Bài giảng Lịch sử 6 - Bài 10: Những chuyển biến trong đời sống kinh tế - Cao Văn Sơn

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY, CƠ GIÁO VỀ DỰ TIẾT HỌC LỊCH SỬ NGÀY 29 - 10 - 2012 VỚI TẬP THỂ LỚP 6A Tiết 11 - bài 10: NHỮNG CHUYỂN BIẾN TRONG ĐỜI SỐNG KINH TẾ Gi¸o viªn : Cao Văn Sơn Cao Văn Sơn - THCS Trung Xuân ? Em hãy hãy cho biết tổ chức xã hội của người nguyên thủy thời Hòa Bình - Bắc Sơn như thế nào ? Kiểm tra bài cũ - Những người cùng chung huyết thống sống cùng nhau thành từng nhóm , tôn người mẹ lớn tuổi lên làm chủ => Gọi là “ Thị tộc mẫu hệ ” . Cao Văn Sơn - THCS Trung Xuân Ở bài trước chúng ta đã tìm hiểu về “ Đời sống của người nguyên thủy trên đất nước ta ” , biết được từ thời Sơn Vi đến thời Hòa Bình - Bắc Sơn con người đã có sự thay đổi như thế nào cả về đời sống vật chất - tổ chức xã hội - đời sống tinh thần trong giai đoạn “ Buổi đầu lịch sử nước ta ” . Hôm nay chúng ta cùng tìm hiểu sang một giai đoạn mới : “ Thời đại dựng nước Văn Lang - Âu Lạc ” . Trong giai đoạn lịch sử này có điểm gì mới , nổi bật chúng ta cùng tìm hiểu qua tiết 11 - bài 10: “ Những chuyển biến trong đời sống kinh tế ” . Cao Văn Sơn - THCS Trung Xuân 1- Cơng cụ sản xuất được cải tiến như thế nào ? Chương II : NHỮNG CHUYỂN BIẾN TRONG ĐỜI SỐNG KINH TẾ THỜI ĐẠI DỰNG NƯỚC: VĂN LANG - ÂU LẠC Thẩm Hai Thẩm Khuyên Phùng nguyên Hoa Lộc B¾c S¬n Hịa Bình Núi Đọ TiÕt 11 - Bài 10 : Quan sát lược đồ Cao Văn Sơn - THCS Trung Xuân 1- Cơng cụ sản xuất được cải tiến như thế nào ? Chương II : NHỮNG CHUYỂN BIẾN TRONG ĐỜI SỐNG KINH TẾ THỜI ĐẠI DỰNG NƯỚC: VĂN LANG - ÂU LẠC ? Em hãy cho biết người nguyên thủy đã di cư mở rộng vùng cư trú như thế nào ? - Từ hang động người nguyên thủy đã di cư xuống vùng chân núi , thung lũng ven khe suối và những vùng đất ven sông , ven biển TiÕt 11 - Bài 10 : ? Rêi khái hang ® éng con ng­êi sèng nh ­ thÕ nµo ? - Con ng­êi dùng chßi cuèc ® Êt , lµm ruéng vµ ch ă n nu«i . ? Để mở rộng sản xuất con người phải làm gì ? - Hä cÇn ph¶i c¶i tiÕn c«ng cơ lao ® éng . Cao Văn Sơn - THCS Trung Xuân Từ những hang động trên núi người nguyên thủy 1 số dần di cư xuống các vùng chân núi , thung lũng 1 số đi xa hơn đến các vùng đất bãi ven sông dựng chòi , cuốc đất -> Từ sự di cư này dẫn tới sự mở rộng vùng cư trú cho người nguyên thủy , cũng chính từ vùng cư trú được mở rộng đã kích thích con người cải tiến công cụ lao động . Đây là thời điểm hình thành những chuyển biến về kinh tế . Cao Văn Sơn - THCS Trung Xuân Rìu đá Núi Đọ Rìu đá Phùng Nguyên Rìu đá Hoa Lộc Rìu đá Lung Leng Quan sát ảnh Cao Văn Sơn - THCS Trung Xuân Núi Đọ Hoa Lộc Phùng Nguyên Lung Leng RÌU ĐÁ Đồ gốm Đồ trang sức . Quan sát hình ảnh Cao Văn Sơn - THCS Trung Xuân 1- Cơng cụ sản xuất được cải tiến như thế nào ? Chương II : NHỮNG CHUYỂN BIẾN TRONG ĐỜI SỐNG KINH TẾ THỜI ĐẠI DỰNG NƯỚC: VĂN LANG - ÂU LẠC ? Qua hình ảnh ta vừa quan sát em thấy công cụ sản xuất của người nguyên thủy có những gì ? TiÕt 11 - Bài 10 : - Công cụ sản xuất gồm : + Rìu đá có vai , lưỡi đục , bàn mài đá và mảnh cưa đá . + Công cụ bằng xương , bằng sừng . + Chì lưới bằng đất nung . + Xuất hiện đồ trang sức . + Đồ gốm . ? So v ới các cơng cụ của thời trước , em cĩ nhận xét gì ? => Trình độ kĩ thuật chế tác công cụ sản xuất ngày càng cao ( kĩ thuật mài , loại hình công cụ nhiều hơn trước gồm có nhiều hoa văn tinh xảo ) => Thể hiện kỹ thuật cao trong chế tác công cụ . Cao Văn Sơn - THCS Trung Xuân Trải qua hàng chục vạn năm , người nguyên thủy đã tiến tới mài đá , khoan , cưa đá , tạo ra những công cụ sản xuất mới ( bằng đá ) có hiệu quả hơn trong sản xuất . + Cưa đá : có thể tạo ra những công cụ có hình dạng và kích thước phong phú , cần thiết trong cuộc sống . + Mài đá : Trong sản xuất , đời sống người nguyên thủy rất cần công cụ sắc bén . Ví dụ : lột da thú , xẻ thịt thú Từ ch ỗ biết ghè đẽo người nguyên thủy biết mài đá , kĩ thuật mài đá là đặc trưng quan trọng nhất của văn hóa đồ đá mới . + Khoan đá : công cụ có cán tra làm tăng năng xuất lao động và dễ sử dụng . Với kĩ thuật khoan người ta đã sản xuất được những chiếc cuốc đá , rìu đá rất cần thiết và tiện lợi trong lao động . => Con người không chỉ cải tiến công cụ bằng đá mà còn đạt được sự tiến bộ về kĩ thuật làm đồ gốm : sản xuất được nhiều loại hình và những hoa văn . Cao Văn Sơn - THCS Trung Xuân 1- Cơng cụ sản xuất được cải tiến như thế nào ? Chương II : NHỮNG CHUYỂN BIẾN TRONG ĐỜI SỐNG KINH TẾ THỜI ĐẠI DỰNG NƯỚC: VĂN LANG - ÂU LẠC TiÕt 11 - Bài 10 : Phùng nguyên Hoa Lộc Lung Leng Quan sát lược đồ ? Nh ững cơng cụ bằng đá xương , sừng được tìm thấy ở địa phương nào trên đất nước ta ? Thời gian xuất hiện ? Cao Văn Sơn - THCS Trung Xuân 1- Cơng cụ sản xuất được cải tiến như thế nào ? Chương II : Tiết 11 - Bài 10 : NHỮNG CHUYỂN BIẾN TRONG ĐỜI SỐNG KINH TẾ THỜI ĐẠI DỰNG NƯỚC: VĂN LANG - ÂU LẠC - Công cụ sản xuất của họ gồm : + Rìu đá có vai , lưỡi đục , bàn mài đá và mảnh cưa đá . + Công cụ bằng xương , bằng sừng . + Chì lưới bằng đất nung . + Xuất hiện đồ trang sức . + Đồ gốm . Những công cụ này được tìm thấy ở 1 số di chỉ : Phùng Nguyên(Phú Thọ ), Hoa lộc ( Thanh Hóa ), Lung Leng ( Kon Tum ). Những công cụ này có niên đại cách ngày nay khoảng 4.000 - 3.500 năm , với chủng loại phong phú . + Rìu , bơn đá đư ợ c mài nh ẵ n v ớ i hình dáng cân x ứ ng . + Đ ồ g ố m phong phú : Bình , vị , bát , đ ĩ a c ố c cĩ chân cao v ớ i hoa văn đa d ạ ng . Cao Văn Sơn - THCS Trung Xuân Hoa văn gốm Phùng Nguyên Những mảnh gốm in hoa văn : - Hình chữ s nối với nhau , đối xứng , hoặc những con dấu nổi , liền nhau với những đường cuộn theo hình trịn hay hình chữ nhật , những đường chấm nhỏ li ti chạy dài trên một nền phẳng Cao Văn Sơn - THCS Trung Xuân 1- Cơng cụ sản xuất được cải tiến như thế nào ? Chương II : NHỮNG CHUYỂN BIẾN TRONG ĐỜI SỐNG KINH TẾ THỜI ĐẠI DỰNG NƯỚC: VĂN LANG - ÂU LẠC TiÕt 11 - Bài 10 : 2- Thuật luyện kim đã được phát minh như thế nào ? ? Cuộc sống của người Việt cổ ra sao ? - Cuộc sống của người Việt cổ ngày càng ổn định hơn , xuất hiện những bản làng ở ven các con sông lớn : sông Hồng , sông Mã , sông Cả , sông Đồng Nai với nhiều thị t ộ c khác nhau . ? Để định cư lâu dài con người cần phải làm gì ? => Chính do yêu cầu của sản xuất , của cuộc sống con ngư ờ i đã phát minh ra thuật luyện kim . - Con người cần phát triển sản xuất nâng cao đời sống -> Muốn vậy phải cải tiến công cụ lao động . Cao Văn Sơn - THCS Trung Xuân 1- Cơng cụ sản xuất được cải tiến như thế nào ? Chương II : NHỮNG CHUYỂN BIẾN TRONG ĐỜI SỐNG KINH TẾ THỜI ĐẠI DỰNG NƯỚC: VĂN LANG - ÂU LẠC TiÕt 11 - Bài 10 : 2- Thuật luyện kim đã được phát minh như thế nào ? ? Nhờ vào đâu mà người Phùng Nguyên - Hoa Lộc đã phát minh ra thuật luyện kim ? - Nhờ vào sự phát triển của nghề làm gốm , người Phùng Nguyên , Hoa Lộc đã phát minh ra thuật luyện kim . + Nhờ nghề làm gốm : người ta biết làm khuôn đúc bằng đất sét nung . + Nung chảy đồng rót vào khuôn để tạo ra công cụ cần thiết . => Thuật luyện kim đã được phát minh như vậy . ? Kim loại đầu tiên nhân loại sử dụng là kim loại gì ? Vì sao họ lại sử dụng kim loại này ? - Kim loại được dùng đầu tiên là đồng . - Người ta phát hiện ra nhiều cục đồng , xỉ đồng , dây đồng -> Thuật luyện kim được phát minh. - Vì mềm dễ nóng chảy . ? Những bằng chứng nào chứng tỏ thời Phùng Nguyên và Hoa Lộc đã biết luyện kim ? => Đå ® ång xuÊt hiƯn Cao Văn Sơn - THCS Trung Xuân Xỉ đồng Cao Văn Sơn - THCS Trung Xuân 1- Cơng cụ sản xuất được cải tiến như thế nào ? Chương II : NHỮNG CHUYỂN BIẾN TRONG ĐỜI SỐNG KINH TẾ THỜI ĐẠI DỰNG NƯỚC: VĂN LANG - ÂU LẠC TiÕt 11 - Bài 10 : 2- Thuật luyện kim đã được phát minh như thế nào ? - Nhờ vào sự phát triển của nghề làm gốm , người Phùng Nguyên , Hoa Lộc đã phát minh ra thuật luyện kim . - Kim loại được dùng đầu tiên là đồng . - Người ta phát hiện ra nhiều cục đồng , xỉ đồng , dây đồng -> Thuật luyện kim được phát minh. ? Theo em , phát minh này có ý nghĩa như thế nào đối với đời sống của con người ? => Cơ sở phát minh ra thuật luyện kim chính là từ những kinh nghiệm nghề làm đồ gốm , từ đây con người tự mình tìm ra nguyên liệu để làm công cụ theo nhu cầu của mình , năng xuất lao động cao , của cải dồi dào -> cuộc sống của người nguyên thủy ổn định . - Đúc được nhiều công cụ , dụng cụ khác nhau . - Hình thức đẹp hơn . - Chất liệu bền , mở ra con đường tìm nguyên liệu mới . => Nó là một phát minh to lớn không chỉ đối với người thời đó m à cả đối với thời đại sau này . => Đå ® ång xuÊt hiƯn Cao Văn Sơn - THCS Trung Xuân 1- Cơng cụ sản xuất được cải tiến như thế nào ? Chương II : NHỮNG CHUYỂN BIẾN TRONG ĐỜI SỐNG KINH TẾ THỜI ĐẠI DỰNG NƯỚC: VĂN LANG - ÂU LẠC TiÕt 11 - Bài 10 : 2- Thuật luyện kim đã được phát minh như thế nào ? ? Vì sao biết được người nguyên thuỷ đã phát minh ra nghề nông trồng lúa nước ? 3- Nghề nơng trồng lúa nước ra đời ở đâu và trong điều kiện nào ? Trong các di chỉ Hoa Lộc , Phùng Nguyên người ta đã tìm thấy ở đây những lưỡi cuốc đá được mài nhẵn , toàn bộ những hạt gạo cháy , những dấu vết của cây lúa bên cạnh những vò đất nung => chứng tỏ người nguyên thủy đã sử dụng cây lúa nước . - Di chỉ Hoa Lộc , Phùng Nguyên đã tìm thấy dấu tích của nghề nông trồng lúa ở nước ta . Cao Văn Sơn - THCS Trung Xuân 1- Cơng cụ sản xuất được cải tiến như thế nào ? Chương II : NHỮNG CHUYỂN BIẾN TRONG ĐỜI SỐNG KINH TẾ THỜI ĐẠI DỰNG NƯỚC: VĂN LANG - ÂU LẠC TiÕt 11 - Bài 10 : 2- Thuật luyện kim đã được phát minh như thế nào ? 3- Nghề nơng trồng lúa nước ra đời ở đâu và trong điều kiện nào ? Đồ đựng bằng đất nung G ạo cháy – Đồng Đậu - Phú Thọ Cao Văn Sơn - THCS Trung Xuân 1- Cơng cụ sản xuất được cải tiến như thế nào ? Chương II : NHỮNG CHUYỂN BIẾN TRONG ĐỜI SỐNG KINH TẾ THỜI ĐẠI DỰNG NƯỚC: VĂN LANG - ÂU LẠC TiÕt 11 - Bài 10 : 2- Thuật luyện kim đã được phát minh như thế nào ? 3- Nghề nơng trồng lúa nước ra đời ở đâu và trong điều kiện nào ? - Di chỉ Hoa Lộc , Phùng Nguyên đã tìm thấy dấu tích của nghề nông trồng lúa ở nước ta . ? Để biến cây lúa hoang thành cây lúa trồng cần có những điều kiện gì ? - Những vùng đất màu mỡ , đủ nước tưới cho cây lúa mọc , phát triển và có sự chăm sóc của con người . - Con người định cư ở các vùng ven sông , ven biển , thung lũng ( màu mở , đủ nước tưới ) có công cụ sản xuất bằng đá được cải tiến . Cao Văn Sơn - THCS Trung Xuân 1- Cơng cụ sản xuất được cải tiến như thế nào ? Chương II : NHỮNG CHUYỂN BIẾN TRONG ĐỜI SỐNG KINH TẾ THỜI ĐẠI DỰNG NƯỚC: VĂN LANG - ÂU LẠC TiÕt 11 - Bài 10 : 2- Thuật luyện kim đã được phát minh như thế nào ? 3- Nghề nơng trồng lúa nước ra đời ở đâu và trong điều kiện nào ? - Di chỉ Hoa Lộc , Phùng Nguyên đã tìm thấy dấu tích của nghề nông trồng lúa ở nước ta . ? Nghề nông trồng lúa ra đời có tác dụng gì đối với đời sống con người ? - Cây lúa trở thành cây lương thực chính . - Ngoài ra người ta còn trồng các loại cây hoa màu , Chăn nuôi , đánh cá . - Có ý nghĩa cực kỳ quan trọng trong đời sống . Vì tích trữ được lương thực , yên tâm làm việc khác => cây lúa trở thành cây lương thực chính . ? vì sao từ đây con người có thể định cư lâu dài ở đồng bằng ven sông lớn ? - Ở vùng đồng bằng đất đai màu mỡ thuận lợi cho trồng trọt , chăn nuôi , đánh cá . + Họ có nghề trồng lúa nước + Của cải vật chất ngày càng nhiều hơn + Công cụ sản xuất được cải tiến - Điều kiện sống tốt hơn -> họ định cư lâu dài ở một nơi . - Điều kiện sống tốt hơn -> họ định cư lâu dài . Cao Văn Sơn - THCS Trung Xuân Nghề nông trồng lúa nước xuất hiện sớm ở Việt Nam Cao Văn Sơn - THCS Trung Xuân THỜI ĐẠI DỰNG NƯỚC: VĂN LANG - ÂU LẠC NHỮNG CHUYỂN BIẾN TRONG ĐỜI SỐNG KINH TẾ 1. Cơng cụ sản xuất được cải tiến như thế nào ? - Ở di chỉ Phùng Nguyên ( Phú Thọ ), Hoa Lộc ( Thanh Hóa ), Lung Leng ( Kontum ), có niên đại cách đây 4.000 - 3.500 năm . + Công cụ : rìu đá , bôn đá được mài nhẵn toàn bộ có hính dáng cân xứng . + Đồ gốm có in hoa rất đẹp . + Đồ trang sức - Thể hiện kỹ thuật cao trong chế tác công cụ và đồ gốm . 2. Thuật luyện kim đã được phát minh như thế nào ? - Nhờ sự phát triển của nghề làm gốm , người Phùng Nguyên , Hoa Lộc đã phát minh ra thuật luyện kim . Kim loại đầu tiên là Đồng - Nghề nông trồng lúa nước ra đời ởÛ Phùng Nguyên , Hoa Lộc . Cây lúa trở thành cây lương thực chính , ngoài ra người ta còn trồng các loại cây hoa màu . Chăn nuôi , đánh cá . 3. Ngh ề nông trồng lúa nước ra đời ở đâu và trong điều kiện nào ? Những vùng đất màu mỡ , đủ nước tưới cho cây lúa mọc , phát triển và có sự chăm sóc của con người . Cao Văn Sơn - THCS Trung Xuân CỦNG CỐ BÀI HỌC Nội dung So sánh Người thời Hòa Bình , Bắc Sơn Người thời Phùng Nguyên , Hoa Lộc Thời gian Ngành nghề kiếm sống Nghề thủ công Lập bảng so sánh theo mẫu sau : 12.000-4.000 năm 4.000-3.500 năm Trồng trọt , chăn nuôi Trồng trọt , cây lúa trở thành cây lương thực chính , chăn nuôi đánh cá Chế tác công cụ đá , dùng tre gỗ , xương . làm công cụ . Làm đồ gốm , đồ trang sức - Công cụ đá đươc mài nhẵn cân xứng . - Thuật luyện kim . - Làm đồ gốm , đồ trang sức . Cao Văn Sơn - THCS Trung Xuân 1. Học bài 3 câu hỏi cuối bài . 2. Chuẩn bị bài 12: NƯỚC VĂN LANG Gợi ý chuẩn bị bài : Nhà nước Văn Lang ra đời trong hoàn cảnh nào ? Nhà nước Văn Lang được tổ chức như thế nào ? Em hãy nhận xét ? Cao Văn Sơn - THCS Trung Xuân Kính chúc các thầy cơ giáo cùng các em học sinh hạnh phúc thành cơng trong cuộc sống Cao Văn Sơn - THCS Trung Xuân