Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 11 - Đọc văn: Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài ( Trích kịch “Vũ Như Tô” của Nguyễn Huy Tưởng) (Tiết 4)

Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài(Trích Vũ Như Tô )Nguyễn Huy TưởngNgười soạn:Nguyễn Văn Lự.i-tìm hiểu chung.1)Tác giả và sự nghiệp-Nguyễn Huy Tưởng (1912-1960)xuất thân trong một gia đình nhà nho. -Ông sớm tham gia cách mạngvà là nhà văn của Thăng Long-Hà Nội.-Nguyễn Huy Tưởng rất thành công ở thể loạitiểu thuyết và kịch lịch sử.Tóm tắt vài nét về tác giả ?Một số hình ảnh về nhà văn và gia đình.i-tìm hiểu chung.1)Tác giả và sự nghiệpTác phẩm chính (SGK)Hãy kể tên một số tác phẩm chính của nhà văn?i-tìm hiểu chung.1)Tác giả và sự nghiệp2)Tác phẩmThể loại :Vũ Như Tô là vở bi kịch lịch sửđược sáng tác năm 1941.Đề tài :Viết về một sự kiện ở Thăng Longdưới triều Lê Tương Dực, thế kỉ XVI.Giới thiệu vài nét về tác phẩm?i-tìm hiểu chung.Tóm tắt tác phẩm :Tóm tắt nội dungcủa tác phẩm?Vũ Như TôLêTươngDựcĐan ThiềmTrịnh Duy SảnRa lệnhLời khuyênVũ Như Tôtừ chối xây dựng CTĐVNT xây dựng làm choND cực khổCTĐ bị phá huỷNổi loạnii-đọc –hiểu văn bản1)Những mâu thuẫn xung đột cơ bảna)Mâu thuẫn giữa nhân dânlao động với bọn bạo chúa.-Lí do xảy ra mâu thuẫn:tăng sưu thuế , bắt thợ giỏi, hành hạ những người chống đối.Thợ phải làm việc cật lực. Ăn đói nhịnkhát. Nhiều người chết bởitai nạn. Chạy trốn thì bị chém.Tác phẩm được xây dựng trêncơ sở những mâu thuẫn xung độtnào ? ii-đọc –hiểu văn bản1)Những mâu thuẫn xung đột cơ bảna)Mâu thuẫn giữa nhân dânlao động với bọn bạo chúa.-Trịnh Duy Sản can ngăn vua nên bị đánh đòn mâuthuẫn càng căng thẳng.-Lụt lội, mất mùa, nhân dânđói kém, bạo loạn nổi lên tứ tung.Vũ Như Tô cố đốc thợ xây đài.ii-đọc –hiểu văn bản1)Những mâu thuẫn xung đột cơ bảna)Mâu thuẫn giữa nhân dânlao động với bọn bạo chúa.-Trịnh Duy Sản dấy binh nổi loạn giết Lê Tương Dực,Vũ Như Tô, Đan Thiềm rồi thiêu huỷ CửuTrùng Đài.ii-đọc –hiểu văn bản1)Những mâu thuẫn xung đột cơ bảna)Mâu thuẫn giữa nhân dânlao động với bọn bạo chúa.-Mâu thuẫn đã chuyển thành xung đột đỉnh điểm và được giải quyết một cách dữ dội, bithảm. (Hôn quân Lê Tương Dực bị giết.Nguyễn Vũ tự sát, Kim Phượng và đám cung nữbị những kẻ nổi loạn nhục mạ, bắt bớ).Em có nhận xét gì về mâu thuẫn trên ?ii-đọc –hiểu văn bảnb)Mâu thuẫn giữa nghệ thuật cao siêu của muôn đời và lợi ích của nhân dân.-Nguồn gốc sâu xa: Người nghệ sĩ không thể thi thố tài năng ở một đất nước còn đói khổ lầm than.-Vũ Như Tô nghe lời Đan Thiềm thực hiện hoàibão lớn (xây toà đài nguy nga vĩ đại)mục đích cao cả ,nhưng thưc hiện là sai lầm.Mâu thuẫn thứ hai là mâu thuẫn gì?ii-đọc –hiểu văn bản-Niềm khát khao sáng tạo đẩyVũ Như Tô vào tình trạng đốinghịch trực tiếp với nhân dân.(từ chỗ được nhân dân kính yêu,Vũ Như Tô dần trở thành kẻ thùcủa họ _nhất là những người thợ)-Đó là một bi kịch không lối thoát :Thựchiện lí tưởng nghệ thuật thì đi ngược lạiquyền lợi nhân dân.ii-đọc –hiểu văn bản2)Diễn biến tâm trạng Vũ NhưTô - người nghệ sĩ thiên tài bấthạnh.-Vũ Như Tô là một nghệ sĩ mộtkiến trúc sư thiên tài(dc:SGK)-Ông là một nghệ sĩ có nhâncách và hoài bão lớn,có lítưởng nghệ thuật cao cả.-Mơ ước :Xây Cửu Trùng Đàiđể ngàn năm còn hãnh diện.Niềm khao khát lớn nhất của Vũ Như Tô ?ii-đọc –hiểu văn bản-Tâm trạng :băn khoăn day dứt-Ông cho rằng mình không cótội mà chỉ có công.-Khát vọng của Vũ Như Tô bịđặt lầm chỗ.-Ông đau đớn khi Đan Thiềmbị bắt, Cửu Trùng đài bị pháhuỷ nỗi đau bi tráng.-Vũ Như Tô là một nhân vật bikịch lịch sử.ii-đọc –hiểu văn bản3) Diễn biến tâm trạng củanhân vật Đan Thiềm.-Đan Thiềm là cung nữ rấtđam mê cái tài.“Bệnh Đan Thiềm”:Bệnhmê đắm tài hoa của ngườisáng tạo cái đẹp(khuyên VũNhư Tô xây dựng CửuTrùng Đài), xứng đáng là triâm, tri kỉ của Vũ Như Tô.Đan Thiềm có sự đam mê gì ?ii-đọc –hiểu văn bản3) Diễn biến tâm trạng củanhân vật Đan Thiềm.-Là con người tỉnh táo, sángsuốt (khi khát vọng xây đàilớn không thành tìm mọicách bảo vệ Vũ Như Tô).-Sẵn sàng đổi mạng sống của mình để cứu Vũ Như Tô.-Vô cùng đau đớn khi biết không sao cứu nổi Vũ NhưTô. ĐanThiềm là con ngườisẵn sàng chết vì đài cao, vì tàilớn.iii-tổng kếtNội dung-Đặt ra mối quan hệ giữa nghệ thuật vàcuộc sống.-Mối quan hệ giữa lítưởng nghệ thuậtvới lợi ích của nhândân.Nghệ thuật-Ngôn ngữ điêuluyện.-Tính cách nhân vậtsắc sảo.-Xung đột kịchcăng thẳng,quyếtliệt.Giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật của đoạn trích ?củng cố-dặn dò-Mâu thuẫn (1) đượcgiải quyết dứt khoát(Lê Tương Dực bịgiết , Nguyễn Vũ tựsát, cung nữ bị nhụcmạ, bắt bớ).-Mâu thuẫn (2)chưađược giải quyết dứtkhoát(cho đến lúcchết Vũ Như Tô vẫn không nhận ra sailầm của mình. Chân líchỉ thuộc về Vũ NhưTô một nửa, nửa kia thuộc về quần chúngnhân dân).-Bài sau:Chuẩn bị bài theo phân phốichương trình. bài học kết thúc. Cảm ơn và chỳc cỏc em nhiều niềm vui và học tốt!