Bài giảng Lịch sử 7 - Bài 16: Sự suy sụp của nhà Trần cuối thế kỉ XIV và những cải cách của Hồ Quý Ly (tiết 1)

Giáo viên :PHAN THỊ LỘC Chào mừng các thầy cô giáo về dự ! Lịch Sử 7 BÀI 19 :SỰ SUY YẾU CỦA NHÀ TRẦN CUỐI THẾ KỈ XIV VÀ NHỮNG CẢI CÁCH CỦA HỒ QUí LY( tiết 1) Vào nửa sau thế kỉ XIV, có 9 lần vỡ đê, lụt lớn . Nhiều năm vừa bị hạn vừa bị lụt , có hơn 10 nạn đ ói lớn . Nguyễn Phi Khanh đỗ Thái học sinh thời Trần , đã mô tả tình cảnh của dân chúng lúc bấy giờ nh ư sau : Ruộng lúa ngàn dặm đ ỏ nh ư cháy Đ ồng qu ê than vãn trông vào đâu ? Lưới chài quan lại còn vơ vét Máu thịt nhân dân cạn nửa rồi ?Qua đoạn tư liệu trờn em thấy tỡnh cảnh của nhõn dõn ta cuối thế kỉ XIV như thế nào ? Qua đoạn thông tin trên , em thấy đ ời sống của vua quan , quý tộc nh à Trần cuối thế kỷ XIV nh ư thế nào ? “ Vua buông tuồng ăn chơi vô độ nghiện rượu , mê đàn hát , xa xỉ làm cung đ iện nguy nga , lãng phí tiền của , hoang dâm chơi bời : món gì Dụ Tông cũng mắc! Cơ nghiệp nh à Trần sao khỏi suy đư ợc ?” ( Khâm đ ịnh Việt sử thông giám cương mục ) Trần Khánh Dư nói : “ Tướng là chim ư ng , dân là vịt , lấy vịt nuôi chim ư ng có gì là lạ” Tượng thờ Chu Văn An Chu Văn An là một thầy giáo “ tài cao, đức độ” vừa có đức lại vừa có tài, là người dạy Hoàng tử, con của qúy tộc, quan lại. Là người chứng kiến cảnh nhiều tên quan lại tham lam, nịnh thần, vơ vét, bóc lột nhân dân-> ảnh hưởng nghiêm trọng đến triều chính. Ông đã dâng sớ lên vua đòi chém 7 tên nịnh thần, nhưng Dụ Tông không nghe. Ông đã xin “ treo mũ” từ quan. Đ ền thờ thầy Chu Văn An Đ ền thờ thầy Chu Văn An( HẢI DƯƠNG) Lược đồ khởi nghĩa nông dân nửa cuối thế kỉ XIV v S ƠN TÂY LƯỢC ĐỒ CUỘC KHỞI NGHĨA NễNG DÂN NỬA CUỐI THẾ KỈ XIV 1344-1360 Khởi nghĩa của Ngô Bệ 1379 KHỞI NGHĨA CỦA NGUYỄNTHANH, NGUYỄN KỴ 1390 KHỞI NGHĨA CỦA PHẠM SƯ ễN 1379 KHỞI NGHĨA CỦA NGUYỄN BỔ 1399 KHỞI NGHĨA CỦA NGUYỄN NHỮ CÁI STT Thời gian Người lãnh đạo Đ ịa bàn hoạt đ ộng Kết qu ả 1 2 3 4 Bảng thống kê các cuộc khởi nghĩa nông dân nửa cuối thế kỉ XIV 1344- 1460 Ngô Bệ Hải Dương Bị đàn áp 1379 Nguyễn Thanh, Nguyễn Kỵ Thanh Hoá Bị đàn áp Bị đàn áp Bị đàn áp 1390 1399-1400 Phạm Sư Ôn Nguyễn Nhữ Cái Quốc Oai Sơn Tây Sơn Tây, Vĩnh Phúc , Tuyên Quang Lược đ ồ khởi nghĩa nông dân nửa cuối thế kỉ XIV Bảng thống kê các cuộc khởi nghĩa nông dân nửa cuối thế kỉ XIV STT Thời gian Người lãnh đạo Đ ịa bàn hoạt đ ộng Kết qu ả 1 1344- 1460 Ngô Bệ Hải Dương Bị đàn áp 2 1379 Nguyễn Thanh , Nguyễn Kỵ Thanh Hoá Bị thất bại 3 1390 Phạm Sư Ôn Hà Tây Bị đàn áp 4 1399-1400 Nguyễn Nh ữ Cái Sơn Tây , Vĩnh Phúc , Tuyên Quang Bị thất bại Theo dõi lược đ ồ và bảng thống kê trên em có nhận xét gì về thời gian , đ ịa bàn hoạt đ ộng , lực lượng tham gia , kết qu ả của các cuộc khởi nghĩa trên ? *Nhận xét: +Thời gian : nửa cuối thế kỉ XIV . + Địa bàn hoạt động : diễn ra rộng khắp, ở những khu vực trung tâm. +Thành phần chủ yếu : là nông dân, nông nô và nô tì. + Tớnh chất : Mang tớnh tự phỏt , nổ ra lẻ tẻ, chưa có sự đoàn kết, thống nhất,... + Kết quả: Các cuộc khởi nghĩa đều bị đàn áp và thất bại. * Liên hệ thực tế : - Quán triệt quan đ iểm , tư tưởng của Đả ng và Nh à nước ta : Lấy “ dân ” là gốc . “ Dân biết , dân bàn , dân làm , dân kiểm tra ”. - Bảo vệ đê đ iều , chăm lo công tác thuỷ lợi , khuến nông . Xoá bỏ , miễn giảm thuế trong sản xuất Nông nghiệp , quan tâm đ ến vùng miền núi , vùng sâu , vùng xa , vùng khó khăn . - Trần Quốc Tuấn : “ Khoan th ư sức dân , để làm kế sâu rễ bền gốc , đ ó là thượng sách gi ữ nước ”.hay “ Nơi thâm sâu , cùng cốc không có tiếng oán hờn ”( Nguyễn Trãi). - ở trường : phát đ ộng phong trào “ ủ ng hộ giáo dục vùng khó khăn ”. Bài tập Bài tập 1 : Đá nh dấu “X” vào ô trống ở đ ầu câu em cho là đ úng : Nguyên nhân nào từ nửa sau thế kỉ XIV, nền kinh tế nước ta suy thoái , đ ời sống nhân dân sa sút , xã hội rối loạn. Nh à nước không quan tâm đ ến sản xuất nông nghiệp , không chăm lo bảo vệ đê đ iều . Nông dân bị bóc lột nặng nề . Ruộng đ ất bị bỏ hoang ngày càng nhiều . Chính sách thuế kho á hà khắc. Vương hầu , quý tộc , nh à chùa chiếm nhiều ruộng đ ất . x X x x Bài tập 2 : Chọn đáp án đ úng . Nguyên nhân cơ bản nhất làm bùng nổ các cuộc khởi nghĩa của nông dân cuối thế kỉ XIV là: A Do Dương Nhật Lễ lên nắm quyền . B Do thiên tai mất mùa . C Do mâu thuẫn sâu sắc giữa nông dân , nô tì với giai cấp thống trị . D Do tranh giành quyền lợi giữa các phe phái trong triều đì nh . => Kinh tế suy thoái trầm trọng . => Xã hội rối loạn nghiêm trọng. Nhà nước không quan tâm đến s.xuất, đời sống nhân dân Nhiều năm mất mùa, đói kém. Tô thuế hà khắc, nặng nề. Vua quan Quý tộc ăn chơi sa đọa. Kỉ cương phép nước rối loạn. Đời sống Nhân dân cực khổ. Bùng nổ các cuộc Khởi nghĩa . Nhà Trần suy sụp. Tình hình kinh tế Tình hình xã hội Sự suy sụp của nhà Trần cuối thế kỉ XIV Học bài . Trả lời cõu hỏi 1,2,3 SGK/ 77. Đ ọc , sưu tầm tư liệu và tìm hiểu phần II của bài : “ Nh à Hồ và cải cách của Hồ Quý Ly”: + Nh à Hồ thành lập trong hoàn cảnh nào ? + Những biện pháp cải cách của Hồ Quý Ly, ý nghĩa và tác dụng của cải cách Hồ Quý Ly?