Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 10 - Tiết 1: Ôn tập số vấn đề cơ bản của văn học dân gian đã học

Ngày soạn Lớp dạy Tiết Ngày dạy Lớp dạy Tiết Ngày dạy Tiết 1 Ôn tập số vấn đề cơ bản của văn học dân gian đã học A. Mục tiêu bài học . -Những đặc điểm chính của một số thể loại VHDG đã học .Đặc điểm cơ bản của ca dao,truyện cười. 2.Kĩ năng : -Đọc- hiểu văn bản 3.Thái độ : -Trân trọng và yêu thích những tác phẩm văn học dân gian của dân tộc .Có ý thức văn dụng những hiểu biết chung về VHDG trong việc đọc hiểu văn bản văn học . B. Chuẩn bị của GV &HS. -GV :SGK tự chọn , SGK 10, giáo án. -HS : soạn bài và ôn lại toàn bộ kiến thức đã học . C.Tiến trình bài dạy . 1. kiểm tra bài cũ. Câu hỏi :Thế nào là truyền thuyết? Hãy kể lại một câu truyện mà em biết về truyền Thuyết. 2.Nội dung bài mới. Hoạt động của GV và HS Yêu cầu cần đạt Thế nào là ca dao?cho ví dụ minh hoạ . Em hãy cho biết đạc điểm của những chùm ca dao đã học? Những cảm xúcđó được bộc lộ ntn/ lấy VD minh họa. Truyện cười là gi ? Đặc điểm của truyện Tam đại con gà là gì? Đặc điểm của truyện Nhưng nó phải bằng hai mày? Hãy cho biết giá trị Giá trị nôi dung. nội dung và nghệ thuật của văn học dân gian? VD:Đăm săn tiêu biểu cho tinh thần bất khuất, chiến đấu dũng cảm cho người anh hùng vì hạnh phúc cộng đồng. I.Đặc điểm thể loại đã học : 1. Ca dao. a. Định nghĩa: Những lời thơ trữ tình dân gian , thường kết hợp với âm nhạc khi diễn xướng, được sáng tác nhằm diễn tả thế giới nội tâm của con người. b.Đặc điểm của hai chùm ca dao đã học . + Chùm ca dao than thân , yêu thương tình nghĩa. -Ca dao là nỗi niềmchua xót, đắng cay nghĩ về số phận , cảnh ngộ và những tình cảm yêu thương, chung thuỷ của họ trong quan hệ bạn bè, tình yêuvà trong mối quan hệ với xóm làng, quê hương , đất nước. -bộc lọ vừa chân thành , vừa tinh tế, kín đáo qua nghệ thuật diễn đạt giầu hình ảnh đqạm đà mầu sắc dân tộc và dân dã của ca dao. +Chùm ca dao hài ước. -Nội dung là những tiếng cười giải trí, tiếng cười tự trào, hoặc tiếng cười châm biếm, phê phán. -Lối diễn đạt trên được bộc lộ bằng những lối diễn đạt thông minh hóm hỉnh. 2.Truyện cười : a.Định nghĩa : .Những TP tự sự dân gian ngắn,có kết cấu chặt chẽ,kết thúc bất ngờ,kể về những sự việc xấu,trái tự nhiên trong cuộc sống,có tác dụng gây cười,nhằm mục đích giải trí phê phán. b.Đặc điểm truyện Tam đại con gà -Cái xấu bị phê phán là sự dốt nát sĩ diện của thầy.Nghệ thuật xây dung nhân vật thông qua các tình huống liên tiếp xảy ra,trong quá trình giải quyết tình huống cái dốt của thầy dần tự lộ ra. c.Đặc điểm truyện Nhưng nó phải bằng hai mày -Cái xấu bị phê phán là sự tham nhũng thể hiện qua tính hai mặt của quan lại đia phương khi sử kiện. Nghệ thuật gây cười là sự kết hợp cử chỉ với lời nói,lối chơi chữ độc đáo. II. Những giá trị cơ bản của văn học dân gian qua các tác phẩm đã học . - Phản ánh quá chân thực cuộc sống lao động , chiến đấu để dựng nước và giư nước của dân tộc - Thể hiện truyền thống dân chủ và tinh thần nhân đạo của nhân dân. Bộc lộ đười sông tâm hồn phong phú, tinh tế và sâu sắc của nhân dân . Giá trị nghệ thuật. - Xây dựng được nhữnh mẫu hình nhân vật đẹp , tiêu biẻu cho truyền thống quý báu của dân tộc . Văn học dân gian là nơi hình thành nên những thể loại cơ bản và tiêu biểu của văn học dân tộc do nhân dân lao động sáng tạo nên . Văn học dân gian còn là kho lưu giữ những thành tựu nghệ thuật mang đậm bản sắc dân tộc mà thế hệ sau cần học tập và phát huy. Củng cố: - Học sinh cần nắm được :+ giá trị nội dung và nghệ thuật của văn học Văn học trung đại. -Định nghĩa và đặc điểm cơ bản của văn học dân gian . Hướng dẫn tư học -Về nhà học bài và là bài tập theo hướng dẫn.