Bài giảng Lịch sử 6 - Tiết 12, Bài 11: Những chuyển biến về xã hội - THCS Ngô Quyền

kính chào quý thầy cô về dự giờ lớp 6 C Cõu 1 : Theo em 2 phỏt minh lớn gúp phần tạo ra bước chuyển biến lớn trong đời sống kinh tế đú là : Nghề chăn nuụi và trồng trọt Mài đỏ và chăn nuụi Nghề làm gốm và luyện kim Nghề luyện kim và trồng lỳa nước KIỂM TRA BÀI CŨ KIỂM TRA BÀI CŨ Cõu 2 : Thuật luyện kim ra đời cú ý nghĩa gỡ ? Khỏ cứng cú thể thay thế đồ đỏ . Đỳc được nhiều loại hỡnh cụng cụ,dụng cụ khỏc và đẹp hơn . Chất liệu bền , mở ra con đường tỡm nguyờn liệu mới . Cỏc ý trờn đều đỳng . KIỂM TRA BÀI CŨ Cõu 3 : Nghề trồng lỳa nước ra đời cú ý nghĩa gỡ ? Lỳa gạo trở thành nguồn lương thực chớnh của con người Con người định cư lõu dài Cuộc sống ổn định hơn Cỏc ý trờn đều đỳng . Tiết 12- Bài 11. Những chuyển biến về xã hội Tiết 12 Bài 11 Những chuyển biến về xã hội 1. Sự phân công lao đ ộng đã đư ợc hình thành nh ư thế nào ? Em hãy nhắc lại những phát minh lớn ở thời Phùng Nguyên - Hoa lộc ? Gợi ý Cánh đ ồng lúa Cục đ ồng , xỉ đ ồng Con người thời Phùng Nguyên - Hoa Lộc đã phát minh ra thuật luyện kim và nghề nông trồng lúa nước . Tiết 12 Bài 11 Những chuyển biến về xã hội 1. Sự phân công lao đ ộng đã đư ợc hình thành nh ư thế nào ? Học sinh quan sát 3 bức tranh sau : Đá: Ghè , đ ẽo , mài Gốm : Tìm đ ất sét -> nhào ->tạo hình -> Cho vào lò nung Đ ồng : Tìm xỉ đ ồng -> Nung nóng chảy -> chắt lấy đ ồng nguyên chất ->Đổ vào khuôn đ úc Thảo luận nhóm : 3->5’ Em có nhận xét gì về việc đ úc một đ ồ dùng bằng đ ồng hay làm một bình bằng đ ất nung , so với việc làm một công cụ bằng đá? Tr ả lời : Việc đ úc môt đ ồ dùng bằng đ ồng hay làm một bình bằng gốm phức tạp hơn , đ òi hỏi nhiều công đoạn hơn , kỹ thuật cao hơn và nhiều người hơn . Nhưng nhanh chóng hơn , sắc bén hơn . - Nhiều hình dạng hơn , đáp ứng nhu cầu lao đ ộng sản xuất . Rìu đ ồng Tiết 12 Bài 11 Những chuyển biến về xã hội 1. Sự phân công lao đ ộng đã đư ợc hình thành nh ư thế nào ? Vậy việc làm đ ồ gốm hay đ úc một công cụ bằng đ ồng có phải ai cũng làm đư ợc hay không ? Tr ả lời : - Không phải ai cũng làm đư ợc một công cụ bằng đ ồng hay đ ồ gốm . Vì đ ó là một công việc khó , không có chuyên môn th ì không làm đư ợc . Trong khi đ ó sản xuất nông nghiệp ai cũng có thể làm đư ợc . ? Trong trồng trọt , muốn có thóc lúa , người nông dân cần phải làm những công việc gì? Em hãy nêu những hiểu biết của em về các bước trồng cây lúa nước từ khi cầy ruộng đ ến khi thu hoạch? Tr ả lời : Các bước : + Làm đ ất : Cầy , bừa ... + Gieo hạt. + Chăm sóc : bón phân , làm cỏ , phun thuốc sâu + Thu hoạch: Gặt,phơi ... Tiết 12 Bài 11 Những chuyển biến về xã hội 1. Sự phân công lao đ ộng đã đư ợc hình thành nh ư thế nào ? Sản xuất phát triển dẫn đ ến sự phân công lao đ ộng trong xã hội . Thủ công nghiệp tách khỏi nông nghiệp . Sản xuất phát triển , số người lao đ ộng ngày càng tăng , tất cả mọi người lao đ ộng cùng lúc vừa lo sản xuất ngoài đ ồng , vừa lo rèn đ úc công cụ đư ợc không ? Tr ả Lời : Không cùng một lúc vừa sản xuất ngoài đ ồng vừa rèn đ úc công cụ mà phải có sự phân công lao đô ng ( chuyên môn hoá). Ai làm đ úc đ ồng , gốm , dệt th ì chuyên làm đ úc đ ồng , gốm , dệt -> Những nghề này gọi là nghề thủ công Ai cầy cấy , trồng trọt th ì chuyên cầy cấy , trồng trọt -> Những nghề này gọi là nghề nông nghiệp “ Sự phát triển của trình độ luyện kim nói riêng và nghề luyện kim nói chung thời Hùng Vương không những đã làm thay đ ổi về chất và nâng cao hiệu qu ả của công cụ sản xuất , thúc đ ẩy sự phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế mà còn tạo nên bước chuyển biến quan trọng trong quan hệ sản xuất xã hội , đưa đ ến sự phân công lao đ ộng trong xã hội . Một số thợ thủ công tách khỏi nông nghiệp .” ( Trích : Đại cương Lịch sử Việt Nam) Sản xuất phát triển dẫn đ ến sự phân công lao đ ộng trong xã hội . Thủ công nghiệp tách khỏi nông nghiệp . Tiết 12 Bài 11 Những chuyển biến về xã hội 1. Sự phân công lao đ ộng đã đư ợc hình thành nh ư thế nào ? Học sinh quan sát tranh . Người nông dân vừa lo việc đ ồng á ng , vừa lo việc nh à đư ợc không ? Tr ả lời : - Có nhưng sẽ vất vả. Do vậy cần có sự phân công lao đ ộng ở nh à và ngoài đ ồng . Tiết 12 Bài 11 Những chuyển biến về xã hội 1. Sự phân công lao đ ộng đã đư ợc hình thành nh ư thế nào ? Sản xuất phát triển dẫn đ ến sự phân công lao đ ộng trong xã hội . Thủ công nghiệp tách khỏi nông nghiệp . Theo truyền thống dân tộc đàn ô ng lo việc ngoài đ ồng hay lo việc trong nh à? Vì sao ? Tr ả lời : Đàn ô ng lo việc ngoài đ ồng , đàn bà lo việc trong nh à th ì hợp lý hơn . Bởi lao đ ộng ngoài đ ồng nặng nhọc hơn , cần có sức khoẻ của người đàn ô ng . Lao đ ộng ở nh à, công việc nhẹ nhàng hơn , nhưng đa dạng, phức tạp, tỉ mỉ , người phụ nữ đảm nhiệm sẽ hợp lý hơn . Nh ư vậy xã hội còn có sự phân công lao đ ộng theo giới tính nh ư thế nào ? - Sự phân công theo giới tính : Đàn ô ng , đàn bà Phân công lao đ ộng theo giới tính : Đàn ô ng , đàn bà. + Đàn ô ng : Nghề thủ công , nông nghiệp , đá nh bắt... + Đàn bà: Việc nh à, sản xuất nông nghiệp , đ ồ gốm , dệt vải ... -> Sản xuất thuận lợi , hiệu qu ả. Người đàn ô ng ngày càng quan trong hơn trong gía đì nh và xã hội . Tiết 12 Bài 11 Những chuyển biến về xã hội 1. Sự phân công lao đ ộng đã đư ợc hình thành nh ư thế nào ? Sản xuất phát triển dẫn đ ến sự phân công lao đ ộng trong xã hội . Thủ công nghiệp tách khỏi nông nghiệp . Học sinh quan sát tranh Phân công lao đ ộng theo giới tính : Đàn ô ng , đàn bà. Qua quan sát tranh em hãy cho biết người đàn ô ng và người đàn bà thường làm những công việc gi ? Tiết 12 Bài 11 Những chuyển biến về xã hội 1. Sự phân công lao đ ộng đã đư ợc hình thành nh ư thế nào ? 2. Xã hội có gì đ ổi mới ? Với sự phát triển sản xuất và phân công lao đ ộng , cuộc sống con người tiến thêm một bước đ ó là sự chuyến biến trong đ ời sống xã hội . Quan hệ xã hội nh ư thế nào thầy cùng các em đi tìm hiểu phần 2. Học sinh quan sát tranh Vậy qua quan sát tranh em thấy xã hội có gì đ ổi mới ? - Cuộc sống ổn đ ịnh , họ đ ịnh cư lâu dài nên dần hình thành các chiềng , chạ ( làng bản ). Do cuộc sống đ ịnh cư lâu dài đã dần hình thành các chiềng , chạ ( làng bản .) Nhiều chiềng , chạ ( làng bản ) có quan hệ chặt chẽ với nhau th ì gọi là gì? - Nhiều làng bản trong một vùng có quan hệ chặt chẽ với nhau gọi là bộ lac . Tiết 12 Bài 11 Những chuyển biến về xã hội 1. Sự phân công lao đ ộng đã đư ợc hình thành nh ư thế nào ? 2. Xã hội có gì đ ổi mới ? Do cuộc sống đ ịnh cư lâu dài đã dần hình thành các chiềng , chạ ( làng bản .) - Nhiều làng bản trong một vùng có quan hệ chặt chẽ với nhau gọi là bộ lac . Em hãy cho biết thường những công việc nặng nhọc do ai làm ? Do những người đàn ô ng làm . Vì vậy vị trí của người đàn ô ng ngày càng tăng lên . Người đ ứng đ ầu thị tộc , bộ lạc là nam giới , không phải là nữ giới nh ư trước nữa . Đ ứng đ ầu thị tộc là tộc trưởng ( gi à làng ). Đ ứng đ ầu bộ lạc là tù trưởng . Chế độ mẫu hệ chuyển sang chế độ phụ hệ . - Học sinh quan sát tranh - ở Làng Cả( Việt Tr ì- Phú Thọ ) thuộc giai đoạn Đông Sơn.Các nh à khảo cổ học đã tìm thấy 305 ngôi mộ cổ , trong đ ó có tới : +, 84,1% ngôi mộ không có hiện vật , +, 10,1% ngôi mộ có từ 1-> 2 hiện vật , +, 4,8% số ngôi mộ có từ 11->15 hiện vật . +, 1% ngôi mộ có từ 16 hiện vật trở lên Em có suy nghĩ gì về sự khác nhau giữa các ngôi mộ này về công cụ chôn theo ? - Có sự phân hoá giàu nghèo . - Xã hội có sự phân hoá giàu nghèo . Tiết 12 Bài 11 Những chuyển biến về xã hội 1. Sự phân công lao đ ộng đã đư ợc hình thành nh ư thế nào ? 2. Xã hội có gì đ ổi mới ? 3. Bước phát triển mới về xã hội đư ợc nảy sinh nh ư thế nào ? Lược đ ồ các di chỉ khảo cổ Việt Nam ? Từ TK VIII đ ến TK I TCN trên đ ất nước ta đã hình thành những nền văn hoá phát triển nào ? Đụng Sơn ( Thanh Hoỏ ) Sa Huỳnh ( Quảng Ngói ) ểc Eo (An Giang ) Từ TK VIII đ ến TK I TCN trên đ ất nước ta đã hình thành những nền văn hoá phát triển : Đô ng Sơn ( Thanh Hoá) ở Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ . - Sa Huỳnh ( Quảng Ngãi ) ở Nam Trung Bộ . - ó c Eo ( An Giang ) ở Tây nam Bộ ? Trong ba nền văn hoá th ì nền văn hoá nào phát triển cao nhất ? Đô ng Sơn Vì sao? - Vì Đô ng Sơn là vùng ven Sông Mã thuộc Thanh Hoá, nơi phát hiện hàng loạt đ ồ đ ồng tiêu biểu cho giai đoạn phát triển cao của người nguyên thuỷ thời đ ó , do đ ó gọi chung cho nền văn hoá đ ồng thau . Tiết 12 Bài 11 Những chuyển biến về xã hội 1. Sự phân công lao đ ộng đã đư ợc hình thành nh ư thế nào ? 2. Xã hội có gì đ ổi mới ? 3. Bước phát triển mới về xã hội đư ợc nảy sinh nh ư thế nào ? Từ TK VIII đ ến TK I TCN trên đ ất nước ta đã hình thành những nền văn hoá phát triển : Đô ng Sơn ( Thanh Hoá) ở Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ . - Sa Huỳnh ( Quảng Ngãi ) ở Nam Trung Bộ . - ó c Eo ( An Giang ) ở Tây nam Bộ Học sinh quan sát tranh Giáo đ ồng-Đông Sơn Lười liềm và dao găm Lưỡi xẻng Lưỡi cầy vai nhọn ? Theo em công cụ nào góp phần tạo nên bước chuyển biến trong xã hội ? - Công cụ đ ồng gần nh ư thay thế công cụ đá Tiết 12 Bài 11 Những chuyển biến về xã hội 1. Sự phân công lao đ ộng đã đư ợc hình thành nh ư thế nào ? 2. Xã hội có gì đ ổi mới ? 3. Bước phát triển mới về xã hội đư ợc nảy sinh nh ư thế nào ? Từ TK VIII đ ến TK I TCN trên đ ất nước ta đã hình thành những nền văn hoá phát triển : Đô ng Sơn ( Thanh Hoá) ở Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ . - Sa Huỳnh ( Quảng Ngãi ) ở Nam Trung Bộ . - ó c Eo ( An Giang ) ở Tây nam Bộ - Công cụ đ ồng gần nh ư thay thế công cụ đá Lược đ ồ các di chỉ khảo cổ Việt Nam ? Nền văn hoá Đô ng Sơn đã đư ợc hình thành trên những lưu vực các con sông nào ? S.Hồng S.Mó S.C ả ? Chủ nhân của các lưu vực sông đ ó là cư dân nào ? Cư dân Lạc Việt . - Cư dân thuộc văn hoá Đô ng Sơn là người Lạc Việt ( sống tập trung ở đ ồng bằng Sông Hồng , Sông Mã và sông Cả) Tiết 12 Bài 11 Những chuyển biến về xã hội 1. Sự phân công lao đ ộng đã đư ợc hình thành nh ư thế nào ? Sản xuất phát triển dẫn đ ến sự phân công lao đ ộng trong xã hội . Thủ công nghiệp tách khỏi nông nghiệp . Phân công lao đ ộng theo giới tính : Đàn ô ng , đàn bà. + Đàn ô ng : Nghề thủ công , nông nghiệp , đá nh bắt... + Đàn bà: Việc nh à, sản xuất nông nghiệp , đ ồ gốm , dệt vải ... -> Sản xuất thuận lợi , hiệu qu ả. Người đàn ô ng ngày càng quan trong hơn trong gía đì nh và xã hội . 2. Xã hội có gì đ ổi mới ? Do cuộc sống đ ịnh cư lâu dài đã dần hình thành các chiềng , chạ ( làng bản .) - Nhiều làng bản trong một vùng có quan hệ chặt chẽ với nhau gọi là Bộ lac . Đ ứng đ ầu thị tộc là tộc trưởng ( gi à làng ). Đ ứng đ ầu bộ lạc là tù trưởng . Chế độ mẫu hệ chuyển sang chế độ phụ hệ . - Xã hội có sự phân hoá giàu nghèo . 3. Bước phát triển mới về xã hội đư ợc nảy sinh nh ư thế nào ? Từ TK VIII đ ến TK I TCN trên đ ất nước ta đã hình thành những nền văn hoá phát triển : Đô ng Sơn ( Thanh Hoá) ở Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ . - Sa Huỳnh ( Quảng Ngãi ) ở Nam Trung Bộ . - ó c Eo ( An Giang ) ở Tây nam Bộ - Công cụ đ ồng gần nh ư thay thế công cụ đá - Cư dân thuộc văn hoá Đô ng Sơn là người Lạc Việt ( sống tập trung ở đ ồng bằng Sông Hồng , Sông Mã và sông Cả) (Sơ lược toàn bài ) Bài 2. Khi sản xuất phát triển , con người phải : A. Đ ịnh cư lâu dài . B. Thường xuyên thay đ ổi chỗ ở. C. Thay đ ổi chỗ ở sau mỗi mùa thu hoạch. C. Cả ba ý trên đ ều sai . A Bài tập củng cố : Bài1.Khi sản xuất phát triển , sự phân công lao đ ộng diễn ra nh ư thế nào ? - Hãy nối cột (A) với cột (B) cho phù hợp với câu hỏi trên . (A) (B) Đàn ụng Phụ nữ Dệt vải - Chế tạo cụng cụ lao động Chăn nuụi gia sỳc Đỏnh bắt cỏ Nấu cơm,trụng trẻ - Cày bừa ruộng đất Trò chơi ô ch ữ 1 Từ kho á 2 3 4 5 6 - Đây là nền văn hoá tiêu biểu của TK VIII đ ến TK I TCN. Đ Ô N G S Ơ N - Chế độ này thay thế chế độ mẫu hệ . P h ụ h ệ - Nhiều làng bản trong một vùng có quan hệ với nhau gọi là ... b ộ l ạ c - Công cụ bằng Đ ồng thay thế loại công cụ này . đ á - Đây là một nghề tách khỏi nghề nông nghiệp . t h ủ c ô n g - Tên cư dân văn hoá Đô ng Sơn đư ợc gọi là .... n g ư ờ i l ạ c v i ệ t - Một trong số những nghề thủ công tạo nên bước chuyển biến trong xã hội . đ ú c đ ồ n g Hướng dẫn về nh à - Về nh à học bài . - Tr ả lời 3 câu hỏi cuối bài 11, SGK trang 35. - Đ ọc bài 12 tìm hiểu sự ra đ ời của nh à nước Văn Lang.