Bài giảng môn Đại số lớp 9 - Tiết 21: Hàm số bậc nhất (Tiếp)

Ngµy so¹n: 22/10/2011 Ngµy gi¶ng: 25-27/10/2011 Lớp 9A2,1 TIẾT 21: HÀM SỐ BẬC NHẤT I. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc - Biết hàm số bậc nhất có dạng y = ax + b, trong đó hệ số a luôn khác 0. - Biết điều kiện xác định của hàm số, sự đồng biến nghịch biến của hàm số. 2. Kü n¨ng - Vận dụng vào làm các bài tập như tính giá trị hàm số. Tìm điều kiện để hàm số là hàm số bậc nhất. 3. Th¸i ®é - Rèn khả năng tư duy lô gíc, cẩn thận, chính xác. II.ChuÈn bÞ: * Gi¸o viªn: Bảng phụ, phấn màu, thước thẳng. * Häc sinh: III. Ph­¬ng ph¸p d¹y häc - Ph­¬ng ph¸p vÊn ®¸p. PP hoạt động nhóm. - Áp dụng kỹ thuật dạy học. IV. Tæ chøc giê häc Hoạt động 1 Tìm hiểu khái niệm về hàm số bậc nhất 20' Mục tiêu - Biết hàm số bậc nhất có dạng y = ax + b, trong đó hệ số a luôn khác 0. Đồ dùng dạy học: Thước thẳng, bảng phụ. Cách tiến hành HĐ của GV HĐ của HS GV: Đưa đề bài lên bảng phụ + Yêu cầu học sinh đọc yêu cầu của bài toán. + Yêu cầu học sinh tóm tắt đề bài. + Yêu cầu nêu phương án thực hiện. + Yêu cầu học sinh đứng tại chỗ thực hiện giáo viên ghi bảng. - Giáo viên hướng dẫn nếu học sinh không thực hiện được. + Yêu cầu học sinh thực hiện theo nhóm bàn thực hiện ?1 + Yêu cầu các nhóm báo cáo kết quả. + Yêu cầu nhóm khác nhận xét. - Giáo viên nhận xét, sửa sai, thống nhất ý kiến. + Yêu cầu học sinh thực hiện cá nhân ?2. + Yêu cầu học sinh giải thích sao s lại là hàm số của t. + Yêu cầu học sinh nhận xét. - Giáo viên nhận xét, sửa sai. - Giáo viên giới thiệu hàm số bậc nhất và định lí. - Giáo viên giới thiệu chú ý, chốt lại kiến thức toàn bài. 1. Khái niệm về hàm số bậc nhất. Học sinh đọc và tóm tắt bài toán. Bài toán: (SGK) Tóm tắt: v = 50 km/h t = t (h) ; a = 8 (km) s = ? Giải: Quãng đường ôtô đi được sau t giờ là: st = 50. t (km) Vậy sau t giờ ôtô cách trung tâm Hà Nội là: s = st + 8 (km) ?1 Sau 1 giờ, ôtô đi được: 8 km Sau t giờ, ôtô đi được: 50t km Sau 1 giờ, ôtô cách trung tâm Hà Nội là: 50t + 8 km - HĐ cá nhân làm ?2 ?2 t (giờ) 1 2 3 4 s = 50t+8 58 108 158 208 * Định nghĩa (SGK-47) y = ax + b (a, b là các số cho trước a 0) * Chú ý (SGK-47) Hoạt động 2 Tìm hiểu tính chất của hàm số y = ax + b 15' Mục tiêu - Biết điều kiện xác định của hàm số, sự đồng biến nghịch biến của hàm số. - Vận dụng vào làm các bài tập như tính giá trị hàm số. Tìm điều kiện để hàm số là hàm số bậc nhất. Đồ dùng dạy học: Thước thẳng. Cách tiến hành HĐ của GV HĐ của HS - Giáo viên hướng dẫn học sinh thực hiện ví dụ. + Yêu cầu học sinh thực hiện theo nhóm làm ?3 như phần ví dụ. + Yêu cầu các nhóm báo cáo kết quả. + Yêu cầu nhóm khác nhận xét. - Giáo viên nhận xét và đưa ra tổng quát. + Yêu cầu học sinh đọc. + Yêu cầu học sinh thực hiện ?4. + Yêu cầu học sinh nhận xét. - Giáo viên nhận xét, thống nhất ý kiến. - Chốt lại kiến thức mới. 2. Tính chất HĐ cá nhân thực hiện theo sự hướng dẫn của giáo viên Ví dụ: Xét hàm số y = f(x) = -3x + 1 ?3 Giả sử x1 0 Xét f(x2) - f(x1) = 3x2+1- (3x1 +1) = 3(x2 - x1 ) > 0 Do đó f(x1) < f(x2) => y = f(x) = 3x + 1 là hàm số đồng biến. * Tổng quát (SGK-47) - a > 0 hàm số đồng biến. - a < 0 hàm số nghịch biến. - HĐ cá nhân thực hiện ?4 ?4 Tuỳ học sinh Hoạt động 3 Củng cố - Luyện tập 8' Mục tiêu - Củng cố lại kiến thức toàn bài. Đồ dùng dạy học: Cách tiến hành HĐ của GV HĐ của HS + Yêu cầu nêu khái niệm hàm số bậc nhất và điều kiện? + Yêu cầu nêu tính chất của hàm số bậc nhất? + Yêu cầu học sinh nhận xét. - Giáo viên nhận xét, thống nhất ý kiến. + Yêu cầu học sinh suy nghĩ và thực hiện bài 8. + Yêu cầu hai học sinh lên bảng thực hiện phầ a và b. - Giáo viên theo dõi hướng dẫn học sinh dưới lớp. + Yêu cầu học sinh nhận xét. - Giáo viên nhận xét, sửa sai. Học sinh trả lời Học sinh nhận xét Bài 8 (SGK) a) y = 1 - 5x là hàm số bậc nhất a = -5 , b = 1 b) y = -0,5x là hàm số bậc nhất (a = -0,5, b = 0) V. Tổng kết hướng dẫn học ở nhà 2' + Yêu cầu học sinh về nhà học bài, xem lại các bài tập đã chữa, làm các bài tập 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14. - Giáo viên hướng dẫn học sinh thực hiện bài 10. + Khi bớt mỗi cạnh cảu hình chữ nhật đi x (cm) thì kích thước của hình chữ nhật là bao nhiêu? + Lập công thức tính chu vi của hình chữ nhật? * Phụ lục: