Bài giảng Đối thoại đọc thoại và đối thoại nội tâm

NhiÖt liÖt chµo mõng MÔN: NGỮ VĂN 9 Kiểm tra bài cũ Trong văn bản tự sự, để người đọc, người nghe phải suy nghĩ về một vấn đề nào đó, người viết và nhân vật có khi nghị luận bằng cách nêu lên các ý kiến , nhận xét cùng những lý lẽ và dẫn chứng. Nội dung đó thường được diễn đạt bằng hình thức lập luận, làm cho câu chuyện thêm phần triết lí. Thế nào là yếu tố nghị luận trong văn bản tự sự ? Cã ng­êi hái: - Sao b¶o lµng chî DÇu tinh thÇn l¾m c¬ mµ?... - Êy thÕ mµ b©y giê ®æ ®èn ra thÕ ®Êy! (lêi trao) (lêi ®¸p) §èi tho¹i Lµ h×nh thøc ®èi ®¸p, trß chuyÖn gi÷a hai hoÆc nhiÒu ng­êi. Trong v¨n b¶n tù sù, ®èi tho¹i ®­îc thÓ hiÖn b»ng c¸ch g¹ch ®Çu dßng ë ®Çu lêi trao vµ lêi ®¸p (mçi l­ît lêi lµ mét g¹ch ®Çu dßng). VÝ dô: Mãi khuya, bà Hai mới chống gối đứng dậy. Bà lẳng lặng xuống bếp châm lửa ngồi tính tiền hàng. Vẫn những tiền cua, tiền bún, tiền đỗ, tiền kẹo… vẫn cái giọng rì rầm, rì rầm thường ngày.      - Này, thầy nó ạ.     Ông Hai nằm rũ ra ở trên giường không nói gì.      - Thầy nó ngủ rồi à?      - Gì?      Ông lão khe khẽ nhúc nhích.      - Tôi thấy người ta đồn…     Ông lão gắt lên:     - Biết rồi!    Bà Hai nín bặt. Gian nhà lặng đi, hiu hắt.                                                                  (Kim Lân, Làng) Em có nhận xét gì về những lời đáp của ông Hai? Nêu tác dụng ? - Ông Hai đều trả lời cộc lốc, thể hiện sự miễn cưỡng, bất đắc dĩ khi buộc phải trả lời. Làm nổi bật tâm trạng chán chường, buồn bã, đau khổ, thất vọng của ông Hai. - Hµ, n¾ng gím, vÒ nµo…. - “Chóng bay ¨n miÕng c¬m hay miÕng g× vµo måm mµ ®i lµm c¸i gièng ViÖt gian b¸n n­íc ®Ó nhôc nh· thÕ nµy.’’ §éc tho¹i: lêi cña mét ng­êi nµo ®ã nãi víi chÝnh m×nh hoÆc nãi víi mét ai ®ã trong t­ëng t­îng. Trong v¨n b¶n tù sù khi ng­êi ®éc tho¹i nãi thµnh lêi th× phÝa tr­íc c©u nãi cã g¹ch ®Çu dßng. Chóng nã còng lµ trÎ con lµng ViÖt gian ®Êy ­ ? Chóng nã còng bÞ ng­êi ta rÎ róng h¾t hñi ®Êy ­ ? Khèn n¹n, b»ng Êy tuæi ®Çu… - Hµ, n¾ng gím, vÒ nµo…. - “Chóng bay ¨n miÕng c¬m hay miÕng g× vµo måm mµ ®i lµm c¸i gièng ViÖt gian b¸n n­íc ®Ó nhôc nh· thÕ nµy.’’ Chóng nã còng lµ trÎ con lµng ViÖt gian ®Êy ­ ? Chóng nã còng bÞ ng­êi ta rÎ róng h¾t hñi ®Êy ­ ? Khèn n¹n, b»ng Êy tuæi ®Çu… §éc tho¹i néi t©m Lµ lêi ®éc tho¹i nh­ng kh«ng ®­îc nãi ra thµnh lêi vµ kh«ng cã g¹ch ®Çu dßng ë nh÷ng lêi tho¹i. Nhãm1:Ph©n biÖt sù gièng vµ kh¸c nhau gi÷a ®èi tho¹i vµ ®éc tho¹i. TH¶O LUËN NHãM Nhãm2:Ph©n biÖt sù gièng vµ kh¸c nhau gi÷a ®éc tho¹i vµ ®éc tho¹i néi t©m. §¸p ¸n Nhóm 1: . Giống : - Đều có dấu gạch đầu dòng . . Khác : Đối thoại Hình thức đối đáp , trò chuyện giữa hai hoặc nhiều người . Độc thoại Lời của một người nào đó nói với chính mình hoặc nói với một ai đó trong tưởng tượng . §¸p ¸n Nhóm 2: .Giống : Đều là lời của một người nào đó nói với chính mình hoặc ai đó trong tưởng tượng . .Khác : Độc thoại - Nói thành lời . - Có gạch đầu dòng Độc thoại nội tâm Không thành lời Không có gạch đầu dòng . §äc bµi tËp sau: §ªm nay mÑ kh«ng ngñ ®­îc. Ngµy mai lµ ngµy khai tr­êng líp Mét cña con. MÑ sÏ ®­a con ®Õn tr­êng, cÇm tay con d¾t qua c¸nh cæng, råi bu«ng tay mµ nãi: “§i ®i con, h·y can ®¶m lªn, thÕ giíi nµy lµ cña con, b­íc qua c¸nh cæng tr­êng lµ mét thÕ giíi k× diÖu sÏ më ra’’ (Cæng tr­êng më ra-LÝ Lan) §éc tho¹i néi t©m: §i ®i con, h·y can ®¶m lªn, thÕ giíi nµy lµ cña con, b­íc qua c¸nh cæng tr­êng lµ mét thÕ giíi k× diÖu sÏ më ra. GHI Nhí * §èi tho¹i, ®éc tho¹i, ®éc tho¹i néi t©m lµ nh÷ng h×nh thøc quan träng ®Ó thÓ hiÖn nh©n vËt trong v¨n b¶n tù sù. * §èi tho¹i lµ h×nh thøc ®èi ®¸p, trß chuyÖn gi÷a hai hoÆc nhiÒu ng­êi. Trong v¨n b¶n tù sù, ®èi tho¹i ®­îc thÓ hiÖn b»ng c¸c g¹ch ®Çu dßng ë ®Çu lêi trao vµ lêi ®¸p (mçi l­ît lêi lµ mét g¹ch ®Çu dßng). * §éc tho¹i lµ lêi cña mét ng­êi nµo ®ã nãi víi chÝnh m×nh hoÆc nãi víi mét ai ®ã trong t­ëng t­îng. Trong v¨n b¶n tù sù, khi ng­êi ®éc tho¹i nãi thµnh lêi th× phÝa tr­íc c©u nãi cã g¹ch ®Çu dßng; cßn khi kh«ng thµnh lêi th× kh«ng cã g¹ch ®Çu dßng. Tr­êng hîp sau gäi lµ ®éc tho¹i néi t©m. Bài 1/178Bµi 2/ 179 ViÕt ®o¹n v¨n kÓ chuyÖn theo ®Ò tµi tù chän, trong ®ã sö dông c¶ h×nh thøc ®èi tho¹i, ®éc tho¹i vµ ®éc tho¹i néi t©m. Gợi ý: + H×nh thøc: §o¹n v¨n cã sö dông c¸c h×nh thøc ®èi tho¹i, ®éc tho¹i, ®éc tho¹i néi t©m. + Néi dung: §Ò tµi tù chän Các em có thể lựa chọn một trong các đề tài sau để viết: - Tình bạn - Tình mẹ - Học tập - Thầy cô Bµi 2: Tham khảo S¸ng nay trêi rÐt, Nam dËy sím h¬n mäi ngµy, cu cËu lß mß m·i míi ra ®­îc khái gi­êng, vÖ sinh c¸ nh©n xong, cËu ¨n s¸ng, võa ¨n võa xoa tay xuýt xoa . Nam kho¸c cÆp s¸ch ®i häc, võa më cöa, Nam rªn lªn vµ nãi to :- Hµ trêi rÐt qu¸ nhØ . ( ®éc tho¹i )  Ch¶ mÊy chèc ®· ®i ra ®Õn ngoµi ®­êng, cËu võa ®i võa nghÜ gi¸ nh­ mµ h«m nay ®­îc nghØ häc th× hay biÕt mÊy . ( §éc tho¹i néi t©m ) Võa lóc ®ã, Nam gÆp Hïng. - Nam µ , ®i häc sím vËy ? - H«m nay mµ sím µ, trêi rÐt tí ®i muén h¬n mäi h«m ®Êy . ( §èi tho¹i ) HƯỚNG DẪN HỌC TẬP * Đối với bài học ở tiết học này: - Học thuộc ghi nhớ sgk/178. - Hoàn thành bài tập 2. - Sưu tầm thêm một số đoạn thơ, đoạn văn… có sử dụng các hình thức đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm. * Đối với bài học ở tiết học tiếp theo: Chuẩn bị bài mới: Luyện nói: tự sự kết hợp với nghị luận và miêu tả nội tâm. - Đọc các đề trong sgk/179. - Lập dàn bài cho các đề đó. - Nhìn vào dàn bài, tập nói trước ở nhà, đến lớp trình bày trước tổ và lớp. Phân công chuẩn bị: - Đề 1: Nhóm 1 – 4 - Đề 2: Nhóm 2 - Đề 3: Nhóm 3