Bài giảng lớp 9 môn Đại số - Tiết 31: Phương trình bậc nhất hai ẩn

Ngµy so¹n: 02/12/2011 Ngµy gi¶ng: 05/12/2011 Lớp 9A2,1 CHƯƠNG 3. HỆ HAI PHƯƠNG TRÌNH BẬC NHẤT HAI ẨN TIẾT 31: PHƯƠNG TRÌNH BẬC NHẤT HAI ẨN I. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc - Biết khái niệm về phương trình bậc nhất hai ẩn, biết cách kiểm tra các cặp số có phải là nghiệm của phương trình hay không. - Biết tập nghiệm của phương trình được biểu diễn bởi đường thẳng đường thẳng ax + by = c. 2. Kü n¨ng - Lấy được VD về phương trình bậc nhất hai ẩn, kiểm tra xem cặp số có là nghiệm của phương trình hay không. 3. Th¸i ®é - Cẩn thận chính xác tinh thần hợp tác nhóm, thấy được phương trình bậc hai cũng xuất phát từ thực tế. II.ChuÈn bÞ: * Gi¸o viªn: Thước thẳng. * Häc sinh: Đọc trước bài mới. III. Ph­¬ng ph¸p d¹y häc - Ph­¬ng ph¸p vÊn ®¸p. PP hoạt động nhóm. - Áp dụng kỹ thuật dạy học. IV. Tæ chøc giê häc Hoạt động 1 Giới thiệu chương, giới thiệu bài 7' Mục tiêu - Biết được nội dung của chương, tạo hứng thú học tập. Đồ dùng dạy học: Thước thẳng Cách tiến hành HĐ của GV HĐ của HS - Giáo viên giới thiệu nội dung sẽ nghiên cứu trong chương 3 và những nội dung chính cần phải nắm được sau khi học song chương 3. - Giáo viên giới thiệu bài toán cổ quen thuộc và giới thiệu phương trình bậc nhất hai ẩn. - Giáo viên giới thiệu nội dung bài học. Học sinh theo dõi Giả thiết có tất cả 36 con vừa gà vừa chó được mô tả: x + y = 36 Giả thiết có tất cả 100 chân được mô tả: 2x + 4y = 100 Hoạt động 2 Tìm hiểu khái niệm về phương trình bậc nhất hai ẩn 13' Mục tiêu - Biết khái niệm về phương trình bậc nhất hai ẩn, biết cách kiểm tra các cặp số có phải là nghiệm của phương trình hay không. - Lấy được VD về phương trình bậc nhất hai ẩn, kiểm tra xem cặp số có là nghiệm của phương trình hay không. Đồ dùng dạy học: Thước thẳng. Cách tiến hành HĐ của GV HĐ của HS - Giáo viên giới thiệu và đưa ra phương trình bậc nhất hai ẩn ở phần mở đầu chương. + Yêu cầu học sinh nêu dạng tổng quát của phương trình bậc nhất hai ẩn? + Yêu cầu học sinh nhận xét. - Giáo viên thống nhất và đưa ra khái niệm. + Yêu cầu học sinh lấy thêm các ví dụ khác và chỉ ra hệ số a, b, c. + Yêu cầu học sinh nhận xét. - Giáo viên giới thiệu cặp (x0; y0) được gọi là nghiệm của phương trình nếu khi thay (x0; y0) và phương trình thì giá trị của hai vế bằng nhau. - Giáo viên giới thiệu ví dụ. + Yêu cầu học sinh tìm các cặp nghiệm của phương trình 3x - y = 1 + Yêu cầu học sinh nhận xét. + Có nhận xét gì về nghiệm của phương trình bậc nhất hai ẩn? - Giáo viên giới thiệu phần chú ý. + Yêu cầu học sinh đọc nội dung. + Yêu cầu học sinh thực hiện ?1. + Yêu cầu học sinh nhận xét. - Giáo viên nhận xét, sửa sai thống nhất ý kiến. + Yêu cầu học sinh thực hiện ?2. + Yêu cầu học sinh nhận xét. - Giáo viên tổng kết lại nội dung của phần 1. 1. Khái niệm phương trình bậc nhất hai ẩn Học sinh theo dõi và ghi chép Ví dụ: x + y = 36 2x + 4y = 100 - HĐ cá nhân nêu dạng tổng quát của phương trình bậc nhất hai ẩn. * Khái niệm: (SGK) ax + by = c a, b, c là các hệ số đã biết (a 0 hoặc b 0) Ví dụ: (SGK) * Phương trình có nghiệm (x; y) = (x0; y0) Ví dụ: (SGK) 2x - y = 1 Có các cặp nghiệm (1; 2), (2; 5), (3; 8) . * Chú ý: (SGK) - HĐ cá nhân làm ?1, đại diện lên trình bày ?1 a) (1; 1) và (0,5; 0) đều là các nghiệm của phương trình. b) (2; 3), (3; 5) .. - HĐ nhóm (2HS) làm bài, đại diện nhóm lên trình bày. ?2 Có vô số cặp nghiệm thoả mãn. Hoạt động 3 Tìm hiểu tập nghiệm của phương trình bậc nhất hai ẩn 15' Mục tiêu - Biết tập nghiệm của phương trình được biểu diễn bởi đường thẳng đường thẳng ax + by = c. Đồ dùng dạy học: Thước thẳng Cách tiến hành HĐ của GV HĐ của HS - Giáo viên giới thiệu: Xét phương trình 2x - y = 1 - Giáo viên treo bảng phụ + Yêu cầu một học sinh thực hiện ?3 học sinh dưới lớp thực hiện ra nháp. + Yêu cầu học sinh nhận xét. - Giáo viên nhận xét, sửa sai thống nhất ý kiến. - Giáo viên treo bảng phụ và giới thiệu tập nghiệm của phương trình. - Giáo viên hướng dẫn học sinh cách chứng minh như trong sách giáo khoa. - Giáo viên giới thiệu tập nghiệm của phương trình trong trường hợp a = 0 hoặc b = 0. - Giáo viên tổng kết lại và thông báo phần tổng quát. + Yêu cầu học sinh nghiên cứu trong sách giáo khoa. 2. Tập nghiệm của phương trình bậc nhất hai ẩn Xét phương trình 2x - y = 1 Chuyển vế ta có: 2x - y = 1 y - 2x -1 ?3 (Bảng phụ) 2x - y = 1 Tập nghiệm của phương trình S = * Chứng minh: (SGK) Xét phương trình 0x + 2y = 4 Xét phương trình 4x + 0y = 6 * Tổng quát (SGK) Hoạt động 4 Củng cố - Luyện tập 8' Mục tiêu - Củng cố hệ thống lại kiến thức toàn bài. Đồ dùng dạy học: Cách tiến hành HĐ của GV HĐ của HS + Yêu cầu học sinh nêu khái niệm phương trình trình bậc nhất hai ẩn? + Nêu tập nghiệm của phương trình bậc nhất hai ẩn số? + Yêu cầu học sinh nhận xét. - Giáo viên nhận xét, sửa sai thống nhất ý kiến. + Yêu cầu hai học sinh lên bảng thự hiện bài 1. - Giáo viên theo dõi hướng dẫn học sinh dưới lớp. + Yêu cầu học sinh nhận xét. - Giáo viên nhận xét, sửa sai thống nhất ý kiến. Học sinh trả lời Học sinh nhận xét Bài 1 (SGK) a) 5x + 4y = 8 có các cặp nghiệm (0; 2), (4; -3) b) 3x + 5y = -3 có các cặp nghiệm (-1; 0), (4; - 3) V. Tổng kết hướng dẫn học ở nhà 2' + Yêu cầu học sinh về nhà học bài, xem lại các ví dụ, bài tập đã chữa, làm các bài tập 2, 3 (SGK) 1, 2, 3, 4 (SBT) + Đọc phần có thể em chưa biết. + Yêu cầu học sinh về nhà xem trước bài mới. - Giáo viên hướng dẫn học sinh thực hiện bài 3. - Chuyển vế đổi dáu ta có các đường thẳng : y = x + 4 và y = x -1 - Vẽ đồ thị của hai hàm số này và tìm giao điểm. * Phụ lục: