Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 10 - Hiền tài là nguyên khí Quốc gia

Hiền tài là nguyên khí Quốc gia (Tự: Hậu Phủ; 1418 -1499), nhà thơ Việt Nam. Quê: làng Yên Ninh, huyện Yên Dũng, trấn Kinh Bắc, nay thuộc tỉnh Bắc Giang. Đỗ Tiến sĩ năm 1469, làm quan đến Thượng thư, Đại học sĩ, Tế tửu Quốc tử giám, phụ chính. Văn chương nổi tiếng một thời, được Lê Thánh Tơng yêu quý, cho làm Phĩ đơ nguyên suý Hội Tao đàn. Tham gia biên soạn "Thiên Nam dư hạ tập", "Văn bia Chiêu Lăng" viết về Lê Thánh Tơng và văn bia tiến sĩ ở Văn Miếu. Tiểu sử Thân Nhân Trung Thơ văn cịn khoảng vài chục bài, chép trong "Hồng Đức quốc âm thi tập", chủ yếu là "phụng hoạ", "phụng bình" thơ của nhà vua. Bị gị bĩ trong khuơn khổ của loại văn chương "thù ứng", thơ ơng vẫn cĩ được những nét hồn hậu, chân tình thể hiện tâm tư của sĩ đại phu yêu nước, quý dân, tơn vua, trọng đạo của một thời văn giáo thịnh đạt. Tiểu sử Thân Nhân TrungGIỚI THIỆU TƯ LIỆU VĂN BIA CHỮ NƠM Văn bia chữ Nơm (tức văn bia cĩ chứa đoạn văn, bài thơ bằng chữ Nơm) đã từ lâu là một mảng đề tài được nhiều học giả quan tâmVăn bia chữ Nơm chủ yếu xuất hiện ở các tỉnh Đồng bằng Bắc bộ đặc biệt là Hà Nội và Hà Tây.Văn bia chữ Nơm cĩ niên đại muộn, tập trung chủ yếu số lượng vào đầu thế kỷ XX.GIỚI THIỆU TƯ LIỆU VĂN BIA CHỮ NƠMVăn bia chữ Nơm đa số tồn tại dưới dạng bia hình dẹt và ma nhai, kích thước nhỏ,hoa văn trang trí đơn giản, nhiều bia khơng cĩ trang trí, số tác giả là vua chúa quan lại chiếm tỉ lệ tương đối cao.Tình hình tư liệu văn bia chữ Nơm cho chúng ta thấy sự phản ứng rõ rệt của ngườiNhân tài là những người trong lĩnh vực hoạt động của mình , cĩ những phẩm chất và năng lực sau đây là nổi trội hơn so với người bình thường.Hiền tài là người vừa cĩ tài năng lại vừa phải cĩ đức độ .Sử dụng tài năng Thiên phú của mình đem ích lợi đến cho mọi người, chứ khơng dùng tài năng để phơ trương, để ích kỷ cho chính bản thân mình..Nhân tài và hiền tàiHiền tài là nguyên khí của quốc gia Tác phẩm nguyên cĩ tên là Bài kí đề danh tiến sĩ khoa Nhâm Tuất niên hiệu Đại Bảo thú ba (Đại Bảo tam niên Nhâm Tuất khoa tiến sĩ đề danh kí).Đây là một trong 82 bài văn bia ở Văn Miếu Hà Nội,do tiến sĩ Thân Nhân Trung viết năm 1484 thời Hồng Đức.Trước phần trích họccĩ một đoạn dài kể rằng,từ khi Thái Tổ dựng nước (1482) đến năm 1484 ,các vua Lê tuy đều chú ý bồi dưỡng hiền tài nhưng chưa cĩ điềukiện dựng bia tiến sĩ.Cuối phần trích là danh sách ba mươi ba vị đỗ tiếnsĩ khoa Nhâm Tuất (1442).Văn miếu Hà NộiBia tiến sĩVăn miếu Quốc Tử GiámQuốc Tử GiámTháp Nhạn“Hiền tài là nguyên khí quốc gia”, nguyên khí thịnh thì thế nước mạnh, rồi lên cao, nguyên khí suy thì thế nước yếu, rồi xuống thấp. Vì vậy các đứng thánh đế minh vương chẳng ai khơng lấy việc bồi dưỡng nhân tài, kén chọn kẻ sĩ, vun trồng nguyên khí làm việc đầu tiên.Nguyễn Trãi Hồ Chí MinhTrần Hưng ĐạoLê LợiLê Thánh TơngNguyễn Thượng Hiền.v..v.Hiền tài Nước ViệtNguyễn TrãiNguyễn Trãi (chữ Hán: 阮廌), hiệu là Ức Trai (抑齋), 1380–1442, là một anh hùng dân tộc Việt Nam, một danh nhân văn hĩa thế giới.Ơng quê xã Liên Bạt, huyện Ứng Hịa, tỉnh Hà Tây. Ngày nhỏ, cha mẹ đặt tên là Nguyễn Hiền, con Hình bộ Thượng thư Nguyễn Thượng Phiên Nguyễn Thượng HiềnHồ Chí Minh (chữ Hán: 胡志明; 19 tháng 5 năm 1890 – 2 tháng 9 năm 1969). Ơng cịn cĩ các tên khác là Nguyễn Tất Thành (阮必成), Nguyễn Ái Quốc (阮愛國), Lý Thụy (李瑞), Hồ Quang hay Bác Hồ, Cụ Hồ và khi ở chiến khu Việt Bắc ơng được người dân địa phương gọi là Ơng Ké. BácHồHồ Chí MinhNguyễn Ái QuốcLăng Bác“Ơi,kẻ sĩ chốn trường ốc lều tranh,phận thật nhỏ mọn mà được triều đình đề cao rất mực như thế,thì họ phải làm thế nào để tự trọng tấm thân mà ra sức báo đáp?...”Nguyễn Trãi đã tham gia vào cuộc khởi nghĩa Lam Sơn do Lê Lợi lãnh đạo để lật đổ ách thống trị của nhà Minh, là quân sư đắc lực của Lê Lợi (vua Lê Thái Tổ sau này) trong việc bày tính mưu kế cũng như soạn thảo các văn bản trả lời quân Minh cho Lê Lợi. Nguyễn Thượng Hiền Một kẻ sĩ nặng tình với nước non. Ơng muốn đem cái tâm, cái trí của mình để phụng sự cho đất nước. Song ơng cũng như nhiều kẻ sĩ, sinh ra khơng gặp thời nên đành ơm hận mà ngậm ngùi nơi chín suối! Nguyễn Thượng Hiền học vấn và tài năng của ơng đã để lại tiếng thơm và sự quý trọng của dân tộc ta.Hồ Chí MinhLà một nhà cách mạng,Là một người đấu tranh giành độc lập và tồn vẹn lãnh thổ cho Việt Nam Là một trong những người đặt nền mĩng và lãnh đạo cơng cuộc đấu tranh giành độc lập và sau này thống nhất nước Việt Nam.Là Chủ tịch (1945-1969) của nước Việt Nam Dân Chủ Cộng Hịa. Hiểu sâu sắc nỗi khổ, nỗi vất vả của người nơng dân.