Bài giảng Địa lý 6 - Bài 18: Thời tiết, khí hậu và nhiệt độ không khí - THCS Hà Huy Tập

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY, CÔ GIÁO VỀ DỰ GIỜ. TRƯỜNG THCS HÀ HUY TẬP MÔN ĐỊA LÍ 6 Bài 18 THỜI TIẾT, KHÍ HẬU VÀ NHIỆT ĐỘ KHÔNG KHÍ Trong chương trình dự báo thời tiết ở trên phương tiện đại chúng cĩ nội dung thơng tin gì? I. Thời tiết và khí hậu Nhiệt độ, cấp giĩ, hướng giĩ, lượng ẩm, lượng mưa ở mỗi khu vực. Vậy thời là gì? a/ Thời tiết - Thời tiết là sự biểu hiện của các hiện tượng khí tượng ở một địa phương trong một thời gian ngắn THỜI TIẾT, KHÍ HẬU VÀ NHIỆT ĐỘ KHÔNG KHÍ Khí tượng là gì ? THỜI TIẾT, KHÍ HẬU VÀ NHIỆT ĐỘ KHÔNG KHÍ Khí tượng là những hiện tượng vật lí của khí quyển phát sinh trong vũ trụ như gió, mây, mưa, tuyết, sương mù, cầu vòng sấm chớp THỜI TIẾT, KHÍ HẬU VÀ NHIỆT ĐỘ KHÔNG KHÍ Thời tiết có đặc điểm gì ? Quan sát thời tiết một ngày tại một địa phương Nắng gắt Chuyển mưa Mưa Mưa tạnh, nắng lên THỜI TIẾT, KHÍ HẬU VÀ NHIỆT ĐỘ KHÔNG KHÍ Nắng gắt Chuyển mưa Mưa Mưa tạnh, nắng lên Đặc điểm của thời tiết là luôn thay đổi, có khi một ngày thay đổi tới mấy lần THỜI TIẾT, KHÍ HẬU VÀ NHIỆT ĐỘ KHÔNG KHÍ Trong một ngày biểu hiện thời tiết ở các địa phương có giống nhau không ? Thời tiết ngày 16/1/2011 Thời tiết không giống nhau ở khắc mọi nơi và luôn thay đổi THỜI TIẾT, KHÍ HẬU VÀ NHIỆT ĐỘ KHÔNG KHÍ Nguyên nhân nào làm cho thời tiết luôn thay đổi Do sự di chuyển của các khối khí, sự chuyển động của Trái Đất THỜI TIẾT, KHÍ HẬU VÀ NHIỆT ĐỘ KHÔNG KHÍ Biểu đồ Khí hậu Tây Ninh qua các năm 2007,2008,2009 Mùa mưa có mưa nhiều Mùa khô mưa ít, có tháng không mưa Sự khác nhau về mùa mưa và mùa khô được lặp lại giữa các năm Nhận xét - Qua biểu đồ nhiệt, em có nhận xét gì về 2 mùa mưa và khô, sự khác nhau giữa 2 mùa ? THỜI TIẾT, KHÍ HẬU VÀ NHIỆT ĐỘ KHÔNG KHÍ I. Thời tiết và khí hậu b/ Khí hậu Qua nhận xét về biểu đồ khí hậu Tây Ninh qua các năm, vậy Khí hậu là gì ? - Là sự lặp đi lặp lại của tình hình thơi tiết ở một địa phương trong thời gian dài và trở thành quy luật THỜI TIẾT, KHÍ HẬU VÀ NHIỆT ĐỘ KHÔNG KHÍ SỰ KHÁC NHAU GIỮA THỜI TIẾT VÀ KHÍ HẬU Thời tiết là biểu hiện tình trạng khí quyển trong thời gian ngắn Khí hậu là sự lặp đi lặp lại của tình hình thơi tiết trong thời gian dài THỜI TIẾT, KHÍ HẬU VÀ NHIỆT ĐỘ KHÔNG KHÍ THẢO LUẬN NHÓM Nhóm 1,2: Nêu quy trình hấp thụ nhiệt của đất và không khí ? Nhóm 3,4: Tại sao nhiệt độ trung bình ngày phải đo 3 lần: lúc 5 giờ, 13 giờ, 21 giờ Nhóm 5,6: Tại sao không khí trên mặt đất không nóng nhất lúc 12 giờ (lúc bức xạ mạnh nhất) mà lại nóng nhất vào lúc 13 giờ. THỜI TIẾT, KHÍ HẬU VÀ NHIỆT ĐỘ KHÔNG KHÍ Nhóm 1,2: Nêu quy trình hấp thụ nhiệt của đất và không khí ? Bức xạ mặt trời qua lớp không khí. Trong không khí có chứa bụi và hơi nước nên hấp thụ phần nhỏ năng lượng nhiệt mặt trời Lớp không khí THỜI TIẾT, KHÍ HẬU VÀ NHIỆT ĐỘ KHÔNG KHÍ Phần lớn còn lại lượng nhiệt được mặt đất hấp thụ, Sau đó đất nóng lên tỏa nhiệt vào không khí Không khí nóng lên Mặt đất Không khí Mặt đất Không khí THỜI TIẾT, KHÍ HẬU VÀ NHIỆT ĐỘ KHÔNG KHÍ Qua quy trình hấp thu nhiệt của không khí và đất, em hãy cho biết Nhiệt độ không khí là gì I. Nhiệt độ không khí và cách đo nhiệt độ không khí - Nhiệt độ không khí là lượng nhiệt được mặt đất hấp thụ năng lượng nhiệt của Mặt trời rồi bức xạ lại vào không khí làm không khí nóng lên THỜI TIẾT, KHÍ HẬU VÀ NHIỆT ĐỘ KHÔNG KHÍ Cho biết dụng đo nhiệt độ không khí và cách đo II. Nhiệt độ không khí và cách đo nhiệt độ không khí Ta có thể dùng nhiệt kế để đo nhiệt độ không khí - Khi đo nhiệt độ không khí ta phải để nhiệt kế trong bóng râm vá cách mặt đất 2m THỜI TIẾT, KHÍ HẬU VÀ NHIỆT ĐỘ KHÔNG KHÍ Tại sao phải để nhiệt kế trong bóng râm vá cách mặt đất 2m Để đo nhiệt độ thực chuẩn của không khí 2 m THỜI TIẾT, KHÍ HẬU VÀ NHIỆT ĐỘ KHÔNG KHÍ Nhóm 3,4: Tại sao nhiệt độ trung bình ngày phải đo 3 lần: lúc 5 giờ, 13 giờ, 21 giờ 5 giờ 13 giờ 21 giờ THỜI TIẾT, KHÍ HẬU VÀ NHIỆT ĐỘ KHÔNG KHÍ 5 giờ 13 giờ 21 giờ Đo nhiệt độ lúc bức xạ Mặt trời yếu nhất, mạnh nhất và lúc đã chấm dứt Yếu nhất Mạnh nhất Chấm dứt THỜI TIẾT, KHÍ HẬU VÀ NHIỆT ĐỘ KHÔNG KHÍ Nhóm 5,6: Tại sao không khí trên mặt đất không nóng nhất lúc 12 giờ (lúc bức xạ mạnh nhất) mà lại nóng nhất vào lúc 13 giờ. Mặt Đất Lớp không khí Mặt đất Không khí 12 h Mặt trời bức xạ vào không khí Phần lớn lượng nhiệt được mặt đất hấp thụ 1 tiếng sau (13h) mặt đất bức xạ vào không khí THỜI TIẾT, KHÍ HẬU VÀ NHIỆT ĐỘ KHÔNG KHÍ Mặt Đất Không khí Nhóm 5,6: Tại sao không khí trên mặt đất không nóng nhất lúc 12 giờ (lúc bức xạ mạnh nhất) mà lại nóng nhất vào lúc 13 giờ. Không khí chỉ nóng nhất khi đạ hấp thụ được bức xạ của mặt đất. Mà mặt đất chỉ bức xạ khi đã hấp thụ năng lượng nhiệt của Mặt trời. Như vậy nhiệt đó của không khí cao nhất vào lúc 13h, chậm hơn so với mặt đất 1 giờ N ê u c á ch t í nh nhiệt độ trung b ì nh ng à y Nhiệt độ trung b ì nh ng à y Tổng nhiệt độ c á c lần đo Số lần đo N ê u c á ch t í nh nhiệt độ trung b ì nh th á ng, năm: Nhiệt độ trung b ì nh th á ng = Tổng nhiệt độ TB c á c ng à y trong th á ng Số ng à y trong th á ng Nhiệt độ TB năm = Số th á ng trong năm Tổng nhiệt độ TB c á c th á ng trong năm T í nh nhiệt độ TB ng à y ở H à Nội Nhiệt độ TB ngày ở Hà Nội = 200C +240C + 220C 3 = 220C THỜI TIẾT, KHÍ HẬU VÀ NHIỆT ĐỘ KHÔNG KHÍ Tại sao vào những ngày hè, người ta thường ra biển để nghỉ mát ? Nguyên nhân dẫn đến hiện tượng khí hậu ở biển ? Vùng biển vào những ngày hè mát hơn. Nguyên nhân do nước biển có tác dụng điều hòa nhiệt độ, làm không khí màu hạ bớt nóng THỜI TIẾT, KHÍ HẬU VÀ NHIỆT ĐỘ KHÔNG KHÍ II. Sự thay đổi nhiệt độ của không khí Nguyên nhân dẫn đến sự khác nhau của nhiệt độ trên biển và đất liền ? Do đặc tính hấp thụ và tỏa nhiệt nhanh hoặc chậm của mặt đất và mặt biển nên không khí từng vùng khác nhau - Nhiệt độ không khí ở những miền gần biển và những miền nằm sâu trong lục địa có sự khác nhau a/ Nhiệt độ không khí trên biển và trên đất liền THỜI TIẾT, KHÍ HẬU VÀ NHIỆT ĐỘ KHÔNG KHÍ II. Sự thay đổi nhiệt độ của không khí a/ Nhiệt độ không khí thay đổi theo độ cao A B Nhận xét sự thay đổi nhiệt độ theo độ cao - Càng lên cao nhiệt độ không khí càng giảm THỜI TIẾT, KHÍ HẬU VÀ NHIỆT ĐỘ KHÔNG KHÍ A B Giải thích hiện tượng nhiệt không khí xuống thấp khi lên cao. Tính độ cao giữa 2 điểm A và B Không khí gần mặt đất chứa nhiều bụi và hơi nước nên hấp thụ nhiệt nhiều hơn không khí loãng ít bụi, ít hơi nước trên cao Vì chênh lêch nhiệt độ giữa hai điểm là 60C mà cứ lên cao 100m nhiệt độ sẽ giảm đi 0,60C. Nên chênh lệch độ cao giữa 2 điểm là 1000m THỜI TIẾT, KHÍ HẬU VÀ NHIỆT ĐỘ KHÔNG KHÍ II. Sự thay đổi nhiệt độ của không khí a/ Nhiệt độ không khí theo đổi theo vĩ độ Nhận xét về sự thay đổi giữa góc chiếu của ánh sáng Mặt Trời và nhiệt độ từ xích đạo lên cực Vùng xích đạo quanh năm có ánh sáng Mặt trời lớn hơn các vùng ở vĩ độ khác - Không khí ở các vùng vĩ độ thấp nóng hơn không khí ở các vùng vĩ độ cao CÂU HỎI BÀI TẬP CỦNG CỐ Điền từ thích hợp vào chỗ chấm () ở các câu sau: Thời tiết là hiện tượng khí tượng (nắng, mưa, gió,) ở một địa phương trong một Khí hậu là .. tình hình.. .ở một địa phương trong ................ biểu hiện của thời tiết một thời gian dài thời gian ngắn CÂU HỎI BÀI TẬP CỦNG CỐ Nhiệt độ không khí là gì? - Nhiệt độ không khí là lượng nhiệt khi mặt đất hấp thụ năng lượng nhiệt của Mặt trời rồi bức xạ lại vào không khí, làm không khí nóng lên. HƯỚNG DẪN HỌC SINH TỰ HỌC Học thuộc bài -Làm Bài tập bản đồ Chuẩn bị bài mới : “Khí áp và gió trên Trái đất”