Bài giảng Lịch sử 6 - Chương I, Tiết 8, Bài 8: Thời nguyên thủy trên đất nước ta

LỊCH SỬ VIỆT NAM TỪ NGUỒN GỐC ĐẾN THẾ KỶ X Chương I: BUỔI ĐẦU LỊCH SỬ NƯỚC TA Phần hai BÀI 8 -TIẾT 8: THỜI NGUYÊN THUỶ TRÊN ĐẤT NƯỚC TA 1/ Những dấu tích của người tối cổ được tìm thấy ở đâu . BÀI 8 -TIẾT 8: THỜI NGUYÊN THUỶ TRÊN ĐẤT NƯỚC TA 1/ Những dấu tích của người tối cổ được tìm thấy ở đâu . ? Đọc thông tin SGK, quan sát lược đồ , Em hãy cho biết thời xa xưa , nước ta là một vùng đất như thế nào ? - Thời xa xưa , nước ta là một vùng rừng núi rậm rạp với nhiều hang động , mái đá , nhiều sông suối , có vùng ven biển dài , khí hậu 2 mùa nóng lạnh rõ rệt , thuận lợi cho cuộc sống của cây cỏ , muông thú và con người . Cảnh quan thiên nhiên đó rất cần thiết đối với người nguyên thuỷ ? Với điều kiện thiên nhiên đó sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho sự sinh sống nào ? - Điều kiện tự nhiên : + Thuận lợi cho sự sinh sống của cỏ , cây , muong thú , con người . BÀI 8 -TIẾT 8: THỜI NGUYÊN THUỶ TRÊN ĐẤT NƯỚC TA 1/ Những dấu tích của người tối cổ được tìm thấy ở đâu . - Điều kiện tự nhiên : + Thuận lợi cho sự sinh sống của cỏ , cây , muong thú , con người . ? Tại sao thực trạng cảnh quan đó lại rất cần thiết đối với người nguyên thuỷ ? - Vì cuộc sống của người nguyên thuỷ sống chủ yếu dựa vào thiên nhiên . ? Người Tối cổ là người như thế nào ? - Sống cách đây 3-4 triệu năm , biết đi bằng 2 chi sau , dùng hai chi trước để cầm nắm . biết sử dụng những hòn đá , cành cây làm công cụ . Còn dấu tích của loài vượn ; trán thấp , mày nổi cao , xương hàm choài ra phía trước . người có lớp lông bao phủ BÀI 8 -TIẾT 8: THỜI NGUYÊN THUỶ TRÊN ĐẤT NƯỚC TA 1/ Những dấu tích của người tối cổ được tìm thấy ở đâu . - Điều kiện tự nhiên : + Thuận lợi cho sự sinh sống của cỏ , cây , muong thú , con người . ? Các nhà khảo cổ đã phát hiện được những dấu tích gì của người tối cổ trên đất nước ta ? - Dấu tích - Răng của người tối cổ Thẩm Khuyên Thẩm Hai Lược đồ : Một số di chỉ khảo cổ ở Việt Nam - Các hang Thẩm Khuyên , Thẩm Hai ( Lạng Sơn ) ? Răng của người tối cổ được tìm thấy ở địa điểm nào ? H18_Răng của Người tối cổ ở Hang Thẩm Hai ( Lạng Sơn ) BÀI 8 -TIẾT 8: THỜI NGUYÊN THUỶ TRÊN ĐẤT NƯỚC TA 1/ Những dấu tích của người tối cổ được tìm thấy ở đâu . - Điều kiện tự nhiên : + Thuận lợi cho sự sinh sống của cỏ , cây , muong thú , con người . - Dấu tích + Răng của người tối cổ (ở các hang Thẩm Khuyên , Thẩm Hai ( Lạng Sơn ) - Những chiếc răng này nằm trong lớp đất chứa nhiều than, xương động vật cổ cách đây 40 - 30 vạn năm , những chiếc răng này vừa có đặc điểm của răng người lại có cả đặc điểm của răng vượn , vì họ còn ăn sống nuốt tươi . ( vì vậy người ta thường gọi người tối cổ là người vượn ) BÀI 8 -TIẾT 8: THỜI NGUYÊN THUỶ TRÊN ĐẤT NƯỚC TA 1/ Những dấu tích của người tối cổ được tìm thấy ở đâu . - Điều kiện tự nhiên : + Thuận lợi cho sự sinh sống của cỏ , cây , muong thú , con người . - Dấu tích + Răng của người tối cổ (ở các hang Thẩm Khuyên , Thẩm Hai ( Lạng Sơn ) ? Công cụ đá các nhà khảo cổ phát hiện ở đâu ? + Công cụ đá ghè đẽo ở Núi Đọ , Quan Yên ( Thanh Hoá ) Xuân Lộc ( Đồng Nai ) Núi Đọ Xuân Lộc BÀI 8 -TIẾT 8: THỜI NGUYÊN THUỶ TRÊN ĐẤT NƯỚC TA 1/ Những dấu tích của người tối cổ được tìm thấy ở đâu . - Điều kiện tự nhiên : + Thuận lợi cho sự sinh sống của cỏ , cây , muong thú , con người . - Dấu tích + Răng của người tối cổ (ở các hang Thẩm Khuyên , Thẩm Hai ( Lạng Sơn ) + Công cụ đá ghè đẽo ở Núi Đọ , Quan Yên ( Thanh Hoá ) Xuân Lộc ( Đồng Nai ) Niên đại của hiện vật giúp em biết Người tối cổ có mặt trên đất nước ta cách đây khoảng thời gian bao lâu ? - Người tối cổ có mặt trên đất nước ta cách đây khoảng 30-40 vạn năm . BÀI 8 -TIẾT 8: THỜI NGUYÊN THUỶ TRÊN ĐẤT NƯỚC TA 1/ Những dấu tích của người tối cổ được tìm thấy ở đâu . - Điều kiện tự nhiên : + Thuận lợi cho sự sinh sống của cỏ , cây , muong thú , con người . - Dấu tích + Răng của người tối cổ (ở các hang Thẩm Khuyên , Thẩm Hai ( Lạng Sơn ) + Công cụ đá ghè đẽo ở Núi Đọ , Quan Yên ( Thanh Hoá ) Xuân Lộc ( Đồng Nai ) H19_ Rìu đá núi Đọ ( Thanh Hóa ) ? Qua quan sát em có nh ận xét gì về công cụ đá c ủa ngư ời t ối cổ? - Là công cụ đá ghè đ ẽo qua loa có 1 đ ầu g ần tròn để c ầm , đ ầu kia nh ọn , s ắc nhưng còn n ặng cho nên chủ y ếu dùng để ch ặt và đ ập . - Người tối cổ có mặt trên đất nước ta cách đây khoảng 30-40 vạn năm . Thẩm Khuyên Thẩm Hai Núi Đọ Xuân Lộc BÀI 8 -TIẾT 8: THỜI NGUYÊN THUỶ TRÊN ĐẤT NƯỚC TA 1/ Những dấu tích của người tối cổ được tìm thấy ở đâu . Lược đồ : Một số di chỉ khảo cổ ở Việt Nam BÀI 8 -TIẾT 8: THỜI NGUYÊN THUỶ TRÊN ĐẤT NƯỚC TA 1/ Những dấu tích của người tối cổ được tìm thấy ở đâu . - Điều kiện tự nhiên : + Thuận lợi cho sự sinh sống của cỏ , cây , muong thú , con người . - Dấu tích + Răng của người tối cổ (ở các hang Thẩm Khuyên , Thẩm Hai ( Lạng Sơn ) + Công cụ đá ghè đẽo ở Núi Đọ , Quan Yên ( Thanh Hoá ) Xuân Lộc ( Đồng Nai ) ? Quan sát trên lư ợc đồ và 1 số di tích kh ảo cổ ở Vi ệt Nam , em có nh ận xét gì về đ ịa đi ểm sinh s ống c ủa ngư ời t ối cổ? - Ngư ời t ối cổ sinh s ống trên kh ắp đ ất nư ớc từ B ắc đ ến Nam nhưng t ập chung chủ y ếu ở B ắc bộ và B ắc trung bộ ? V ới nh ững d ấu tích c ủa ngư ời t ối cổ tìm th ấy ở đ ất nư ớc ta đã ch ứng tỏ đi ều gì ? => Trên đất nước ta từ xa xưa đã có con người sinh sống - người tối cổ . - Người tối cổ có mặt trên đất nước ta cách đây khoảng 30-40 vạn năm . BÀI 8 -TIẾT 8: THỜI NGUYÊN THUỶ TRÊN ĐẤT NƯỚC TA 1/ Những dấu tích của người tối cổ được tìm thấy ở đâu . 2/ Ở giai đoạn đầu người tinh khôn sống như thế nào ? ? Nguyên nhân nào người tối cổ dần chuyển thành người tinh khôn trên đất nước ta ? - Trải qua hàng chục vạn năm lao động , Những người tối cổ đã mở rộng dần vùng sinh sống ra nhiều nơi . ? Di tích nào chứng tỏ điều đó ? Thẩm ồm ( Nghệ An) Hang hùm ( Yên Bái ) Thung Lang ( Ninh Bình ) Kéo Lèng ( Lạng Sơn ) BÀI 8 -TIẾT 8: THỜI NGUYÊN THUỶ TRÊN ĐẤT NƯỚC TA 1/ Những dấu tích của người tối cổ được tìm thấy ở đâu . 2/ Ở giai đoạn đầu người tinh khôn sống như thế nào ? Giai đoạn đầu của Người tinh khôn cách đây khoảng thời gian bao lâu ? BÀI 8 -TIẾT 8: THỜI NGUYÊN THUỶ TRÊN ĐẤT NƯỚC TA 1/ Những dấu tích của người tối cổ được tìm thấy ở đâu . 2/ Ở giai đoạn đầu người tinh khôn sống như thế nào ? - Khoảng 3-2 vạn năm trước đây , Người tối cổ chuyển thành Người tinh khôn . ? Nh ắc l ại ngư ời tinh khôn là ngư ời ntn ? - Có c ấu t ạo cơ thể như ngư ời ngày nay , xư ởng c ốt nhỏ, bàn tay nhỏ khéo léo , ngón tay linh ho ạt , trán cao , m ặt ph ẳng , cơ thể g ọn , trên ngư ời không còn l ớp lông m ỏng , thể tích não phát tri ển . (1450 cm3) Dấu tích của Người tinh khôn ở giai đoạn đầu được tìm thấy ở đâu ? BÀI 8 -TIẾT 8: THỜI NGUYÊN THUỶ TRÊN ĐẤT NƯỚC TA 1/ Những dấu tích của người tối cổ được tìm thấy ở đâu . 2/ Ở giai đoạn đầu người tinh khôn sống như thế nào ? - Khoảng 3-2 vạn năm trước đây , Người tối cổ chuyển thành Người tinh khôn . - Dấu tích được tìm thấy ở mái đá Ngườm ( Thái Nguyên ), Sơn Vi ( Phú Thọ )... Lai Châu , Sơn La, Bắc Giang , Thanh Hoá , Nghệ An. Thái Nguyên Sơn Vi ( Phú Thọ ) Thanh Hóa Nghệ An Lai Châu BÀI 8 -TIẾT 8: THỜI NGUYÊN THUỶ TRÊN ĐẤT NƯỚC TA 1/ Những dấu tích của người tối cổ được tìm thấy ở đâu . 2/ Ở giai đoạn đầu người tinh khôn sống như thế nào ? - Khoảng 3-2 vạn năm trước đây , Người tối cổ chuyển thành Người tinh khôn . - Dấu tích được tìm thấy ở mái đá Ngườm ( Thái Nguyên ), Sơn Vi ( Phú Thọ )... Lai Châu , Sơn La, Bắc Giang , Thanh Hoá , Nghệ An. BÀI 8 -TIẾT 8: THỜI NGUYÊN THUỶ TRÊN ĐẤT NƯỚC TA 1/ Những dấu tích của người tối cổ được tìm thấy ở đâu . 2/ Ở giai đoạn đầu người tinh khôn sống như thế nào ? - Khoảng 3-2 vạn năm trước đây , Người tối cổ chuyển thành Người tinh khôn . - Dấu tích được tìm thấy ở mái đá Ngườm ( Thái Nguyên ), Sơn Vi ( Phú Thọ )... Lai Châu , Sơn La, Bắc Giang , Thanh Hoá , Nghệ An. H20_Công cụ chặt ở Nậm Tun (Lai Châu ) ? Công cụ lao đ ộng chủ y ếu c ủa họ là gì ? - Công cụ chủ yếu là những chiếc rìu bằng hòn cuội , ghè đẽo thô sơ , có hình thù rõ ràng . H20_Công cụ chặt ở Nậm Tun (Lai Châu ) H19_ Rìu đá núi Đọ ( Thanh Hóa ) BÀI 8 -TIẾT 8: THỜI NGUYÊN THUỶ TRÊN ĐẤT NƯỚC TA 1/ Những dấu tích của người tối cổ được tìm thấy ở đâu . 2/ Ở giai đoạn đầu người tinh khôn sống như thế nào ? - Khoảng 3-2 vạn năm trước đây , Người tối cổ chuyển thành Người tinh khôn . - Dấu tích được tìm thấy ở mái đá Ngườm ( Thái Nguyên ), Sơn Vi ( Phú Thọ )... Lai Châu , Sơn La, Bắc Giang , Thanh Hoá , Nghệ An. - Công cụ chủ yếu là những chiếc rìu bằng hòn cuội , ghè đẽo thô sơ , có hình thù rõ ràng . ? Em hãy so sánh công cụ hình 20 v ới công cụ c ủa ngư ời t ối cổ ở hình 19 có gì gi ống và khác nhau ? - Gi ống : V ẫn là công cụ chế tác đá , hình th ức ghè đ ẽo thô sơ . - Khác : Ti ến bộ công cụ đá c ủa ngư ời tinh khôn ở giai đo ạn đ ầu hình thù rõ ràng hơn. BÀI 8 -TIẾT 8: THỜI NGUYÊN THUỶ TRÊN ĐẤT NƯỚC TA 1/ Những dấu tích của người tối cổ được tìm thấy ở đâu . 2/ Ở giai đoạn đầu người tinh khôn sống như thế nào ? - Khoảng 3-2 vạn năm trước đây , Người tối cổ chuyển thành Người tinh khôn . - Dấu tích được tìm thấy ở mái đá Ngườm ( Thái Nguyên ), Sơn Vi ( Phú Thọ )... Lai Châu , Sơn La, Bắc Giang , Thanh Hoá , Nghệ An. - Công cụ chủ yếu là những chiếc rìu bằng hòn cuội , ghè đẽo thô sơ , có hình thù rõ ràng . ? Em có nh ận xét gì về ngư ời tinh khôn ở giai đo ạn đ ầu ? - Đã có 1 bư ớc ti ến về công cụ lao đ ộng và dự xu ất hi ện c ủa ngư ời tinh khôn , đánh d ấu bư ớc chuy ển bi ến trong xã h ội c ủa ngư ời nguyên thuỷ trên đ ất nư ớc ta. Đó là giai đo ạn phát tri ển c ủa ngư ời tinh khôn . BÀI 8 -TIẾT 8: THỜI NGUYÊN THUỶ TRÊN ĐẤT NƯỚC TA 1/ Những dấu tích của người tối cổ được tìm thấy ở đâu . 2/ Ở giai đoạn đầu người tinh khôn sống như thế nào ? 3/ Giai đoạn phát triển của người tinh khôn có gì mới . Giai đoạn phát triển của Người tinh khôn cách đây khoảng thời gian bao lâu ? - Khoảng 12.000 đến 4.000 năm trước đây . Dấu tích của Người tinh khôn ở giai đoạn phát triển được tìm thấy ở đâu ? - Dấu tích được tìm thấy ở Hoà Bình , Bắc Sơn ( Lạng sơn ), Quỳnh Văn ( Nghệ An), Hạ Long ( Quảng Ninh ), Bàu Tró ( Quảng Bình ) Hoà Bình Bắc Sơn Quỳnh Văn Hạ Long Bàu Tró Em hãy xác định những địa điểm tìm thấy dấu tích của Người tinh khôn ở giai đoạn phát triển trên lược đồ ? BÀI 8 -TIẾT 8: THỜI NGUYÊN THUỶ TRÊN ĐẤT NƯỚC TA 1/ Những dấu tích của người tối cổ được tìm thấy ở đâu . 2/ Ở giai đoạn đầu người tinh khôn sống như thế nào ? 3/ Giai đoạn phát triển của người tinh khôn có gì mới . - Dấu tích được tìm thấy ở Hoà Bình , Bắc Sơn ( Lạng sơn ), Quỳnh Văn ( Nghệ An), Hạ Long ( Quảng Ninh ), Bàu Tró ( Quảng Bình ) - Khoảng 12.000 đến 4.000 năm trước đây . BÀI 8 -TIẾT 8: THỜI NGUYÊN THUỶ TRÊN ĐẤT NƯỚC TA 1/ Những dấu tích của người tối cổ được tìm thấy ở đâu . 2/ Ở giai đoạn đầu người tinh khôn sống như thế nào ? 3/ Giai đoạn phát triển của người tinh khôn có gì mới . H21_ Rìu đá Hoà Bình H22_ Rìu đá Bắc Sơn H23_ Rìu đá Hạ Long ? Qua quan sát em hãy so sánh công cụ hình 21,22,23 v ới công cụ hình 20? Em có nh ận xét gì về nh ững công cụ này ? H20_Công cụ chặt ở Nậm Tun (Lai Châu ) - Ở th ời kỳ đ ầu c ủa ngư ời tinh khôn , công cụ tiêu bi ểu là nh ững hòn cu ội đư ợc ghè đ ẽo ở rìa c ạnh , lo ại ghè 1 m ặt chi ếm đa số và ph ần l ớn là công cụ ch ặt , n ạo . - V ậy ở giai đo ạn phát tri ển c ủa ngư ời tinh khôn => công cụ đá phong phú , đa d ạng hơn, hình thù g ọn , đã bi ết mài ở lư ỡi cho s ắc bén , tay c ầm dễ c ầm hơn. BÀI 8 -TIẾT 8: THỜI NGUYÊN THUỶ TRÊN ĐẤT NƯỚC TA 3/ Giai đoạn phát triển của người tinh khôn có gì mới . - Dấu tích được tìm thấy ở Hoà Bình , Bắc Sơn ( Lạng sơn ), Quỳnh Văn ( Nghệ An), Hạ Long ( Quảng Ninh ), Bàu Tró ( Quảng Bình ) - Khoảng 12.000 đến 4.000 năm trước đây . ? Đi ểm m ới c ủa các công cụ đá trong giai đo ạn này là gì ? - Công cụ đá cải tiến với nhiều loại ( đá phong phú , đa dạng ) + Công cụ đá được mài ở lưỡi như rìu ngắn , rìu có vai , bằng xương , sừng ? Ngoài công cụ mài lư ỡi , ngư ời tinh khôn còn có nh ững công cụ gì m ới ? + Lưỡi cuốc đá + Đồ gốm BÀI 8 -TIẾT 8: THỜI NGUYÊN THUỶ TRÊN ĐẤT NƯỚC TA 3/ Giai đoạn phát triển của người tinh khôn có gì mới . - Dấu tích được tìm thấy ở Hoà Bình , Bắc Sơn ( Lạng sơn ), Quỳnh Văn ( Nghệ An), Hạ Long ( Quảng Ninh ), Bàu Tró ( Quảng Bình ) - Khoảng 12.000 đến 4.000 năm trước đây . - Công cụ đá cải tiến với nhiều loại ( đá phong phú , đa dạng ) + Công cụ đá được mài ở lưỡi như rìu ngắn , rìu có vai , bằng xương , sừng + Lưỡi cuốc đá + Đồ gốm ? T ại sao l ại có sự ti ến bộ đó ? - Tr ải qua quá trình lao đ ộng ki ếm s ống , ngư ời tinh khôn đã có nh ững c ải ti ến trong chế tác công cụ lao đ ộng và d ần phát minh ra công cụ m ới . ? Theo em , giai đo ạn này ngư ời tinh khôn có đi ểm gì m ới ? - Chỗ ở lâu dài , ổn định hơn (10,000năm) - Xuất hiện các loại hình công cụ mới , đặc biệt là đồ gốm . ? Công cụ mới xuất hiện có giá trị và tác dung gì ? - Tác dụng : mở rộng sản xuất , nâng cao dần cuộc sống . SƠ KẾT BÀI HỌC Dân ta phải biết sử ta Cho tường gốc tích nước nhà Việt Nam. Hồ Chí Minh Những dấu tích của người tối cổ trên đất nước ta chứng tỏ nước ta là một trong những quê hương của loài người . Những cố gắng và sáng tạo trong chế tác công cụ vừa tạo điều kiện mở rộng sản xuất , vừa nâng cao dần cuộc sống . BÀI TẬP CỦNG CỐ Các giai đoạn Thời gian xuất hiện Địa điểm tìm thấy Công cụ chủ yếu Người tối cổ Người tinh khôn ở giai đoạn đầu Người tinh khôn ở giai đoạn phát triển 1) Lập bảng các giai đoạn phát triển của người nguyên thủy ở Việt Nam. 30-40 vạn năm 3 - 2 vạn năm 12000-4000 năm Hoà Bình , Bắc Sơn ( Lạng sơn ), Quỳnh Văn ( Nghệ An), Hạ Long ( Quảng Ninh ), Bàu Tró ( Quảng Bình )... Hang Th ẩ m Hai , Thẩm Khuyên ( Lạng sơn ); Núi Đọ ( Thanh Hoá ); Xuân Lộc ( Đồng Nai )... Mái đá Ngườm ( Thái Nguyên ), Sơn Vi ( Phú Thọ )... Công cụ đá với kỹ thuật mài ở lưỡi Những chiếc rìu đá cuội , ghè đẽo thô sơ , có hình thù rõ ràng . Công cụ đá ghè đẽo thô sơ 2) Quan sát các hình 19, 22, 23, em hãy nhận xét : rìu mài lưỡi tiến bộ hơn rìu ghè đẽo như thế nào ? BÀI TẬP CỦNG CỐ H19_ Rìu đá núi Đọ ( Thanh Hóa ) H22_ Rìu đá Bắc Sơn H23_ Rìu đá Hạ Long a) Hình thù rõ ràng b) Lưỡi rìu sắt hơn c) Có hiệu quả lao động hơn CÔNG VIỆC VỀ NHÀ - Học bài - Chuẩn bị bài 9 theo các câu hỏi hướng dẫn của SGK, tr.27, 28, 29. ĐỜI SỐNG CỦA NGƯỜI NGUYÊN THỦY TRÊN ĐẤT NƯỚC TA