Bài giảng Khoa học Lớp 4 - Bài: Sự lan truyền âm thanh - Năm học 2021-2022

Chuẩn bị Sách giáo khoa Khoa học 4. Vở ghi, vở nháp. Bút mực, bút chì. KHỞI ĐỘNG Ghi ra giấy những âm thanh mà con nghe thấy được. Âm thanh nào do con người tạo ra? Âm thanh nào có trong tự nhiên? Trong những âm thanh mà con nghe thấy thì: Với 3 đồ vật: Ống bơ, sỏi và thước kẻ, các con hãy nêu các cách để phát ra được âm thanh. a) Ống bơ b) Sỏi c) Thước kẻ Âm thanh do các vật rung động phát ra. Vật phát ra âm thanh khi con người tác động vào chúng. Vật có thể phát ra âm thanh khi chúng có sự va chạm với nhau. Đặt tay vào cổ và nói, khi nói, tay ta sẽ có cảm giác rung lên. Thứ . ngày tháng 2 năm 2022 Kh Ξ học Sự lan truyền âm thanh 1. Tìm hiểu về sự lan truyền âm thanh Thí nghiệm. Chuẩn bị: - 1 cái trống, 1 cái ống bơ, miệng ống được bọc ni lông và trên có rắc ít giấy vụn như hình 1. Thí nghiệm. + Gõ trống và quan sát các vụn giấy. Nêu kết quả quan sát? - Khi gõ trống các mảnh giấy trên tấm ni lông chuyển động. Có mảnh rung lên, có mảnh thì nảy hẳn lên rồi rơi xuống. + Vì sao tấm ni lông rung? + Ở bài trước ta đã biết khi nào phát ra âm thanh? - Khi mặt trống rung, không khí xung quanh cũng rung động. Rung động này được lan truyền trong không khí. Khi rung động lan truyền tới miệng ống sẽ làm cho tấm ni lông rung động và làm các vụn giấy chuyển động. Âm thanh do vật rung động tạo ra. - Tương tự như vậy, khi rung động lan truyền tới tai ta sẽ làm màng nhĩ rung động, nhờ đó ta có thể nghe thấy được âm thanh. Các ví dụ về sự lan truyền rung động : Tiếng trống tr ư ờng Tiếng nhạc Tiếng còi xe Tiếng cô giáo giảng bài + Sự truyền chuyển động của một dãy quân bài đặt gần nhau và thẳng hàng: ( Khi quân bài đầu chuyển động đập vào quân bài thứ 2, quân bài thứ 2 lại đập vào quân bài thứ 3, cứ như vậy quân bài cuối dãy cũng chuyển động) + Sự lan truyền chuyển động trên mặt nước khi ta ném hòn sỏi xuống mặt nước 2. Âm thanh lan truyền qua chất rắn, chất lỏng. Thí nghiệm. Chuẩn bị các dụng cụ sau: a) Túi ni lông b) Đồng hồ c) Chậu nước 5. Âm thanh lan truyền qua chất rắn, chất lỏng. Đặt chiếc đồng hồ chuông đang kêu vào túi ni lông, buộc chặt túi lại rồi thả vào chậu nước. Áp một tai vào thành chậu, tai kia bịt lại. - Theo em bạn ấy có nghe thấy tiếng chuông đồng hồ không? 5. Âm thanh lan truyền qua chất rắn, chất lỏng. Em nghe thấy tiếng chuông đồng hồ kêu . Kết quả này cho thấy âm thanh có thể truyền qua thành chậu, truyền qua n ư ớc. Em hãy nêu thêm các dẫn chứng cho sự lan truyền của âm thanh qua chất rắn, chất lỏng. Gõ th ư ớc vào hộp bút trên mặt bàn, áp một tai xuống bàn, bịt tai kia lại ta sẽ nghe đư ợc âm thanh. Áp tai xuống đ ất, có thể nghe tiếng xe cộ, tiếng chân ng ư ời đ i, tiếng vó ngựa, Cá có thể nghe tiếng chân ng ư ời b ư ớc trên bờ hay d ư ới n ư ớc đ ể lẫn trốn. Cá heo, cá voi có thể  « nói chuyện » d ư ới n ư ớc, KẾT LUẬN Âm thanh không chỉ truyền được qua không khí mà còn truyền qua chất rắn, chất lỏng. 3. Tìm hiểu âm thanh yếu đi và mạnh lên khi khoảng cách đến nguồn âm xa h ơ n. Em hãy mở nhạc, sau đó đi ra xa nguồn âm. Em có nhận xét gì về sự thay đổi của âm thanh ? Âm thanh lan truyền ra xa sẽ mạnh lên hay yếu đi ? Càng xa nguồn âm, âm thanh càng yếu đi. Âm thanh lớn Phiền lòng người khác cảm giác rất khó chịu TRÒ CH Ơ I: “ TRUYỀN TIN” Cách ch ơ i : Em dùng 2 ống b ơ (lon), sợi dây mềm (sợi gai, dây đồng) có độ dài khoảng h ơ n 1m. Em nối dây với ống bơ (lon) nh ư hình bên. Một bạn sẽ viết một mẫu tin ngắn trên tờ giấy đ ư a cho em. Em phải nói nhỏ sao cho bạn ở đầu dây bên kia nghe đ ư ợc mà ng ư ời giám sát đứng cạnh đó không nghe đ ư ợc. Ng ư ời nghe ghi lại đúng mẫu tin mà không để lộ thì 2 bạn ch ơ i là ng ư ời truyền tin giỏi. * Khi ch ơ i trò ch ơ i này, em có thể mời nhiều bạn cùng ch ơ i với em nhé ! Nói chuyện qua điện thoại. Ghi nhớ: Âm thanh Nguyên nhân Trong tự nhiên Tồn tại Do con người tạo ra Do các vật rung động phát ra Càng xa nguồn âm, âm thanh càng yếu đi. Sự lan truyền Trong không khí Chất lỏng Chất rắn Củng cố, dặn dò Học sinh cần làm: Ghi vào vở nội dung phần ghi nhớ. Xem lại và thực hành một số thí nghiệm trong bài học. Chuẩn bị bài tuần 22: Bài 43-44 Âm thanh trong cuộc sống.