cù, mưu trí, gan góc can trường, có sức sống mãnh liệt, đậm sâu ân nghĩa. - Họ thương tiếc bà con xóm giềng bị “hùm tha sấu bắt”b) Con người:- Họ vượt lên gian khó bằng sức mạnh tài trí:+ Những người câu cá sấu bằng lưỡi câu sắt, con vịt sống+ Tư Hoạch thì “ăn ông rất rành địa thế vùng Cái Tàu”+ Những người trai lực lưỡng “gài bẫy cọp, săn heo rừng” Chính họ mang đến sức sống mới cho vùng đất hoang hoá Cà Mau. 2. Nhân vật ông Năm Hên:- Ông là “người thợ già chuyên bắt sấu ở Kiên Giang đạo”, "bắt sấu bằng hai tay không".- Ông tình nguyện bơi xuồng đến bắt sấu giúp dân làng Khánh Lâm chỉ với một bó nhang và một hũ rượu:+ Nhang: để tưởng niện những người bị sấu bắt.+ Rượu: để uống tăng thêm khí thế.- Mưu kế kì diệu, bất ngờ mà hiệu quả, bắt sống 45 con sấu:+ Đào rãnh cạn dần, đốt lửa dẫn dụ cá sấu lên bờ+ Chặn sấu lại và khoá miệng chúng băng một khúc mốp làm “dính chặt hai hàm răng”+ Dùng mác sắn lưng cá sấu, cắt gân đuôi, trói hai chân sau và bắt chúng về  Giàu lòng thương người, mộc mạc, khiêm nhường và cũng rất mưu trí, gan góc.b. Bài hát của ông Năm Hên:- "Tiếng như khóc lóc, nài nỉ. Tiếng như phẫn nộ, bi ai"- Tưởng nhớ linh hồn những người bị sấu bắt, chết oan ức, trong đó có người anh ruột của ông.- Bài hát nói về cuộc sống gian khổ khắc nghiệt của những người dân mở đất, mong giải oan cho họ. Tấm lòng sâu nặng nghĩa tình đồng loại, đồng bào, thương tiếc những người xấu số. 3. Những nét đặc sắc về nghệ thuật:- Nghệ thuật kể chuyện: đơn giản mà li kì, thu hút, dễ nhớ- Cảnh vật, tính cách nhân vật: được thể hiện bằng vài nét đơn sơ nhưng giàu chất sống.- Ngôn ngữ: đậm màu sắc địa phương Nam Bộ nhưng được sử dụng vừa phải, thích hợp, khắc hoạ sâu đậm thiên nhiên và con người sông nước Cà Mau.