Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 11 - Tiết 11: Đọc văn: Vịnh khoa thi hương - Trần Tế Xương

Tiết 11: Đọc văn : Vịnh khoa thi hương.–Trần Tế Xương – 2/4/20171I/ TèM HIỂU CHUNG1.HOÀN CẢNH SÁNG TÁC:Hoàn cảnh chung: Cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX, thực dân Pháp chính thức đặt ách thống trị trên toàn cõi Đông Dương. Tình hình văn hóa giáo dục ở Việt Nam có sự biến đổi sâu sắc: Nho học mạt vậnHoàn cảnh riêng: 1897, khoa thi Đinh Dậu, là khoa thi cuối cùng tuyển chọn quan lại bằng chữ Hán, đồng thời cũng đánh dấu sự thay đổi của thời cuộc.2. THỂ LOẠI:Viết bằng chữ Nôm, thất ngôn bát cú Đường luật.3.CHỦ ĐỀ:Tác giả biểu lộ thái độ mỉa mai, phẫn uất trước thực trạng giáo dục nước nhà đương thời bị thực dân làm lũng đoạn, tha hóa.2/4/20172II/ ĐỌC - HIỂU. 1/ Đọc: 6 câu đầu: Đọc giọng mỉa mai, giễu cợt.2 câu cuối: Thể hiện được cảm xúc phẫn uất của nhà thơ.2/ Tỡm hiểu nội dung và nghệ thuật bài thơ.2/4/20173Nhà nước: Mỉa mai , “ Thoỏi vị” của triều đỡnh phong kiến trong tổ chức thi cử.Lẫn: Khụng cũn quy cũ.a/ Hai cõu đề: Giới thiệu về kỡ thi.Nhà nước ba năm mở một khoa.Trường Nam thi lẫn với trường Hà.2/4/20174b/ Cảnh trường thi: Lụi thụi sĩ tử vai đeo lọ.Ậm ọe quan trường miệng thột loa. Lọng cắm rợp trời quan sứ đến. Vỏy lờ quột đất mụ đầm ra.2/4/20175- Lụi thụi sĩ tử: nhếch nhỏc, bệ rạc.Phản ỏnh sự sa sỳt về “ Nho phong sĩ khớ “ nước Nam.Ậm ọe quan trường:Nhốn nhỏo ồn ào.Khụng cũn tụn nghiờm.Trường thi khụng cũn tụn nghiờm: Thầy trũ, quan quõn cũng như nhau - đều lỏo nhỏo.Lụi thụi sĩ tử vai đeo lọ.Ậm ọe quan trường miệng thột loa. 2/4/20176Lọng cắm rợp trời quan sứ đến. Vỏy lờ quột đất mụ đầm ra.Lọng cắmquan sứ đến Phụ trương về hỡnh thức. Vỏy lờ mụ đầm ra:Lố bịch, nhố nhăng. Nghệ thuật đối, đảo ngữ tạo nờn sức mạnh đả kớch, dữ dội và quyết liệt. Qua hai cõu thực và luận tỏc giả đó tỏi hiện lại cảnh trường thi huyờn nỏo, lộn xộn đó là lời cỏo chung cho một lối khoa cử lỗi thời, giữa lỳc xó hội ngày càng nhố nhăng. 2/4/20177Hai cõu kết: Tõm tư tỏc giả Nhõn tài đất Bắc nào ai đú Nghoảnh cổ mà trụng cảnh nước nhà. Những sĩ tử trong khoa thi - nơi hội tụ của tài trớ đất Bắc.Nhõn tài đất Bắc:Cõu hỏi phiếm chỉ Tất cả những ai tự cho mỡnh là “ nhõn tài”. Cảnh thi cử ụ hợp, huyờn nỏo.Cảnh nước nhà Thực trạng mất nước.Qua hai cõu kết tỏc giả muốn lay gọi lương tri và thức tỉnh tinh thần dõn tộc của nhõn sĩ Bắc hà, đồng thời gợi lờn được nỗi đau mất nước của nhà thơ. 2/4/20178Tổng kết:Bài thơ cho thấy tấm lũng yờu nước của Tỳ Xương trước tỡnh cảnh đất nước , đồng thời cũn cú sức mạnh chõm biếm và đả kớch rất dữ dội.2/4/20179