Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 12 - Ai đã đặt tên cho dòng sông - Hoàng Phủ Ngọc Tường (Tiếp theo)

Ai đã đặt tên cho dòng sông?( Hoàng Phủ Ngọc Tường)CẤU TRÚC BÀI HỌCI.Tìm hiểu chung: 1.Tác giả 2. Tác phẩmII. Đọc hiểu 1.Dòng sông của thiên nhiên 2. Dòng sông lịch sử 3. Dòng sông văn hoá 4. Đặc sắc phong cách nghệ thuật - Điểm nhìn trần thuật - Giọng văn trần thuật - Ý nghĩa nhan đề.III.Tổng kết1 Tiết1|2 Tiết 1.T¸c gi¶: -Sinh 1937 tại thành phố Huế - 2007 ông được trao tặng Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật.-Lµ mét trÝ thøc yªu n­íc, cã vèn hiÓu biÕt s©u réng trªn nhiÒu lÜnh vùc -Lµ nhµ v¨n chuyªn viÕt vÒ thÓ lo¹i bót kÝ I. T×M HIÓU CHUNGSự kết hợp nhuần nhuyễn giữa chất trí tuệ và trữ tình, giữa nghị luận sắc bén với tư duy đa chiều ®­îc tæng hîp tõ vốn kiến thức sâu rộng, lối viết hướng nội, sóc tÝch, mª đắm, tài hoa. R­îu hång ®µo (2001)T¸c phÈmHoa tr¸i quanh t«i (1995)Ai ®· ®Æt tªn cho dßng s«ng? (1986)RÊt nhiÒu ¸nh löa (1979)Ng«i sao trªn ®Ønh Phu V¨n L©u (1971)Ngän nói ¶o ¶nh (1999)2. Bót kÝ : Ai ®· ®Æt tªn cho dßng s«ng?- Hoµn c¶nh s¸ng t¸c: ViÕt t¹i HuÕ n¨m 1981-Bè côc: 3 phÇn + V¨n b¶n SGK thuéc phÇn 1 cña bót kÝ Ai ®· ®Æt tªn cho dßng s«ng?Dßng s«ng thiªn nhiªn Dßng s«ng lÞch sö –v¨n ho¸Hai ®o¹n-XuÊt xø: Rót tõ tËp s¸ch cïng tªnII. ®äc hiÓu v¨n b¶n: 1.Dßng s«ng thiªn nhiªn: Dãy Trường SơnNúi Kim PhụngNgã ba tuầnĐiện Hòn ChénNguyệt Biều,Lương QuánChùa Thiên MụKim LongCồn HếnBao VinhVĩ DạThượng nguồnĐồng bằngGặp kinh thành HuếRời khỏi HuếNHãM 1-2: T×m hiÓu vÒ S«ng H­¬ng vïng th­îng nguånTh¶o luËn nhãm: (5 phót)Nhãm 7-8: T×m hiÓu S«ng H­¬ng khi rêi khái thµnh phè HuÕNhãm 3-4: T×m hiÓu S«ng H­¬ng vïng ®ång b»ng Nhãm 5-6:T×m hiÓu S«ng H­¬ng khi gÆp thµnh phè HuÕ .RÇm ré gi÷a bãng c©y ®¹i ngµnCuén xo¸y nh­ c¬n lècM·nh liÖt v­ît qua ghÒnh th¸c- H×nh ¶nh so s¸nh: a. Th­îng nguån cña s«ng H­¬ngGi÷a lßng Tr­êng S¬n:mét b¶n tr­êng ca cña rõng giµ B¶n lÜnh gan d¹ T©m hån tù do vµ trong s¸ng- H×nh ¶nh Nh©n ho¸C« g¸i Di-gan phãng kho¸ng vµ man d¹i Gi÷a lßng Tr­êng S¬n, S«ng H­¬ng mang mét vÎ ®Ñp trµn ®Çy søc sèng, m·nh liÖt, man d¹i vµ c¸ tÝnh+Trë thµnh ng­êi mÑ phï sa cña mét vïng v¨n ho¸ xø së+§ãng kÝn t©m hån s©u th¼m ë cöa rõngKhi ra khái rõng giµ:+DÞu dµng vµ trÝ tuÖVÎ ®Ñp dÞu dµng, s©u th¼m, bÝ ÈnTãm l¹i: s«ng H­¬ng ë th­îng nguån mang vÎ ®Ñp phãng kho¸ng, man d¹i, bÝ Èn nh­ng còng rÊt dÞu dµng vµ trÝ tuÖ b.S«ng H­¬ng vïng ®ång b»ng: (Nhãm 3-4)VÎ ®Ñp nhuèm mµu cæ tÝch +Ng­êi g¸i ®Ñp n»m ngñ m¬ mµng- ®­îc ng­êi t×nh mong ®îi ®Õn ®¸nh thøc+chuyÓn dßng liªn tôc gi÷a khóc quanh ®ét ngét;theo nh÷ng ®­êng cong thËt mÒm+®ét ngétlÊy ch©n ®åi Thiªn Mô;Trong d­ vang cña Tr­êng S¬n+t¹o nªn nh÷ng ph¶n quang nhiÒu mµu s¾c:§ã lµ mét cuéc t×m kiÕm vµ ®uæi b¾t, hµo hoa vµ ®am mª nh­ ng­êi con g¸i ®i t×m t×nh yªu Dßng ch¶y chuyÓn ®éng:MÒm m¹i vµ nhiÒu mµu s¾cqua mét lßng vùc s©u+vßng+uèn m×nhvÏ mét h×nh cung thËt trßn+«msím xanh, tr­a vµng, chiÒu tÝm+v­îtS«ng H­¬ng mang “vÎ ®Ñp trÇm mÆc” nh­ triÕt lÝ ,nh­ cæ thi b.S«ng H­¬ng ®o¹n ch¶y vÒ ®ång b»ng S«ng H­¬ng mang vÎ ®Ñp , th¬ méng, mÒm m¹i, dÞu dµng, trÇm mÆc vµ nhuèm mµu cæ tÝch c.S«ng H­¬ng khi gÆp thµnh phè HuÕ (Nhãm 5-6)+Nã ®· thÊy chiÕc cÇu tr¾ng cña thµnh phè in ngÇn trªn nÒn trêi, nhá nh¾n nh­ nh÷ng vµnh tr¨ng nonMõng vui, phÊn khëi, thÑn thïng, t×nh tø+Dßng s«ng h¼n ®i nh­ mét tiÕng kh«ng nãi ra cña t×nh yªu S«ng H­¬ng gÆp HuÕ nh­ ng­êi con g¸i ®Õn víi ®iÓm hÑn cña t×nh yªu, dÞu dµng, e lÖ+Vui t­¬i h¼n lªn+KÐo mét nÐt th¼ngthùc yªn t©mmÒm“v©ng”mét c¸nh cung rÊt nhÑ sang cån HÕnnh×n+UènS«ng H­¬ng gi÷a lßng thµnh phè HuÕTr«i ®i chËm, thùc chËm,c¬ hå chØ cßn lµ mét mÆt hå yªn tÜnhLµ ®iÖu slow t×nh c¶m dµnh riªng cho HuÕNgËp ngõng nh­ muèn ®i muèn ëNg­êi tµi n÷ ®¸nh ®µn lóc ®ªm khuya Nh¹c ho¹ S«ng H­¬ng trong lßng thµnh phè nh­ mét ng­êi t×nh dÞu dµng, ®¾m say vµ thuû chung víi vÎ ®Ñp l÷ng lê, ªm ®Òm, nã trÇm l¾ng, nã b×nh th¶n, chËm r·i nh­ t©m t×nh ng­êi HuÕ vËyd. S«ng H­¬ng khi rêi khái kinh thµnh HuÕ: (Nhãm 7-8)nh­ sùc nhí l¹i mét ®iÒu g× ch­a kÞp nãinã ®ét ngét ®æi dßng®Ó gÆp l¹i thµnh phè lÇn cuèi lµ nçi vÊn v­¬ng,c¶ mét chót l¼ng l¬ kÝn ®¸o cña t×nh yªugièng nh­ nµng KiÒu trong ®ªm tù t×nh...,s«ng H­¬ng ®· chÝ t×nh trë l¹i t×m Kim Träng cña nã, ®Ó nãi mét lêi thÒ tr­¬c khi vÒ biÓn c¶:Lµ cuéc chia tay víi ng­êi t×nh trong l­u luyÕn tiÔn ®­a, trong lêi thÒ chung thuû vang väng thµnh giäng hß d©n gianBåi håi l­u luyÕn nhí nhungS«ng H­¬ng kh«ng chØ mang vÎ ®Ñp trêi phó mµ cßn ¸nh lªn vÎ ®Ñp cña con ng­êi, nh­ mét ng­êi t×nh dÞu dµng thuû chungHoµng phñ Ngäc T­êng yªu HuÕ, yªu s«ng H­¬ng b»ng mét t×nh c¶m g¾n bã s©u lÆng thiÕt tha, mét t©m hån dÔ rung ®éng, nh¹y c¶m, tinh tÕ vµ mét ngßi bót tµi hoaLµm næi bËt vÎ ®Ñp riªng cña s«ng H­¬ng M·nh liÖt, man d¹i, ®Çy c¸ tÝnhDÞu dµng, mÒm m¹i, trÝ tuÖS«ng h­¬ngVÎ ®Ñp cña con ng­êi ®Êt cè ®«TrÇm mÆc nh­ triÕt lÝ, cæ thiNg­êi t×nh say ®¾m, thuû chung2. S«ng H­¬ng trong mèi quan hÖ víi lÞch sö , th¬ ca d©n téc vµ cuéc sèng ®êi th­êng:? Tại sao nói sông Hương là "dòng sông của thời gian ngân vang, của sử viết..?? S«ng H­¬ng trong th¬ ca tõ x­a ®Õn nay ®­îc nh¾c ®Õn víi nh÷ng t¸c gi¶ nµo vµ nhËn xÐt g×?? S«ng H­¬ng víi ®êi th­êng ®­îc t¸c gi¶ so s¸nh víi h×nh ¶nh nµo?Thời Đại Việtlà điểm tựa, bảo vệ biên thùyChứng kiến cuộc nổi dậy tổng tiến công tết Mậu Thân 1968 Thế kỉ XVIII, vẻ vang soi bóng kinh thành Phú Xuân Đến với Cách mạng tháng Tám bằng những chiến công rung chuyển Thế kỉ XIX, sống với lịch sử bi tráng của dân tộc Sông Hương đã "sống hết thế kỉ quang vinh với nhiệm vụ lịch sử của nó" Tù hiÕn ®êi m×nh lµmmét chiÕn c«ng. S«ng H­¬ng trong mèi quan hÖ víi lÞch söThay mµu thùc bÊt ngê trong c¸i nh×n cña T¶n §µLµ KiÒu trong c¸i nh×n th¾m thiÕt cña Tè H÷uTừ tha thiết mơ màng chợt nhiên hùng tráng , khÝ ph¸ch cña Cao B¸ Qu¸tSức mạnh phục sinh của tâm hồn trong th¬ Tè H÷uNỗi quan hoài vạn cổ trong thơ bà Huyện Thanh QuanS«ng H­¬ng kh«ng bao giê tù lÆp l¹i m×nh trongC¶m høng cña c¸c nghÖ sÜ. S«ng H­¬ng trong thi ca S«ng H­¬ng víi ®êi th­êng:S«ng H­¬ng lµm mét ng­êi con g¸i dÞu dµng cña ®Êt n­íc víi s¾c ¸o tÝm Èn hiÖn - §Êy còng lµ mµu cña s­¬ng khãi trªn s«ng H­¬ng