Bài giảng lớp 9 môn học Toán học - Tiết 58: Thể tích hình hộp chữ nhật

Người thiết kế: Lê Đình Tútr­êng THCS ĐĂK MÔN Chµo mõng C¸c thÇy c« vÒ dù giê vµ thaêm líp Hình 1AA’DCBD’C’B’ I. KIỂM TRA BÀI CŨ+ Mặt phẳng song song với mp(ABCD) là.. + AB thuộc mp( ....... ) và mp(.. ) + Mặt phẳng chứa AB và AD là.. mp(A’B’C’D’).ABCD ABB’A’mp(ABCD).Chúng ta đã biết khái niệm về các quan hệ song song trong không gian,còn khái niệm vuông góc trong không gian như thế nào chúng ta cùng nhau nghiên cứu bài học bài học hôm nay1)Cho hình 1(điền vào chỗ trống)?1. Quan sát hình hộp chữ nhật (H84) và trả lời? + A’A có vuông góc với AD hay không ? Vì sao ? + A’A có vuông góc với AB hay không ? Vì sao ?*A’A vuông góc với AD, vì tứ giác AA’D’D là hình chữ nhật. *A’A vuông góc với AB, vì tứ giác AA’B’B là hình chữ nhật.Hình 84AA’DCBD’C’B’ THỂ TÍCH HÌNH HỘP CHỮ NHẬT Tiết 58* AD và AB có cắt nhau không ?* AD và AB cắt nhau tại A1. Đường thẳng vuông góc với mặt phẳng- Hai mặt phẳng vuông góc+ Khi đường thẳng A’A vuông góc với hai đường thẳng cắt nhau AD và AB của mặt phẳng (ABCD),ta nói :A’A vuông góc với mặt phẳng(ABCD). * Kí hiệu: A’A | mp(ABCD)Nhận xét (h.84) Nếu một đường thẳng vuông góc với một mặt phẳng tại điểm A thì nó vuông góc với mọi đường thẳng đi qua A và nằm trong mặt phẳng đó.D’C’ADA’B’BCHình 84Có những đường thẳng nào vuông góc với A’A tại A?+ Khi một trong hai mặt phẳng chứa một đường thẳng vuông góc với mặt phẳng còn lại thì người ta nói hai mặt đó vuông góc với nhau.- Kí hiệu: mp(ADD’A’) | mp(ABCD).D’C’ADA’B’BCHình 84+Đường thẳng AB có vuông góc với mặt phẳng (ADD’D) hay không ? Vì sao ?Các đường thẳng vuông góc với (ABCD) là A’A, B’B, C’C, D’D+Tìm trên hình 84 các đường thẳng vuông góc với mặt phẳng (ABCD)?+Đường thẳng AB có nằm trong mặt phẳng (ABCD) hay không ? Vì sao ?Đường thẳng AB nằm trong mặt phẳng (ABCD),vì AB là một cạnh của hình chữ nhật ABCD+AB có vuông góc với mặt phẳng (ADD’A’) vì AB vuông góc với AD và AA’?2?3+Tìm trên hình 84 các mặt phẳng vuông góc với mp (ABCD)?(HĐN)*Các mặt phẳng vuông góc với mp (A’B’C’D’): mp(AA’B’B), mp(AA’D’D) mp(DD’C’C), mp(BB’C’C)Tiết 57:Thể tích của hình hộp chữ nhật1. Đường thẳng vuông góc với mặt phẳng- hai mặt phẳng vuông gócD’C’ADA’B’BCHình 84 - Thể tích của hình hộp chữ nhật tính như thế nào ?2. Thể tích của hình hộp chữ nhậtCho hình hộp chữ nhật (h 86) có kích thước 17cm, 10cm và 6cm. Ta chia hình hộp chữ nhật này thành các hình lập phương đơn vị với cạnh 1cm - Trong hình hộp có có 6 lớp hình lập phương đơn vị, mỗi lớp gồm 17.10 (hình). Như vậy hình hộp bao gồm 17.10.6 (hình lập phương đơn vị). Mỗi hình lập phương đơn vị có thể tích 1cm 3 nên thể tích hình hộp chữ nhật là 17.10.6 (cm3).1cm1cm1cmHình 86Tổng quát : * Nếu các kích thước của hình hộp chữ nhật là a,b,c(cùng đơn vị độ dài) thì thể tích của hình hộp chữ nhật là :V =a.b.c (1) * Thể tích hình lập phương cạnh a là:V = a3(2)? Hãy phát biểu công thức (1) bằng lời?(1).Thể tích của hình chữ nhật bằng chiều dài nhân chiều rộng nhân chiều cao.( hay diện tích đáy nhân với chiều cao)Ví dụ. Tính thể tích của một hình lập phương, biết diện tích toàn phần của nó là 216cm2.Giải Hình lập phương có 6 mặt bằng nhau, vậy diện tích mỗi mặt là:216 : 6 = 36 (cm2)Độ dài cạnh hình lập phương:a2 = 36 => a = 6Thể tích hình lập phương:V = a3 => V = 63 = 216(cm3)Đáp số V = 216(cm3)Tiết 58:Thể tích của hình hộp chữ nhật1. Đường thẳng vuông góc với mặt phẳng- hai mặt phẳng vuông góc(H84)+Khi đường thẳng A’A vuông góc với hai đường thẳng cắt nhau AD và AB của mp (ABCD),ta nói :A’A vuông góc với mp(ABCD). * Kí hiệu: A’A | mp(ABCD)Nhận xét (h.84) Nếu một đường thẳng vuông góc với một mặt phẳng tại điểm A thì nó vuông góc với mọi đường thẳng đi qua A và nằm trong mặt phẳng đó.+Khi một trong hai mặt phẳng chứa một đường thẳng vuông góc với mặt phẳng còn lại thì người ta nói hai mặt đó vuông góc vớinhau.Kí hiệu: mp(ADD’A’) | mp(ABCD).2. Thể tích của hình hộp chữ nhậtNếu các kích thước của hình hộp chữ nhật là a,b,c(cùng đơn vị độ dài) thì thể tích của hình hộp chữ nhật là : V = a.b.cThể tích hình lập phương cạnh a là: V = a3Bài học hôm nay học những nội dung gì?D’C’ADA’B’BC Hình 84 Trả lời : V = CP.BC.CDb, Điền số thích hợp vào ô trống: (HĐN)Chiều dàiChiều rộngChiều caoDiện tích một đáyThể tích221451869081320152026020803081540554011165138 Bài 13. a, Viết công thức tính thể tích của hình hộp chữ nhật ABCD.MNPQ (h.89)ADQPNBCMHình 89LuyÖn tËpBµi tËp vÒ nhµHäc bµi theo tµi liÖu SGK; ôn các khái niệm về h×nh hép ch÷ nhËtLµm bµi tËp 10;11.12 SGK,