Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 11 - Tiết 47: Phong cách ngôn ngữ báo chí

Tiết 47:Phong cách ngôn ngữ báo chí Bài cũ:1. Lập luận so sánh trong văn nghị luận có tác dụng là:A.Nhằm làm rõ sự khác nhau giữa các đối tượng , làm cho bài nghị luận rõ ràng, cụ thể, sinh động và có sức thuyết phục.B. Nhằm làm sáng rõ đối tượng đang nghiên cứu trong tương quan với đối tượng khác làm cho văn nghị luận rõ ràng , cụ thể và có sức thuyết phục.C.Nhằm làm rõ sự giống nhau giữa đối tượng, làm cho bài nghị luận rõ ràng cụ thể, sinh động và có sức thuyết phục.D. Nhằm thể hiện quan điểm của người viết về một vấn đề nào đó? 2. Xác định thao tác lập luận so sánh trong các đoạn văn sau?Tôi nghĩ: hi vọng là cái chẳng phải là có, cũng chẳng phải là không có. Nó cũng như con đường trên mặt đất; kì thực trên mặt đất vốn làm gì có con đường. Người ta đi mãi thì thành đường thôi. So sánh tương đồng So sánh tăng cấp.Trên trời có cái to lớn hơn cả biển cả, đó là bầu trời. Nhưng có cái còn to lớn hơn cả bầu trời kia nữa, đó là tâm hồn con người. Bài mới:I. Khái quát về phong cách ngôn ngữ báo chí:Thể thao Việt Nam sẽ cú huy chương vàng ở cỏc mụn Olympic (25-11) Theo tớnh toỏn của cỏc nhà chuyờn mụn, éoàn thể thao Việt Nam gần như chắc chắn sẽ cú huy chương vàng ở cỏc mụn Olympic như bơi lội, điền kinh, nhảy cầu, trong đú nội dung bơi ngửa của éỗ Huy Long đang được kỳ vọng sau khi "kỡnh ngư" kỳ cựu người Malaysia Kim Leng vắng mặtRa mắt phũng đọc "Cửa sổ Hàn Quốc năng động" (25-11)- Kỷ niệm 15 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Hàn Quốc,  và 90 năm thành lập Thư viện Quốc gia Việt Nam, sỏng 24-11, tại Thư viện Quốc gia Việt Nam (Bộ Văn húa, Thể thao và Du lịch) tổ chức ra mắt phũng đọc "Cửa sổ Hàn Quốc năng động".Khái niệm: Là kiểu diễn đạt dùng trong các văn bản thuộc lĩnh vực truyền thông đại chúng, như văn bản dùng trong báo in, đài phát thanh, đài truyền hình, báo điện tử2. Thể loại: Tin tức, phóng sự, quảng cáo, tiểu phẩm, phỏng vấn, bình luận, trao đổi ý kiếnPHểNG SỰ - GHI CHẫP: Ngồi nhầm lớp, bệnh nặng!Ngay những vụ việc tại địa bàn tỉnh Phỳ Thọ, Bỏo Lao Động từng đăng phúng sự "Lớp 3, lớp 4, lớp 5 cựng... mự chữ" sau khi khảo sỏt "sơ sơ" chỉ ở một điểm trường tiểu học xó Trung Sơn. Chưa ngơi vụ Trung Sơn, thỡ nay, ngay tại TP.Việt Trỡ tỉnh lỵ, lại xuất hiện những học sinh học hết lớp 6, học hết lớp 8 rồi mà vẫn khụng biết đỏnh vần trụi chảy, khụng biết viết thạo, chỉ... biết làm phộp tớnh sai. 3. Đặc điểm chung:Tính thông tin sự kiện: quan trọng nhất.+ Tin cập nhật, cụ thể ,chính xác và đầy đủ.+ đảm bảo tính khách quan vừa có tác dụng hướng dẫn dư luận .+ Ngôn ngữ diễn đạt là ngôn ngữ sự kiện. Tính gắn gọn: Diễn đạt ngắn nhưng vẫn chứa đựng được lượng thông tin cao nhất.Trang sỏch, trang đời (21-11) Từ thị trấn éỏc Tụ vượt dốc Măng Giang đến nỳi Ngọc Linh, tụi bắt gặp rất nhiều tờn người, tờn đất được khắc trờn vỏch đỏ. éược biết, đú là nhật ký của những thầy cụ giỏo trẻ đang ngày đờm cừng chữ lờn non làm thay đổi bản, làng. Tính hấp dẫn:+ Sự liên quan trực tiếp của tin tức với vận mệnh mỗi người.+ Hình thức diễn đạt hấp dẫn.+ Kết hợp giữa kênh hình và kênh âm thanh.II. Cách sử dụng phương tiện ngôn ngữ trong phong cách ngôn ngữ báo chí:- Báo nói: chuẩn phát âm.- Báo viết: đúng chính tả , cách viết từ ngữ nước ngoài phải triệt để tôn trọng.1. Về âm thanh và chữ viết:Ngôn ngữ chung có tính toàn dân , mang màu sắc đa phong cách. Có thể sử dụng những từ ngữ khoa học, từ hành chính, từ ngữ văn chương, từ ngữ thông dụng... 2. Về từ ngữ:Câu văn rõ ràng, chính xác, không gây khó hiểu hoặc mơ hồ.Các kiểu cú pháp thông dùng:- Dùng cụm từ (cụm danh từ, cụm động từ, cụm tính từ) để đặt tên cho bài báo, tạo ấn tượng ngắn gọn , súc tích.- Dùng mô hình câu thời gian - địa điểm- sự kiện mở đầu các bản tin để nhấn mạnh tính thời sự.- Dùng câu mở rộng thành phần kết hợp với lời dẫn trực tiếp, gián tiếp để đưa tin một cách cô đúc, thuyết phục 3. Về ngữ phápNói không với cuộc chiến vì quyền lực và dầu lửa Ngày 3/7 tại Hà Nội đã diễn ra một trận bóng đá thật sôi nổi.Theo Roi – tơ, ngày 30/7, Mĩ đưa ra hội đồng Bảo an Liên hợp quốc một dự thảo nghị quyết về việc triển khai một lực lượng đa quốc gia ở Ri-bê-ri-a , trong khi ba tàu chiến chở quân Mĩ đang tiến gần bờ biển nước này sẵn sàng tham gia dám sát ngừng bắn tại Li-bê-ri-a.Sử dụng các bịên pháp tu từ nhằm tạo tính hấp dẫn : so sánh, ẩn dụ, hoán dụ, chơi chữ 4. Về biện pháp tu từ:Ví dụ:- Đông Âu trên từng cây số.- Nghìn lẻ một chuyện tình.Sau khi hoà Liverpool trong thế trận ỏp đảo tại Anfield tuần trước, Arsenal đang rất tự tin sẽ giành chiến thắng ở trận đấu này. “Những cậu bộ của Văng-giờ” đang khiến cả nước Anh cũng như toàn chõu Âu phải bất ngờ và ngưỡng mộ với những gỡ mà họ đó làm được từ đầu mựa. Sau khi chủ cụng kiờm thủ quõn Ăng-ry ra đi, Arsenal dường như khụng suy yếu đi mà trỏi lại, lối chơi thờu hoa dệt gấm của cỏc phỏo thủ trẻ trở nờn biến ảo hơn, đa dạng hơn. 10 trận đầu tiờn, Arsenal thắng đến 8 trận (hoà 2 trận), ghi được 22 bàn thắng và trong 6 trận đó đấu ở Emirates, họ thắng tuyệt đối và ghi được 16 bàn. Rõ ràng, lôgic dễ tiếp thu.- Một số thể loại có bố cục tương đối ổn định: bản tin: nguồn tin- thời gian- nơi chốn- sự kiện diễn ra.- Tên bài báo thường có kiểu chữ bắt mắt, có ảnh kèm.5. Về bố cục, trình bày:- Kỷ niệm 15 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Hàn Quốc,  và 90 năm thành lập Thư viện Quốc gia Việt Nam, sỏng 24-11, tại Thư viện Quốc gia Việt Nam (Bộ Văn húa, Thể thao và Du lịch) tổ chức ra mắt phũng đọc "Cửa sổ Hàn Quốc năng động"."Hồn quờ" - Rối nước và nghệ thuật sắp đặt: Gúc quờ nhỏ ấy rất cú hồn Gúc quờ, dự nhỏ nhoi ấy, rất cú hồn, dự chỉ trong hai tối (26-27.8) ở Nhà thi đấu Quõn đội (đường Hoàng Diệu - Hà Nội), nhưng với người xem - khụng chỉ người mỡnh - thỡ cú thể cũn dài lõu bởi "Hồn quờ" rất đỏng được trõn trọng như thế. Điều lạ trong thời buổi này là bao nhà hàng tranh nhau một chữ quờ trờn cỏc biển hiệu vừa ra vẻ khiờm tốn nhưng thật ra đầy vờ vĩnh và ồn ào, trong khi hàng đống người dõn đụ thị hiện nay lại nhăm nhăm, kiờn định chối từ cỏi gốc nhà quờ, dự chỉ mới rời làng ra phố thị dăm mười năm thụi. Luyện tập:1. Đặt tên cho tin ngắn sau: Ngày 29-5-2005, tại công viên nước Hồ Tây, công ty sữa Vinamilk phối hợp với Bộ Giáo dục và đào tạo tổ chức sân chơi Cánh diều ước mơ dành cho thiếu nhi và lễ trao học bỗng Vinamilk- ươm mầm tài năng trẻ Việt Nam 2005. Đây là quỹ học bỗng hằng năm do công ty Vinamilk tài trợ, dành riêng cho học sinh tiểu học có thành tích xuất sắc trong lĩnh vực văn hoá, thể thao , nghệ thuật và học sinh nghèo vượt khó vươn lên trong học tập. Năm 2005 này, Vinamilk dành hơn 1tỷ đồng tặng 2040 học sinh của 42 tỉnh thành. Mỗi suất học bỗng giá trị 500 nghìn đồng. Lễ trao học bỗng được truyền trực tiếp trên sóng VTV1 , vào lúc 20 giờ.Đặt tên:  - Hơn một tỉ đồng tặng học sinh tiểu học. - Trao học bổng Vinamilk- ươm mầm tài năng  trẻ Việt Nam 2005 2. Phân tích cách sử dụng ngôn ngữ trong phong cách ngôn ngữ báo chí được thể hiện trên trang nhất của tờ báo mà em đang có?*Về ngữ âm – chữ viết.*Về từ ngữ* Về ngữ pháp.* Về biện pháp tu từ.* Về bố cục , trình bày.