Bài giảng Hai đứa trẻ (Thạch Lam)

I. KHÁI QUÁT: 1. Tiểu sử: Thạch Lam (1910-1942), quê ở HN. TL có biệt tài về truyện ngắn. Văn TL trong sáng, giản dị mà sâu sắc, thâm trầm. Tptb: Gió đầu mùa, Nắng trong vườn, Sợi tóc… 2. Xuất xứ: Hai đứa trẻ in ở tập Nắng trong vườn, xuất bản năm 1938. II. Đọc – hiểu: Cuộc sống và vẻ đẹp tâm hồn của hai chị em Liên và An. A.Cuộc sống của Liên và An: Trong quá khứ: + Sống ở Hà Nội Đầy đủ, hạnh phúc, sung sướng. + Cha mất việc, gia đình sa sút, về sống ở phố huyện nghèo. 2. Ở hiện tại: sống nơi phố huyện nghèo. a. Khung cảnh phố huyện nghèo: + Không gian: phố huyện nghèo không gian tĩnh. Câu văn mềm mại, gợi cảm cao. + Thời gian: chiều → tối → khuya. → thời gian động.  Không gian nhỏ hẹp, thời gian mỗi lúc một tối hơn tượng trưng cho cuộc sống của những người dân nơi phố huyện nghèo tù túng và tăm tối. b. Cuộc sống của Liên và An: + Sống nghèo nàn, thiếu thốn. + Sống cùng với những người nghèo của phố huyện: Những đứa trẻ con nhà nghèo. Mẹ con chị Tí. Bà cụ Thi hơi điên. Bác Siêu bán phở. Gia đình bác xẩm…  Ngưới ít, đối thoại ít, hoạt động rời rạc, đơn điệu, cuộc sống của Liên và An cũng như của những người dân nơi phố huyện thật nghèo nàn, buồn tẻ và nhàm chán. c. Ước mơ của những kiếp người nghèo khổ: “Chừng ấy người trong bóng tối mong đợi một cái gì tươi sáng cho sự sống nghèo khổ hằng ngày của họ.” → Tấm lòng nhân ái của Thạch Lam B. Nét đẹp tâm hồn của Liên và An 1. Cảm thương những đứa trẻ con nhà nghèo. 2. Gắn bó, yêu mến mảnh đất quê nghèo. 3. Một thoáng mơ mộng của tuổi mới lớn. 4. Chờ đợi đoàn tàu qua phố huyện nghèo mỗi đêm: Hình ảnh đoàn tàu: + Dấu hiệu xuất hiện đầu tiên. + Đoàn tàu đến Phố huyện sáng trưng > < nghèo nàn + Đoàn tàu khuất hẳn. Hình ảnh hai đứa trẻ chờ đợi đoàn tàu: + Cố thức để chờ. + Gọi em dậy. + Dụi mắt nhìn cho rõ. + Dõi nhìn theo đến khi đoàn tàu khuất hẳn. + Đêm nào cũng vậy.  Hình ảnh đoàn tàu và việc hai đứa trẻ chờ đợi đoàn tàu được miêu tả chi tiết, tỉ mỉ, đầy trân trọng. Đoàn tàu là biểu tượng bức thiết trong tâm hồn hai đứa trẻ. Đó là cuộc sống trong quá khứ. Đó cũng là ước mơ cho cuộc sống hiện tại. Tác phẩm thể hiện lòng nhân đạo của Thạch Lam: ông thấu hiểu, cảm thông và nhắn gửi: hãy tin tưởng, hi vọng và chờ đợi ở tương lai. III. GHI NHỚ: SGK TRANG 101. IV.LUYỆN TẬP : ĐỀ 1: ĐỀ 2: 2 3 11 10 9 8 7 6 5 4 1 12 13 1 2 3 6 14 13 10 9 12 8 11 5 7 4 TỪ KHÓA LÀ : 1 ĐỀ 1 : QUÊ CỦA THẠCH LAM ? 1 2 3 4 5 1 ĐỀ 2 : HỌ CỦA THẠCH LAM ? 1 2 3 4 5 6 1 2 2 ĐỀ 1 : TÊN KHAI SINH CỦA THẠCH LAM ? 1 2 3 4 2 ĐỀ 2 : THẠCH LAM LÀ EM RUỘT CỦA NHẤT LINH VÀ AI ? 8 7 6 5 4 3 2 1 3 3 ĐỀ 1 : TL LÀ NHÀ VĂN TIÊU BIỂU CỦA NHÓM VĂN NÀO ? 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 3 ĐỀ 2 : TL CÓ BIỆT TÀI Ở THỂ LOẠI NÀO ? 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 4 4 ĐỀ 1 : ĐẶC TRƯNG CỦA TRUYỆN THẠCH LAM ? 4 1 3 2 5 6 7 8 9 10 11 12 13 4 ĐỀ 2 : MỖI TRUYỆN CỦA THẠCH LAM ĐƯỢC SO SÁNH GIỐNG NHƯ ĐIỀU NÀY. 1 2 3 4 5 6 5 5 ĐỀ 1 : PHONG CÁCH VIẾT VĂN CỦA TL ? 1 2 3 4 5 6 7 8 9 5 ĐỀ 2 : PHONG CÁCH VIẾT VĂN CỦA TL ? 1 2 3 4 5 6 7 8 6 6 ĐỀ 1 : TÁC PHẨM TIÊU BIỂU CHO PHONG CÁCH VIẾT CỦA TL ? 1 2 3 4 5 6 7 8 9 6 ĐỀ 2 : “HAI ĐỨA TRẺ” TRÍCH TRONG TẬP TRUYỆN NÀO ? 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 1 7 7 ĐỀ 1 : TÊN MỘT NHÂN VẬT CHÍNH TRONG TRUYỆN “HĐT” ? 1 2 7 ĐỀ 2 : TÊN MỘT NHÂN VẬT CHÍNH TRONG TRUYỆN “HĐT” ? 1 2 3 4 8 8 ĐỀ 1 : MỞ ĐẦU TRUYỆN LÀ ÂM THANH GÌ ? 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 8 ĐỀ 2 : “MỘT BUỔI CHIỀU ÊM Ả NHƯ…” ? 2 1 1 2 3 4 9 9 ĐỀ 1 : TÂM TRẠNG CỦA LIÊN TRƯỚC GIỜ KHẮC CỦA NGÀY TÀN ? 9 ĐỀ 2 : Ở QUÁ KHỨ , LIÊN VÀ AN SỐNG Ở ĐÂU ? 2 3 4 5 1 10 10 ĐỀ 1 : NHÂN VẬT NÀO CÓ TIỀN MUA RƯỢU ? 1 2 3 4 5 6 7 10 ĐỀ 2 : ĐÂY LÀ NHÂN VẬT HƠI ĐIÊN TRONG TÁC PHẨM ? 1 2 3 4 5 6 7 11 11 ĐỀ 1 : TIẾNG CƯỜI CỦA BÀ CỤ THI ? 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 11 ĐỀ 2 : L VÀ A THỨC ĐỂ ĐƯỢC NHÌN NGẮM ĐIỀU NÀY. 7 6 5 4 3 2 1 12 12 ĐỀ 1 : ĐÂY LÀ TỪ MIÊU TẢ ÁNH SÁNG CÁC TOA TÀU ? 9 8 7 6 5 4 3 2 1 12 ĐỀ 2 : ĐÂY LÀ TỪ MIÊU TẢ CÁC TOA TÀU ? 9 8 7 6 5 4 3 2 1 13 13 ĐỀ 1 : BA TỪ KẾT THÚC TÁC PHẨM ? 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 13 ĐỀ 2 : ĐOÀN TÀU ĐƯỢC MIÊU TẢ THEO SỰ CHỜ ĐỢI VÀ DÕI NHÌN CỦA AI ? 9 8 7 6 5 4 3 2 1 14 14 ĐỀ 2 : ĐOÀN TÀU KHUẤT HẲN VÀO ĐÂU ? 7 6 5 4 3 2 1 N A O I H V I N H N A D O V C U N A T U L O C C H G N K H O N E Y U G N S A O T R N G A U T R D I H A E N A R T O N G N G T I E O U N B U C T I H A B N A H K H K H H C A G N T R A S G N U T G O I N O D A Y B ĐỀ 1 : 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 O L U G N U E N A T N N Y G 9 13 10 12 11 8 7 6 5 4 3 2 1 14 ĐỀ 2 : N A G N O A D G H O A N E N G U T R U Y E O H B A I T H A M T R M N A N G T R O N O U V G L I N R I H A N I H T B A C D O A U A T S A N G N O R T C H I E M N E I E R T R A N TỪ KHÓA LÀ : ĐỀ 1 : NẮNG TRONG VƯỜN ĐỀ 2 : NGUYỄN TƯỜNG LÂN