Bài giảng Lịch sử 9 - Bài 24: Cuộc đấu trah bảo vệ và xây dựng chính quyền dân chủ nhân dân (1945 -1946)

HỘI GIẢNG CHUYÊN ĐỀ MÔN LỊCH SỬ LỚP 9Kiểm tra bài cũTrình bày nguyên nhân thắng lợi, ý nghĩa lịch sử của Cách mạng tháng Tám năm 1945?Nguyên nhân thắng lợi:* Nguyên nhân chủ quan:- Nhờ truyền thống yêu nước bất khuất chống ngoại xâm của dân tộc ta.Sự lãnh đạo tài tình của đảng,đứng đầu là chủ tịch Hồ Chí Minh.* Nguyên nhân khách quan:- Hoàn cảnh quốc tế thuận lợi, Liên Xô và Đồng minh đã đánh bại phát xít Đức , Nhật.Ý nghĩa lịch sử:* Đối với trong nước: - Cách mạng tháng Tám năm 1945 là cuộc cách mạng vĩ đại trong lịch sử dân tộc Việt Nam: + Phá tan 2 tầng xiềng xích Nhật –Pháp + Lật nhào chế độ quân chủ chuyên chế + Đưa nước ta từ nước thuộc địa lên nước độc lập tự do, dân tộc ta từ nô lệ lên địa vị làm chủ đất nước- Mở ra kỉ nguyên mới –kỉ nguyên độc lập, tự do và chủ nghĩa xã hội.* Đối với thế giới: Cổ vũ các dân tộc bi áp bức, thuộc địa đứng lên giành độc lập.BÀI 24: CUỘC ĐẤU TRAH BẢO VỆ VÀ XÂY DỰNG CHÍNH QUYỀN DÂN CHỦ NHÂN DÂN (1945 -1946)CHƯƠNG IVVIỆT NAM TỪ SAU CÁCH MẠNG THÁNG TÁM ĐẾN TOÀN QUỐC KHÁNG CHIẾNBÀI 24: CUỘC ĐẤU TRANH BẢO VỆ VÀ XÂY DỰNG CHÍNH QUYỀN DÂN CHỦ NHÂN DÂN (1945-1946)I. Tình hình nước ta sau Cách mạng tháng Tám:1.Ngoại xâm, nội phản SÀI GÒNB i Ó n § « n g Trung QuốcHUẾĐÀ NẴNGHÀ NỘIVĩ tuyến 16Quân Tưởng: 20 vạnQuân Anh: 1 vạnQuân Nhật: hơn 6 vạnI. Tình hình nước ta sau Cách mạng tháng Tám:1.Ngoại xâm, nội phản - Từ vĩ tuyến 16 trở ra Bắc, hơn 20 vạn quân Tưởng Giới Thạch và bọn tay sai phản động ồ ạt kéo vào nước ta, âm mưu lật đổ chính quyền cách mạng, thành lập chính quyền tay sai. - Từ vĩ tuyến 16 trở vào Nam, quân Anh cũng kéo vào, dọn đường cho thực dân pháp quay trở lại xâm lược. - Các lực lượng phản cách mạng ngóc đầu dậy chống phá cách mạng.Quân Tưởng vào miền Bắc Việt NamQuân Anh đến Sài Gòn tháng 9/1945Quân Pháp đến Sài Gòn năm 1945I. Tình hình nước ta sau Cách mạng tháng Tám:1.Ngoại xâm, nội phản 2. Kinh tế, tài chính - Kinh tế sa sút nghiêm trọng, hậu quả của nạn đói cuối năm 1944 đầu 1945 chưa được khắc phục, nạn đói mới đe doạ. - Tài chính trống rỗng, nhà nước chưa kiểm soát được ngân hàng Đông Dương.Những hình ảnh về nạn đói năm 1945Khu tưởng niệm nạn nhân chết vì đói (đường Kim Ngưu, quận Hai Bà Trưng, HN)Khó khăn về tài chínhNgân khố: 1.230.000 đồng (tiền rách) Đồng Quan kim của Tưởng mất giáI. Tình hình nước ta sau Cách mạng tháng Tám:1. Ngoại xâm, nội phản2. Kinh tế, tài chính:3. Văn hóa, xã hội:Quan sát hình ảnh, rút ra nhận xét về xã hội nước ta lúc này?I. Tình hình nước ta sau Cách mạng tháng Tám:1. Chính trị2. Kinh tế, tài chính:3. Văn hóa, xã hội: - Hơn 90% dân số mù chữ, các tệ nạn xã hội tràn lan.1000KgĐộc lập dân tộc bị đe dọaĐói, dốt, nghèo, nhiều tệ nạn. Nước Việt Nam đang đứng trước tình thế “ngàn cân treo sợi tóc” Bác đọc tuyên ngôn độc lậpĐảng cộng sản ngày càng trưởng thành và phát triểnPhong trào giải phóng dân tộc trên thế giới bùng phát mạnhI. Tình hình nước ta sau Cách mạng tháng Tám: II. Bước đầu xây dựng chế độ mới: Ngày 6- 1-1946, nhân dân đi bầu cử Quốc hội khoá I, với hơn 90% cử tri tham gia.- > Chính quyền dân chủ nhân được xây dựng.Cử tri Sài Gòn bỏ phiếu bầu Quốc hội Khoá IChính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hoà của Quốc hội Khoá I I. Tình hình nước ta sau Cách mạng tháng Tám:CUỘC ĐẤU TRANH BẢO VỆ VÀ XÂY DỰNG CHÍNH QUYỀN DÂN CHỦ NHÂN DÂN (1945-1946)II. Bước đầu xây dựng chế độ mới: III. Diệt giặc đói, giặc dốt và giải quyết khó khăn về tài chính:Thảo luận nhóm ( 2 phút) Hết giờ00:0100:0200:0300:0400:0500:0600:0700:0800:0900:1000:1100:1200:1300:1400:1500:1600:1700:1800:1900:2000:2100:2200:2300:2400:2500:2600:2700:2800:2900:3000:3100:3200:3300:3400:3500:3600:3700:3800:3900:4000:4100:4200:4300:4400:4500:4600:4700:4800:4900:5000:5100:5200:5300:5400:5500:5600:5700:5800:5901:0001:0101:0201:0301:0401:0501:0601:0701:0801:0901:1001:1101:1201:1301:1401:1501:1601:1701:1801:1901:2001:2101:2201:2301:2401:2501:2601:2701:2801:2901:3001:3101:3201:3301:3401:3501:3601:3701:3801:3901:4001:4101:4201:4301:4401:4501:4601:4701:4801:4901:5001:5101:5201:5301:5401:5501:5601:5701:5801:5902:00Nhóm 1: Những biện pháp để giải quyết nạn đói? Kết quả?Nhóm 2: Những biện pháp để giải quyết giặc dốt? Kết quả?Nhóm 3: Những biện pháp để giải quyết những khó khăn về tài chính? Kết quả? I.Tình hình nước ta sau Cách mạng tháng Tám:II. Bước đầu xây dựng chế độ mới: III. Diệt giặc đói, giặc dốt và giải quyết khó khăn về tài chính:1. Diệt giặc đói- Biện pháp: + Trước mắt: tổ chức quyên góp, lập hũ gạo cứu đói, tổ chức “ngày đồng tâm”, kêu gọi đồng bào nhường cơm, xẻ áo. + Lâu dài: Đẩy mạnh tăng gia sản xuất.- Kết quả: Nạn đói được đẩy lùi.Nhân dân Nam Bộ quyên góp gạo cứu giúp đồng bào bị đói ở Bắc Bộ (tháng 10/1945)Lễ phát động Ngày cứu đói tại Nhà hát lớn Hà Nội Mít tinh cứu đói tháng 11/ 1945 ở Hà NộiCụ Ngô Tử Hạ- Đại biểu cao tuổi nhất của Quốc Hội khóa I- cầm xe càng đi quyên góp gạo cứu đói năm 1946Nhân dân Hà Nội mít tinh hưởng ứng phong trào tăng gia sản xuất của Đảng và Chính phủ, ngày 9 -12-1945“Tăng gia sản xuất! Tăng gia sản xuất ngay!Tăng gia sản xuất nữa”.I. Tình hình nước ta sau Cách mạng tháng Tám:II. Bước đầu xây dựng chế độ mới:III. Diệt giặc đói, giặc dốt và giải quyết khó khăn về tài chính:1. Diệt giặc đói2. Diệt giặc dốtNgày 8-9-1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh kí sắc lệnh thành lập cơ quan Bình dân học vụ, kêu gọi mọi người tham gia phong trào xóa nạn mù chữ. Các trường học được khai giảng, nội dung và phương pháp dạy học bước đầu được đổi mới.BÌNH DÂN HỌC VỤCái cò các vạc cái nông Mày không biết chữ, mày trông thấy gì Suốt đời mày chịu ngu si Chữ tờ cũng tịt, chữ i cũng mờ Hỏi mày, mày chỉ ngu ngơ Trông dòng chữ đẹp mày ngờ vạch đen Suốt đời chịu tội ngu si Sách xem không được, thư xem không tường Đời mày thấy cũng đáng thương Có mắt như mù, miệng nhường câm thôiLớp bình dân học vụ Quan sát hình ảnh và rút ra nhận xét về lớp học? Phát động phong trào chống nạn thất học ở Hà Nội 1945“ Non sông Việt Nam có trở nên tươi đẹp hay không, dân tộc Việt Nam có bước tới đài vinh quang để sánh vai các cường quốc năm châu được hay không, chính là nhờ một phần lớn ở công học tập của các em” . (Hồ Chí Minh) Thư gửi các cháu học sinh nhân ngày khai trường 9-1945:Bác Hồ thăm lớp bình dân học vụ I. Tình hình nước ta sau Cách mạng tháng Tám:II. Bước đầu xây dựng chế độ mới:III. Diệt giặc đói, giặc dốt và giải quyết khó khăn về tài chính:1. Diệt giặc đói2. Diệt giặc dốt3. Giải quyết khó khăn về tài chính- Kêu gọi nhân dân đóng góp, xây dựng “Quỹ độc lập”, phong trào “Tuần lễ vàng”. - Phát hành tiền Việt Nam. 23- 11 -1946, tiền Việt Nam lưu hành trong cả nướcKhai mạc “Tuần lễ vàng” tại Hà Nội (1945)KẾT QUẢ Nhân dân ủng hộ được 370 kg vàng và 20 triệu đồng trong “Quỹ độc lập”, 40 triệu đồng trong “Quỹ đảm phụ quốc phòng”Đồng tiền Việt NamNhững đồng tiền đầu tiên của nước Việt Nam Dân Chủ Cộng HòaNHỮNG KHÓ KHĂN CỦA NƯỚC VIỆT NAM DÂN CHỦ CỘNG HÒASAU CÁCH MẠNG THÁNG TÁM 1945CHÍNH QUYỀNGIẶC ĐÓIGIẶC DỐTTÀI CHÍNHGIẶC NGOẠI XÂMCHÍNH QUYỀNGIẶC ĐÓIGIẶC DỐTTÀI CHÍNH Nhờ sự lãnh đạo tài tình, sáng suốt của Đảng, của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Tinh thần yêu nước, đoàn kết của nhân dân ta.IV-Nhân dân Nam Bộ kháng chiến chống thực dân Pháp trở lại xâm lượcĐOÀN QUÂN “NAM TIẾN” - Đêm 22 rạng 23-9-1945, Pháp đánh úp trụ sở Uỷ ban nhân dân Nam Bộ, mở đầu cuộc chiến tranh xâm lược nước ta lần thứ hai. - Nhân dân ta anh dũng đánh trả quân xâm lược ở Sài Gòn - Chợ Lớn, sau đó là Nam Bộ và Nam Trung Bộ. - Nhân dân miền Bắc tích cực chi viện cho nhân dân miền Nam chiến đấu: những đoàn quân “Nam tiến” nô nức lên đường. V- Đấu tranh chống quân Tưởng và bọn phản cách mạng - Nhằm hạn chế sự phá hoại của bọn tay sai của Tưởng, ta đồng ý chia cho cho chúng 70 ghế trong Quốc hội không qua bầu cử và một số ghế bộ trưởng trong Chính phủ Liên hiệp. - Ta còn nhân nhượng cho chúng một số quyền lợi về kinh tế như cung cấp lượng thực, nhận tiêu tiền “quan kim”, - Mặt khác, Chính phủ ban hành một số sắc lệnh nhằm trấn áp bọn phản cách mạng; giam giữ, lập tòa án quân sự để trừng trị bọn phản cách mạng. VI-Hiệp định sơ bộ (6-3-1946) và tạm ước Việt-Pháp (14-9-1946) *Hoàn cảnh: - Tưởng Giới Thạch và Pháp kí Hiệp ước Hoa - Pháp (28 - 2 - 1946), bắt tay chống phá cách mạng nước ta. - Ngày 6-3-1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh thay mặt Chính phủ ta kí với Pháp bản Hiệp định Sơ bộ.* Nội dung Hiệp định: - Chính phủ Pháp công nhận nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà là một quốc gia độc lập. - Chính phủ ta cho quân Pháp vào miền Bắc thay quân Tưởng giải giáp quân Nhật. - Hai bên thực hiện ngừng bắn ngay ở Nam Bộ.- Ý nghĩa thắng lợi của Hiệp định Sơ bộ: loại trừ bớt kẻ thù, tập trung lực lượng vào kẻ thù chính là thực dân Pháp-Ta có thêm thời gian cũng cố lực lượng. Lễ ký hiệp định sơ bộ 6-3-1946VI-Hiệp định sơ bộ (6-3-1946) và tạm ước Việt-Pháp (14-9-1946) *Tình hình sau khi kí Hiệp định Sơ bộ: - Ta: tranh thủ củng cố, xây dựng và phát triển lực lượng về mọi mặt: thành lập Liên Việt, Tổng liên đoàn lao động Việt Nam...xây dựng và củng cố các lực lượng vũ trang. - Pháp: vẫn gây xung đột ở Nam Bộ, lập Chính phủ Nam Kì tự trị, tăng cường khiêu khích, làm thất bại cuộc đàm phán ở Phông-ten-nơ-blô (Pháp).- Ngày 14-9-1946: Hồ Chí Minh kí với Chính phủ Pháp bản Tạm ước tiếp tục nhượng bộ cho Pháp một số quyền lợi về kinh tế, văn hoá ở Việt Nam để có thời gian xây dựng và củng cố lực lượng, chuẩn bị cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp mà ta biết chắc chắn nhất định sẽ nổ ra.LỄ KÝ BẢN TẠM ƯỚC 14-9-1946 Gạch nối cột A với cột B cho phù hợp: Những biện pháp xây dưng chính quyền, giải quyết nạn đói, nạn dốt và tài chính ?BÀI TẬP CỦNG CỐ 1. Xây dựng chính quyền. 2. Giải quyết nạn đói. 3. Giải quyết nạn dốt. 4. Giải quyết tài chính a. Học lớp xoá mù chữ.b. Thực hiện “Hũ gạo cứu đói”, “Ngày đồng tâm”. c. Xây dựng “Quỹ độc lập”.d. Tiến hành Tổng tuyển cử bầu Quốc hội.e. Thực hiện “Tăng gia sản xuất”. h. Thực hiện “Tuần lễ vàng”.Cho biết ý nghĩa của việc ta ký kết Hiệp định 6 - 3 - 1946 và bản tạm ước 14 - 9 - 1946?BÀI TẬP CỦNG CỐLoại được một kẻ thù, có thêm thời gian hòa hoãn để chuẩn bị cho cuộc kháng chiến lâu dài!Hướng dẫn về nhàHọc bài cũ để: - Nắm được chủ trương biện của Đảng, Chủ tịch Hồ Chí Minh trong cuộc đấu tranh chống bọn phản động trong nước và giặc ngoại xâm: Tưởng - Pháp. - Nắm được ý nghĩa của những cuộc đấu tranh chống thù trong giặc ngoài.Đọc trước bài 25 để: Nắm được những năm đầu của cuộc kháng chiến toàn quốc chống thực dân Pháp (1946-1950).* Làm bài tập 1,2,3 (SGK trang 102)C©u hái lieân heä baûn thaân: ? Em cã suy nghÜ g× vÒ vai trß vµ nhiÖm vô cña m×nh trong c«ng cuéc x©y dùng ®Êt n­íc hiÖn nay?TIẾT HỌC KẾT THÚCCHÚC CÁC EM CHĂM NGOAN, HỌC GIỎI!