Bài giảng Chữ người tử tù

Ch÷ ng­êi tö tï Thiết kế bài giảng: Nguyễn Kim Anh KÕt cÊu bµi gi¶ng I. T×m hiÓu chung : 1. T¸c gi¶: NguyÔn Tu©n- C¶ ®êi t«n vinh c¸i ®Ñp 2.T¸c phÈm: - TËp truyÖn “Vang bãng mét thêi” -TruyÖn ng¾n “Ch÷ ng­êi tö tï” ( Tóm tắt nội dung; Tình huống truyện) II. Ph©n tÝch t¸c phÈm : 1. Đoạn một 2. Đoạn hai III. Tæng kÕt : 3. Đoạn ba 1. Gi¸ trÞ néi dung 2. Gi¸ trÞ nghÖ thuËt  2.T¸c phÈm: -“Ch÷ ng­êi tö tï” rót tõ tËp “Vang bãng mét thêi” cña NguyÔn Tu©n. -NguyÔn Tu©n ( 1910-1987), ng­êi Hµ Néi I Tìm hiểu chung: 1.T¸c gi¶: - Lµ nhµ v¨n tµi hoa uyªn b¸c, lµ mét nghÖ sÜ cã c¸ tÝnh s¸ng t¹o ®Æc s¾c, ông được mệnh danh lµ: “Vua cña thÓ lo¹i tuú bót” . -T¸c phÈm ca ngîi thó ch¬i tao nh· cña ng­êi träng ch÷ nghÜa: Thó ch¬i ch÷ ®Ñp (NT th­ ph¸p). NguyÔn Tu©n  *Néi dung: KÓ vÒ quá trình gÆp gì gi÷a mét viªn quan ngôc vµ mét tö tï. Ng­êi tö tï cã tµi viÕt ch÷ cßn viªn qu¶n ngôc l¹i Êp ñ mong muèn cã ch÷ ®Ó treo. §ªm cuèi cïng, ng­êi tö tï ®· viÕt ch÷ tÆng cho viªn qu¶n ngôc. *T×nh huèng truyÖn: ®éc ®¸o vµ ®Æc s¾c v× t¹o ®­îc c¬ héi ®Æc biÖt ®Ó t«n vinh c¸i ®Ñp (thó ch¬i ch÷) ë møc ®Ønh ®iÓm. * Bố cục: Theo diễn biến của tác phẩm (Quá trình xuất hiện của nhân vật Huấn Cao). C©u hái 1: Em h·y nhËn xÐt vÒ vÞ trÝ cña hai nh©n vËt chÝnh vµ suy ra mèi quan hÖ cña hä ??? C©u hái 2: §ªm cuèi cïng, tr­íc khi vÜnh biÖt cuéc ®êi (nh­ nh©n vËt HuÊn Cao) th× viÖc lµm vµ suy nghÜ cña con ng­êi trong hoµn c¶nh ®ã dµnh ®Ó h­íng ®Õn nh÷ng ai ??? Viªn cai ngôc   Ng­êi tö tï  ®¹i diÖn cho ng­êi bÞ c­êng  c­êng quyÒn quyÒn s¾p chÊm  døt cuéc sèng =§èi kh¸ng “kh«ng ®éi trêi chung” + §ªm cuèi cïng cña ®êi sèng (thiªng liªng, ®Ó ng­êi s¾p kÕt thóc cuéc sèng lµm nh÷ng viÖc cuèi cïng hoÆc suy nghÜ, håi t­ëng vÒ nh÷ng ng­êi th©n yªu nhÊt). VËy mµ HuÊn Cao l¹i dµnh kho¶ng thêi gian viÕt ch÷ cho mét ng­êi cã quan hÖ ®èi kh¸ng víi m×nh.  C¸i ®Ñp ®· c¶m ho¸ khiến ng­êi ta quý träng, l¾ng nghe nguyÖn väng cña nhau vµ cßn khuyªn r¨n v× mong mét cuéc sèng tèt ®Ñp h¬n cho ng­êi kia. => C¸i ®Ñp vµ lßng yªu c¸i ®Ñp ®· trë thµnh nhÞp cÇu b¾c qua hai bê, ngì ph¶i ngh×n trïng ng¨n c¸ch. Nhân tài và người hâm mộ II. Phân tích:1.Đoạn một:Hình ảnh Huấn Cao trước khi đến đề lao: a. Cuộc đối thoại giữa thơ lại và viên quản ngục: - Quản ngục: Tôi nghe ngờ ngợ…Hay là…→ danh tiếng tài - Quản ngục: năng văn chương … Thầy có nghe …tài bẻ khóa …→ văn võ song toàn. - Thơ lại: +Thế ra…→ khẳng định danh tiếng tài năng của Huấn Cao. +Tôi thấy người có tài thế...→ xúc động trước người tài → Dù nhân vật chưa xuất hiện song cuộc đối thoại đã gián tiếp giới thiệu được Huấn Cao – nhân vật chính thứ nhất của tác phẩm. Quản ngục: Ca ngợi Huấn Cao , thăm dò lựa tìm đồng minh -Thơ lại: Thán phục Huấn Cao, hưởng ứng để bày tỏ đồng cảm b. Tâm trạng sau đó của quản ngục: - Thái độ, suy nghÜ: biểu hiện chủ yếu trên khuôn mặt: Khuôn măt nghĩ ngợi …băn khoăn ngồi bóp thái dương…bộ măt tư lự… - Cử chỉ : “Ngấc đầu” - gục xuống đã lâu, mệt mỏi nh­ng cuèi cïng ®· cã quyÕt ®Þnh. → Con người có sự trăn trở nội tâm như thế phải là người có nhân cách. *Đoạn một đã giới thiệu được tự nhiên hai nhân vật chính của truyện. - Về nghệ thuật, cần lưu ý đoạn văn trÇn thuËt, b×nh gi¸ đưa đến triết lý thấm thía – – – >> “Trong hoàn cảnh đề lao, người tasống bằng tàn nhẫn, bằng lừa lọc; tính cách dịu dàng và lòng biết giá người, biết trọng người ngay của viên quan coi ngục này là một thanh âm trong trẻo chen vào giữa một bản đàn mà nhạc luật đều hỗn loạn xô bồ. Ông Trời nhiều khi hay chơi ác đem đầy ải những cái thuần khiết vào giữa một đống cặn bã. Và những người có tâm điền tốt và thẳng thắn, lại phải ăn đời ở kiếp với lũ quay quắt”. 2.Đoạn hai:Hình ảnh Huấn Cao khi đến đề lao : a. Cảnh s¸u người bị giải tới đề lao: + nặng: “bảy, tám tạ” - Chi tiết chiếc gông: -Tả chi tiết kết hợp với lời bình: “thật là …xứng đáng …”→ tính chất nghiêm trọng vì sáu người tù là tù nhân nguy hiểm. + dài: “tám thước” + vẻ ngoài: “cái thang, lớp quang dầu …xỉn …đen sánh” - Cảnh dỗ gông: - - - …đến với đoạn văn Cánh cửa đề lao mở rộng. Sáu người né mình tiến vào như một bọn thợ nề thận trọng khiêng cái thang gỗ đặt ngang trên vai”. “Trong khi chờ đợi cửa ngục mở rộng, Huấn Cao, đứng đầu gông, quay cổ lại bảo mấy bạn đồng chí: - Rệp cắn tôi, đỏ cả cổ lên rồi. Phải dỗ gông đi. Sáu người đều quỳ cả xuống đất, hai tay ôm lấy thành gông đầu cúi cả về phía trước. … Huấn Cao, lạnh lùng, chúc mũi gông nặng, khom mình thúc mạnh đầu thành gông xuống thềm đá tảng đánh thuỳnh một cái. Then ngang chiếc gông bị giật mạnh, đập vào cổ năm người sau, làm họ nhăn mặt. Một trận mưa rệp đã làm nền đá xanh nhạt lấm tấm những điểm nâu đen. Thái độ hăm dọa, lời nói Thái độ lạnh lùng coi thường, hách dịch, mệnh lệnh hành động mạnh mẽ dứt khoát   - Cảnh dỗ gông: Tên lính: > Đã cảm hóa được một con người. * Cảnh cuối cùng của thiên truyện cũng là đỉnh cao của hình tượng HuÊn Cao - vẻ đẹp của một tài năng, nhân cách, khí phách tỏa sáng giữa đêm tối của một xã hội ngục tù vô nhân đạo.   b. Lời khuyªn tâm huyết: Ý nghĩa của lời khuyên: + Những nét chữ là kết quả của tài năng sáng tạo đúc kết từ cuộc đời người nghệ sĩ. + Cái đẹp có thể sản sinh từ đất chết – nơi ngự trị của tội ác nhưng cái đẹp không thể sống chung với tội ác. Con người chỉ có thể xứng đáng được thưởng thức cái đẹp khi giữ được thiên lương. III. Tæng kÕt : 1. Néi dung : Quan niÖm c¸i ®Ñp göi qua h×nh t­îng HuÊn Cao: hoµ quyÖn tµi hoa, khÝ ph¸ch, thiªn l­¬ng. 2. NghÖ thuËt : - X©y dùng h×nh t­îng nh©n vËt. - Dùng c¶nh, t¶ ng­êi, t¹o kh«ng khÝ. - Ng«n ng÷ uyªn b¸c, tµi hoa. - TÊm lßng tr©n träng nh÷ng gi¸ trÞ v¨n ho¸ cæ truyÒn. Ch©n thµnh c¶m ¬n c¸c thÇy, c« gi¸o vµ c¸c em häc sinh !