Bài giảng Giảm phân

Tieát 49 TRÖÔØNG THPT. BC Taân Phuù Thaïnh TOÅ HOÙA-SINH KIEÅM TRA a./Thế nào là chu kỳ tế bào ? Trình bày các giai đọan trong chu kỳ tế bào ? Nêu ý nghĩa của việc điều hòa chu kỳ tế bào ? b./ Tại sao các NST phải co xoắn tối đa trước khi bước vào kỳ sau ? Điều gì sẽ xảy ra nếu ở kỳ giữa của nguyên phân thoi phân bào bị phá hủy ? Nêu ý nghĩa của nguyên phân ? . . ? Quá trình giảm phân xảy ra ở đâu ? ? Quá trình giảm phân gồm mấy lần phân bào ? ? Số lượng nhiễm sắc thể của tế bào con như thế nào so tế bào so tế bào mẹ ? Taïi sao soá löôïng nhieãm saéc theå trong giao töû laïi chæ baèng moät nöûa soá nhieãm saéc theå trong teá baøo sinh döôõng ? Quan saùt quaù trình giaûm phaân sau ñaây vaø neâu ñaëc ñieåm cuûa quaù trình naày ? PHIẾU HỌC TẬP 2n = 4 n = 2 1. Mô tả tóm tắt diễn biến các kì của giảm phân I 2. Mô tả tóm tắt diễn biến các kì của giảm phân II Kì đầu 1 Kì sau I Kỳ cuối 1 Kỳ giữa 2 Kỳ sau 2 Kỳ cuối 2 Kỳ giữa 1 _ Giaûm phaân goàm 2 laàn phaân baøo lieân tieáp vaø xaûy ra ôû caùc cô quan sinh saûn nhöng chæ coù moät laàn ADN nhaân ñoâi . Qua giaûm phaân töø moät teá baøo ban ñaàu cho ra 4 teá baøo con vôùi soá löôïng nhieãm saéc theå giaûm ñi moät nöûa . I . Giaûm phaân I : 1./ Kyø ñaàu 1 : Moâ taû caùc dieãn bieán cuûa kyø ñaàu 1? Ñaàu kyø ñaàu I Cuoái kyø ñaàu I _ Nhieãm saéc theå ñaõ ñöôïc nhaân ñoâi taïo thaønh NST keùp dính nhau ôû taâm ñoäng . _ Caùc NST töông ñoàng baét ñoâi (tieáp hôïp) vôùi nhau töø ñaàu noï ñeán ñaàu kia roài co xoaén laïi . _ Thoi voâ saéc ñöôïc hình thaønh . _ NST töông ñoàng trong moãi caëp daàn taùch nhau ôû taâm ñoäng (caùc NST trong caëp töông ñoàng chæ coøn dính nhau ôû nhöõng choå baét cheùo cuûa nhieãm saéc töû vôùi nhau) . _ Trong quaù trình baét ñoâi vaø taùch nhau caùc NST töông ñoàng trao ñoåi caùc ñoïan cho nhau, goïi laø trao ñoåi cheùo . _ Maøng nhaân vaø nhaân con bieán maát . _ Coù nhöõng söï kieän naøo dieãn ra ôû caëp NST töông ñoàng trong kyø ñaàu cuûa laàn phaân baøo I ? YÙ nghóa cuûa chuùng ? 2./ Kyø giöõa I : Moâ taû caùc dieãn bieán cuaû kyø giöõa I ? Ñaàu kyø giöõa I Kyø giöõa I _ Caùc NST keùp di chuyeån veà maët phaúng xích ñaïo cuûa teá baøo thaønh 2 haøng . _ Thoi voâ saéc töø caùc cöïc teá baøo chæ ñính vaøo 1 phía cuûa moãi NST keùp . 3./ Kyø sau I : Moâ taû caùc dieãn bieán cuûa kyø sau I ? Kyø sau I _ Moãi NST keùp trong caëp NST töông ñoàng ñöôïc thoi voâ saéc keùo veà 2 cöïc cuûa teá baøo . 4./ Kyø cuoái I : Moâ taû caùc dieãn bieán xaûy ra ôû kyø cuoái I? Kyø cuoái I _ ÔÛ moãi cöïc cuûa teá baøo NST daàn daàn daõn xoaén. Maøng nhaân vaø nhaân con xuaát hieän . _ Thoi voâ saéc tieâu bieán, teá baøo chaát phaân chia . _ Taïo 2 teá baøo con coù boä NST ñôn boäi keùp (n NST keùp) . _ Taïi sao quaù trình giaûm phaân laïi taïo ra ñöôïc caùc giao töû khaùc nhau veà toå hôïp caùc NST ? _ Taïi sao sau khi giaûm phaân soá löôïng NST ôû teá baøo con giaûm ñi moät nöûa ? _ Neáu khoâng coù quaù trình giaûm phaân thì ñieàu gì seõ xaûy ra ? _ Taïi sao noùi giaûm phaân laø hình thöùc phaân baøo coù yù nghóa tieán hoùa nhaát ? _ Trong saûn xuaát ngöôøi ta öùng duïng ñieàu naày nhö theá naøo ? II. Giaûm phaân II : 1./ Kyø ñaàu II : Quan saùt sô ñoà ôû kyø ñaàu cuûa giaûm phaân II vaø neâu caùc dieãn bieán cuûa kyø naày ? Kyø ñaàu II _ Khoâng coù söï nhaân ñoâi cuûa NST . _ Caùc NST co xoaén laïi . 2./ Kyø giöõa II : Quan saùt sô ñoà kyø giöõa cuûa GP 2 vaø moâ taû ? Kyø giöõa II _ Caùc NST keùp taäp trung thaønh 1 haøng ôû maët phaúng xích ñaïo cuûa teá baøo . 3./ Kyø sau II : Quan saùt sô ñoà vaø moâ taû caùc dieãn bieán cuûa kyø sau II Kyø sau II _ Caùc nhieãm saéc töû taùch nhau tieán veà 2 cöïc cuûa teá baøo. 4./ Kyø cuoái II: Quan saùt sô ñoà vaø moâ taû dieãn bieán cuûa kyø cuoái II ? _ Maøng nhaân, nhaân con xuaát hieän, NST keùp daàn daàn daõn xoaén,teá baøo chaát phaân chia Kyø cuoái II Saûn phaåm cuûa quaù trình giaûm phaân laø gì ? Caùc saûn phaåm cuûaGP * ÔÛ ñoäng vaät : _ Con ñöïc : Taïo 4 teá baøo con seõ thaønh 4 tinh truøng . _ Con caùi : Taïo 4 teá baøo con (1 teá baøo tröùng vaø 3 theå cöïc) * ÔÛ thöïc vaät : _ Caùc teá baøo con nguyeân phaân moät soá laàn ñeå hình thaønh haït phaán, tuùi noõan . III. YÙ nghóa cuûa giaûm phaân : Quaù trình giaûm phaân coù yù nghóa gì ? _ Nhôø quaù trình giaûm phaân giao töû ñöôïc taïo thaønh mang boä NST ñôn boäi, qua thuï tinh boä NST löôõng boäi ñöôïc phuïc hoài . _ Söï phoái keát hôïp 3 quaù trình : nguyeân phaân, giaûm phaân vaø thuï tinh ñaõ ñaûm baûo duy trì oån ñònh boä NST ñaëc tröng cuûa nhöõng loøai sinh saûn höõu tính qua caùc theá heä cô theå . _ Söï trao ñoåi cheùo vaø phaân li ñoäc laäp cuûa caùc caëp NST töông ñoàng trong giaûm phaân taïo ra nhieàu loïai giao töû khaùc nhau veà nguoàn goác vaø caáu truùc NST, cuøng vôùi söï keát hôïp ngaãu nhieân cuûa caùc loïai giao töû qua thuï tinh taïo ra caùc hôïp töû mang nhöõng toå hôïp NST khaùc nhau . Ñoù laø nguyeân nhaân taïo ra söï ña daïng veà kieåu hình vaø kieåu gen, daãn ñeán xuaát hieän nguoàn nguyeân lieäu cho quaù trình tieán hoùa vaø choïn gioáng . So sánh nguyên phân với giảm phân ? 4./Cuûng coá : _ Moâ taû toùm taét dieãn bieán caùc kyø cuûa giaûm phaân I ? _ Hieän töôïng caùc NST töông ñoàng baét ñoâi vôùi nhau coù yù nghóa gì ? _ Neâu söï khaùc bieät giöõa nguyeân phaân vaø giaûm phaân ? _ Neâu yù nghóa cuûa quaù trình giaûm phaân ? 5./ Höôùng daãn hoïc taäp ôû nhaø : _ Hoïc baøi, traû lôøi caùc caâu hoûi ôû saùch GK . _ Hoïc baøi, traû lôøi caùc caâu hoûi ôû saùch GK . _ Chuaån bò baøi thöïc haønh .