Bài giảng lớp 9 môn Hình học - Tiết 33: Ôn tập chương II (tiết 1)

Ngµy so¹n: 06/12/2011 Ngµy gi¶ng: 09-10/12/2011 Lớp 9A2,1 TIẾT 33: ÔN TẬP CHƯƠNG II (Tiết 1) I. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc - Ôn tập củng cố các kiến thứcc đã học về tính chất đối xứng của đường tròn, liên hệ giữa dây và khoảng cách từ tâm đến dây, về vị trí tương đối của đường thẳng và đường tròn, của hai đường tròn. 2. Kü n¨ng - Vận dụng các kiến thức đã học vào giải các bài tập về tính toán và chứng minh. 3. Th¸i ®é - Rèn khả năng tư duy lô gíc, cẩn thận, chính xác. II.ChuÈn bÞ: * Gi¸o viªn: Thước thẳng, máy chiếu. * Häc sinh: Ôn tập các kiến thức chương 2. III. Ph­¬ng ph¸p d¹y häc - Ph­¬ng ph¸p vÊn ®¸p. PP hoạt động nhóm. - PP luyện tập thực hành. IV. Tæ chøc giê häc Hoạt động 1 Ôn tập lý thuyết 15' Mục tiêu - Ôn tập củng cố các kiến thứcc đã học về tính chất đối xứng của đường tròn, liên hệ giữa dây và khoảng cách từ tâm đến dây, về vị trí tương đối của đường thẳng và đường tròn, của hai đường tròn. Đồ dùng dạy học: Thước thẳng, máy chiếu. Cách tiến hành HĐ của GV HĐ của HS GV: Đưa các câu hỏi kiểm tra lên máy chiếu 1) §iÒn vµo chç (...) ®Ó ®­îc c¸c ®Þnh lÝ: a) Trong c¸c d©y cña mét ®­êng trßn, d©y lín nhÊt lµ ... b) Trong 1 ®­êng trßn: + §­êng kÝnh vu«ng gãc víi mét d©y th× ®i qua ... + §­êng kÝnh ®i qua trung ®iÓm cña 1 d©y kh«ng ®i qua t©m th× ... + Hai d©y b»ng nhau th× ... Hai d©y ... th× b»ng nhau. + D©y lín h¬n th× ... t©m h¬n. D©y ... t©m h¬n th× ... h¬n. - GV nhËn xÐt, cho ®iÓm. - Yªu cÇu HS2 tr¶ lêi c©u hái 1, 2, 3 SGK vµ c©u hái 1, 2 SGK . GV hái tiÕp: - NÕu c¸c vÞ trÝ t­¬ng ®èi cña ®­êng th¼ng vµ ®­êng trßn. - GV ®­a h×nh vÏ 3 vÞ trÝ t­¬ng ®èi cña ®­êng th¼ng vµ ®­êng trßn, yªu cÇu HS3 ®iÒn vµo c¸c hÖ thøc t­¬ng øng. - Ph¸t biÓu c¸c tÝnh chÊt cña tiÕp tuyÕn ®­êng trßn. - GV ®­a lên máy chiếu tãm t¾t c¸c vÞ trÝ t­¬ng ®èi cña hai ®­êng trßn. Yªu cÇu 1 HS ®iÒn vµo chç trèng. - TiÕp ®iÓm cña hai ®­êng trßn tiÕp xóc nhau cã vÞ trÝ nh­ thÕ nµo víi ®­êng nèi t©m ? C¸c giao ®iÓm cña hai ®­êng trßn c¾t nhau cã vÞ trÝ nh­ thÕ nµo ®èi víi ®­êng nèi t©m. GV: Chốt lại kiến thức chung. - HĐ cá nhân từng HS đứng tại chỗ trả lời câu hỏi của giáo viên. a) §­êng kÝnh. b) Trung ®iÓm cña d©y Êy. Vu«ng gãc víi d©y Êy. C¸ch ®Òu t©m. c¸ch ®Òu t©m. GÇn. GÇn Lín. - HS2 tr¶ lêi. - Gi÷a ®­êng th¼ng vµ d­êng trßn cã 3 vÞ trÝ t­¬ng ®èi: + §­êng th¼ng kh«ng c¾t ®­êng trßn. + §­êng th¼ng tiÕp xóc víi ®­êng trßn. + §­êng th¼ng c¾t ®­êng trßn. HS3: (d > R ; d = R; d < R) Vµo h×nh vÏ t­¬ng øng. - TÝnh chÊt cña tiÕp tuyÕn vµ tÝnh chÊt hai tiÕp tuyÕn c¾t nhau. - VÞ trÝ t­¬ng ®èi cña hai ®­êng trßn: + Hai ®­êng trßn c¾t nhau Û R - r < d < R + r. + Hai ®­êng trßn tiÕp xóc ngoµi: Û d = R + r. + Hai ®­êng trßn tiÕp xóc trong: Û d = R - r. + Hai ®­êng trßn ë ngoµi nhau: Û d > R + r. + Hai ®­êng trßn ë trong nhau: Û d < R + r. + Hai ®­êng trßn ®ång t©m: Û d = 0. Hoạt động 2 Luyện tập 20' Mục tiêu - Vận dụng các kiến thức đã học vào giải các bài tập về tính toán và chứng minh. Đồ dùng dạy học: Thước thẳng, máy chiếu. Cách tiến hành HĐ của GV HĐ của HS * Dạng 1: Chứng minh Bài 41 (SGK) + Yêu cầu học sinh đọc yêu cầu của bài 41. - Giáo viên vẽ hình lên bảng. + Hãy xác định vị trí tương đối của các đường tròn (I) và (O), (K) và (O), (I) và (K). + Yêu cầu học sinh giải thích và nhận xét. - Giáo viên nhận xét sửa sai và tổng kết lại các chứng minh hai đường tròn tiếp xúc, các vị trí tương đối của hai đường tròn. + Tứ giác AEHF là hình gì? Vì sao? + Yêu cầu học sinh nhận xét. - Giáo viên nhận xét, sửa sai thống nhất ý kiến và lưu ý học sinh tam giác nội tiếp đường tròn có một cạnh là đường kính thì tam giác đó là tam giác vuông. + Để chứng minh đẳng thức AE.AB = AF.AC ta làm như thế nào? + Trong tam giác AHB thì AE.AB = ? + Yêu cầu học sinh giải thích. + Trong tam giác AHC thì AF.AC = ? + Yêu cầu học sinh giải thích. + Yêu cầu học sinh nhận xét. - Giáo viên nhận xét sửa sai và củng cố lại các hệ thức giữa đường cao và các cạnh trong tam giác vuông. * Dạng 1: Chứng minh Bài 41 (SGK) Học sinh đọc yêu cầu của bài vẽ hình ghi GT, KL của bài toán. a) OI = OB - IB nên (I) tiếp xúc trong với (O). OK = OC - KC nên (K) tiếp xúc trong với (O). IK = IH + KH nên (I) tiếp xúc ngoài với (K). b) Tứ giác AEHF có ( vì ABC là tam giác vuông) Suy ra AEHF là hình chữ nhật c) Tam giác AHB vuông tại H và HE AB nên: AE.AB = AH2 (Hệ thức lượng trong tam giác vuông) Tam giác AHC vuông tại H và HF AC nên: AF. AC = AH2 Suy ra AE.AB = AF.AC Hoạt động 3 Củng cố 8' Mục tiêu - Củng cố lại kiến thức toàn bài Đồ dùng dạy học: Cách tiến hành HĐ của GV HĐ của HS - Giáo viên củng cố lại toàn bộ kiến thức của chương 2. - Lưu ý học sinh cần phải nhớ các định nghĩa, tính chất, khái niệm và cách vẽ thêm hình phụ khi giải các bài tập liên quan. Học sinh theo dõi V. Tổng kết hướng dẫn học ở nhà 2' + Yêu cầu học sinh về nhà học bài, ôn lại kiến thức chương 2, xem lại bài tập đã chữa, làm phần d và e bài 41 để tiết sau thực hiện tiếp? + Yêu cầu học sinh làm các bài tập 42, 43. - Giáo viên hướng dẫn qua học sinh cách thực hiện bài 41 d. - Dựa vào dấu hiệu nhận biết tiếp tuyến của đường tròn để chứng minh. * Phụ lục: