Bài giảng Bài 3 tiết 9: Tức nước vỡ bờ

I. Giới thiệu về tác giả, tác phẩm Tác giả: Ngô Tất Tố: (1893-1954) Quê nay thuộc huyện ĐôngAnh Hà Nội Ông xuất thân trong một gia đình nhà nho gốc nông dân Ông là một học giả, nhà báo, nhà văn hiện thực xuất sắc chuyên viết về nông thôn trước Cách mạng Được nhà nước trao tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật (1996) Tác phẩm chính: Tắt đèn (1939), Lều chõng(1940)Việc làng (1940 Ngô tất tố 2. Tác phẩm Đoạn trích “Tức nước vỡ bờ” nằm trong chương XVII của tác phẩm Tắt Đèn (1939) II. Đọc và tìm hiểu văn bản Đọc: Tìm hiểu văn bản : Tiểu thuyết Tự sự, miêu tả, kết hợp biểu cảm. 2 sự việc chính: +Đ1: từ đầu đến “có ngon miệng hay không” Chị Dậu ân cần chăm sóc người chồng ốm yếu giữa vụ sưu thuế. +Đ2: Còn lại. :Chị Dậu khôn ngoan và can đảm đương đầu với bọn tay sai phong kiến, như: cai lệ, người nhà lí trưởng. Thể loại Phương thức biểu đạt: Tóm tắt nội dung: III. Tìm hiểu chi tiết Văn bản Hoàn cảnh gia đình chị Dậu: Vụ thuế trong thời điểm gay gắt: Tiếng trống mõ, tù và inh ỏi, tiếng thét lác, đánh đập, tiếng kêu khóc. Chị Dậu phải bán con, bán chó, bán cả gánh khoai để nộp sưu cho chồng =>không đủ Anh Dậu bị đánh trói gần chết và sắp bị đem ra tra tấn tiếp  Chị Dâu cần phải bảo vệ tính mạng cho chồng đoạn trích “Tức nước vỡ bờ” trong tiểu thuyết tắt đèn Nhân vật cai lệ: Vai trò: Là tên quan chỉ huy tốp lính lệ ở nông thôn thời trước Cách mạng, chuyên bắt người thiếu thuế. Cử chỉ: Gõ roi xuống đất, thét, trợn mắt, quát, chạy sập đến, vừa nói vừa đánh...=>Hống hách, thô bạo, không có nhân tính.  Cai lệ là nhân vật điển hình cho xã hội cũ đầy rẫy bất công, tàn ác. Tồn tại trên cơ sở của lí lẽ và hành động bạo ngược. Hình ảnh chị Dậu. a. Trước khi cai lệ đến Cử chỉ: “Quạt cho cháo chóng nguội,rón rén bưng một bát đến cho chồng, chờ xem chồng ăn có ngon miệng hay không.” =>Chị Dậu là người phụ nữ đảm đang, hết lòng yêu thương chồng con,tính tình vốn dịu dàng, tình cảm Lúc đầu: “run run, cố van xin tha thiết.Gọi cai lệ là “ông” xưng “cháu”=>lễ phép, nhẫn nhịn Lần 2: Chị nói lí lẽ, gọi cai là “ông” xưng “tôi”=> Đặt mình ngang hàng với cai lệ Lần 3: Chị vụt đứng dậy,nghiến hai hàm răng, gọi “mày” xưng “bà” =>Tư thế đứng trên so với kẻ thù Tức nước vỡ bờ b. Khi cai lệ đến: Sự đối lập chị Dậu và tên cai lệ Cai Lệ Chị dậu Đại diện cho chế độ xã hội tàn ác bất công Thái độ : Hống hách, hung hăng, thô bạo “Tức nước” “Ngã chỏng queo” => Cậy thế, hèn nhát Đại diện cho người nông dân nghèo khổ, túng quẫn Thái độ: Lễ phép, nhẫn nhịn chịu đựng “Vỡ bờ” “Túm lấy dúi ra cửa” =>Sức sống mãnh liệt  iV. Tổng kết Nghệ thuật: Miêu tả, Tự sự xen lẫn biểu cảm Nghệ thuật khắc hoạ nhân vật điển hình Nghệ thuật tương phản đối lập Chi tiết sinh động, giàu kịch tính Ngôn ngữ kể chuyện, miêu tả và đối thoại đặc sắc Nội dung: Đả kích xã hội tàn ác bất công Ca ngợi đức tính tốt đẹp của người phụ nữ Thảo luận Em hiểu thế nào về nhan đề “Tức nước vỡ bờ” theo em việc đặt nhan đề đó đã thể hiện được chủ đề của văn bản hay chưa? Chủ đề của văn bản là gì?