Bài giảng Bài 24 tiết 99: Lượm

GIÁO ÁN ĐIỆN TỬ M¤N ng÷ v¨n 6 NĂM HỌC 2008 - 2009 Người thực hiện : NguyƠn ThÞ Trang KiĨm tra bµi cị §äc thuéc lßng bµi th¬ “§ªm nay B¸c kh«ng ngđ” (Minh HuƯ) Nªu néi dung, nghƯ thuËt cđa bµi th¬ ? I. GIỚI THIỆU TÁC GIẢ, TÁC PHẨM: 1. Tác giả: PhÇn chĩ thÝch cho em thÊy nh÷ng th«ng tin g× cÇn ghi nhí nhÊt vỊ nhµ th¬ Tè H÷u ? I. GIỚI THIỆU TÁC GIẢ, TÁC PHẨM: 1. Tác giả: - Tố Hữu (1920-2002), tên khai sinh là Nguyễn Kim Thành. Quê tỉnh Thừa Thiên – Huế. Là nhà cách mạng, nhà thơ lớn của thơ ca hiện đại Việt Nam. I. GIỚI THIỆU TÁC GIẢ, TÁC PHẨM: 1. Tác giả: 2. T¸c phÈm: Em h·y cho biÕt bµi th¬ L­ỵm ra ®êi trong hoµn c¶nh nµo ? Sáng tác năm 1949, trong thời kì kháng chiến chống thực dân Pháp. - In trong tËp th¬ “ViƯt B¾c” (1954) I. GIỚI THIỆU TÁC GIẢ, TÁC PHẨM: 1. Tác giả: 2. T¸c phÈm: II. Đọc – T×m hiĨu chung: 1. Đọc - Giải nghĩa từ: Ngày Huế đổ máu Chú Hà Nội về Tình cờ chú, cháu Gặp nhau Hàng Bè Chú bé loắt choắt Cái xắc xinh xinh Cái chân thoăn thoắt Cái đầu nghênh nghênh …………………….. Chú bé loắt choắt Cái xắc xinh xinh Cái chân thoăn thoắt Cái đầu nghênh nghênh Ca lô đội lệch Mồm huýt sáo vang Như con chim chích Nhảy trên đường vàng … Bài thơ có thể chia làm mấy đoạn ? Nêu nội dung chính từng đoạn ? II. ®äc – t×m hiĨu chung: 3. Bè cơc: 1. Đọc, gi¶i nghÜa tõ: 2. ThĨ th¬: 4 ch÷ II. ®äc – t×m hiĨu chung: 3. Bè cơc: 2. ThĨ th¬: Bài thơ chia làm ba đoạn. + Đoạn 1: Từ đầu … Cháu đi xa dần: + Đoạn 2: Tiếp theo … Hồn bay giữa đồng: + Đoạn 3: Phần còn lại: Hình ảnh Lượm trong cuộc gặp gỡ tình cờ của hai chú cháu Chuyến đi liên lạc và sự hi sinh của Lượm. Hình ảnh Lượm vẫn sống mãi. 1) Chân dung của Lượm : III. ph©n tÝch: Chân dung của Lượm được tác giả miêu tả qua những phương diện nào ? Tìm từ ngữ hình ảnh miêu tả về trang phục hình dáng, cử chỉ lời nói của Lượm ? Th¶o luËn nhãm Nhãm 1: T×m nh÷ng tõ ng÷ miªu t¶ Trang phơc, h×nh d¸ng Nhãm 2: T×m nh÷ng tõ ng÷ miªu t¶ cư chØ Nhãm 3: T×m nh÷ng tõ ng÷ thĨ hiƯn lêi nãi Ngày Huế đổ máu Chú Hà Nội về Tình cờ chú, cháu Gặp nhau Hàng Bè Chú bé Cái chân Cái đầu Mồm vang Nhảy trên đường vàng… Cháu đi liên lạc Vui lắm chú à Ở đồn Mang Cá Thích hơn ở nhà ! Cháu Má đỏ bồ quân Thôi chào đồng chí ! Cháu đi xa dần… - Hình dáng : - Cử chỉ : - Trang phục: loắt choắt nghênh nghênh thoăn thoắt Bé loắt choắt; Chân thoăn thoắt; Đầu nghênh nghênh. cười híp mí huýt sáo Như con chim chích Mồm huýt sáo vang; Cười híp mí. Cái xắc xinh xinh Ca lô đội lệch Cái xắc xinh xinh; Ca lô đội lệch. - Lời nói: ...vui lắm chú à ...thích hơn ở nhà - Thôi chào đồng chí. Qua sự miêu tả trên, cho ta thấy Lượm là người như thế nào? - Hình dáng : - Cử chỉ : - Trang phục: Bé loắt choắt; Chân thoăn thoắt; Đầu nghênh nghênh. Mồm huýt sáo vang; Cười híp mí. Cái xắc xinh xinh; Ca lô đội lệch. - Lời nói: ...vui lắm chú à ...thích hơn ở nhà - Thôi chào đồng chí. Lượm là chú bé hờn nhiên, vui tươi, say mê tham gia cơng tác kháng chiến 2) Hình ảnh Lượm trong chuyến liên lạc cuối cùng: III. ph©n tÝch: 1) Chân dung của Lượm : Trong ®o¹n hai, t¸c gi¶ ®· kĨ l¹i h×nh ¶nh cđa L­ỵm trong chuyÕn liªn l¹c cuèi cïng nh­ thÕ nµo ? Cháu đi đường cháu Chú lên đường ra Đến nay tháng sáu Chợt nghe tin nhà Ra thế Lượm ơi !... Một hôm nào đó Như bao hôm nào Chú đồng chí nhỏ Bỏ thư vào bao Vụt qua mặt trận Đạn bay vèo vèo Thư đề “ Thượng khẩn” Sợ chi hiểm nghèo ? Đường quê vắng vẻ Lúa trỗ đòng đòng Ca lô chú bé Nhấp nhô trên đồng… Bỗng loè chớp đỏ Thôi rồi, Lượm ơi ! Chú đồng chí nhỏ Một dòng máu tươi ! Cháu nằm trên lúa Tay nắm chặt bông Lúa thơm mùi sữa Hồn bay giữa đồng... Cháu đi đường cháu Chú lên đường ra Đến nay tháng sáu Chợt nghe tin nhà Ra thế Lượm ơi !... Một hôm nào đó Như bao hôm nào Chú đồng chí nhỏ Bỏ thư vào bao Vụt qua mặt trận Đạn bay vèo vèo Thư đề “ Thượng khẩn” Sợ chi hiểm nghèo ? Đường quê vắng vẻ Lúa trỗ đòng đòng Ca lô chú bé Nhấp nhô trên đồng… Bỗng loè chớp đỏ Thôi rồi, Lượm ơi ! Chú đồng chí nhỏ Một dòng máu tươi ! Cháu nằm trên lúa Tay nắm chặt bông Lúa thơm mùi sữa Hồn bay giữa đồng... - Tình thế : + Th­ỵng khÈn. + Vơt qua mỈt trËn, Đ¹n bay vÌo vÌo - Tinh thần: Sợ chi hiểm nghèo III . Ph©n tÝch: 2) H×nh ¶nh L­ỵm trong chuyÕn liªn l¹c cuèi cïng : - L­ỵm ®­a th­ trong t×nh thÕ : + Th­ỵng khÈn. + Đ¹n bay vÌo vÌo - C©u th¬ nµo miªu t¶ sù hy sinh cđa L­ỵm? - Với tinh thần: + Sợ chi hiểm nghèo Khẩn cấp, nguy hiểm Tinh thần dũng cảm của người chiến sĩ cách mạng - Sù hy sinh : + N»m trªn lĩa + Tay n¾m chỈt b«ng … + Lĩa th¬m … hån bay gi÷a ®ång - H×nh ¶nh nµy gỵi cho em c¶m nhËn g× vỊ sù hy sinh cđa L­ỵm? PhiÕu ho¹t ®éng nhãm 2. Trong bµi th¬, ng­êi kĨ chuyƯn ®· gäi L­ỵm b»ng nhiỊu tõ x­ng h« kh¸c nhau. Em h·y t×m nh÷ng tõ đó? 1. Trong bµi th¬ nµy, cã nh÷ng c©u th¬ cã cÊu t¹o ®Ỉc biƯt, em h·y t×m nh÷ng c©u th¬ Êy vµ nªu t¸c dơng cđa nã trong viƯc biĨu hiƯn c¶m xĩc cđa t¸c gi¶ ? 1. “Ra thế Lượm ơi !” và “ Thôi rồ̀i, Lượm ơi ! Lượm ơi, còn không ?” => Thể hiện sự ngạc nhiên, bàng hoàng, đau đớn trước cái chết của Lượm. Qua ®o¹n th¬, em nhËn thÊy L­ỵm cßn cã nh÷ng phÈm chÊt cao quÝ nµo ®¸ng kh©m phơc ? L­ỵm lµ mét em bÐ liªn l¹c gan d¹, dịng c¶m, hy sinh quªn m×nh v× nhiƯm vơ ? 3.Tìm hiểu văn bản: 3) H×nh ¶nh cđa L­ỵm cßn sèng m·i: ë cuèi bµi th¬, t¸c gi¶ lỈp l¹i hai khỉ th¬ ë ®o¹n ®Çu víi h×nh ¶nh L­ỵm hån nhiªn,vui t­¬i, nhÝ nh¶nh cã t¸c dơng g× ? 3.Tìm hiểu văn bản: a) Hình ảnh Lượm trong cuộc gặp gỡ tình cờ của hai chú cháu: b) ChuyÕn ®i liªn l¹c cuèi cïng vµ sù hi sinh cđa L­ỵm - T¸c gi¶ dùa vµo sù h×nh dung, t­ëng t­ỵng ®Ĩ kĨ vỊ chuyÕn ®i liªn l¹c cuèi cïng vµ sù hi sinh cđa L­ỵm. Sù hi sinh cđa L­ỵm gỵi cho em c¶m xĩc g× ? =>Sù hi sinh cđa L­ỵm gỵi cho chĩng ta c¶m xĩc kh©m phơc, sù tiÕc th­¬ng vµ quyÕt t©m noi g­¬ng häc tËp ng­êi chiÕn sÜ c¸ch m¹ng nhá tuỉi. Lượm ơi, còn không ? Chú bé loắt choắt Cái xắc xinh xinh Cái chân thoăn thoắt Cái đầu nghênh nghênh Ca lô đội lệch Mồm huýt sáo vang Như con chim chích Nhảy trên đường vàng… 3.Tìm hiểu văn bản: a) Hình ảnh Lượm trong cuộc gặp gỡ tình cờ của hai chú cháu. b) ChuyÕn ®i liªn l¹c cuèi cïng vµ sù hi sinh cđa L­ỵm. c) H×nh ¶nh cđa L­ỵm cßn sèng m·i: =>ThĨ hiƯn h×nh ¶nh cđa L­ỵm cßn sèng m·i. 3.Tìm hiểu văn bản: a) Hình ảnh Lượm trong cuộc gặp gỡ tình cờ của hai chú cháu. b) ChuyÕn ®i liªn l¹c cuèi cïng vµ sù hi sinh cđa L­ỵm. c) H×nh ¶nh cđa L­ỵm cßn sèng m·i.  Bằng cách kết hợp miêu tả với kể chuyện và biểu hiện cảm xúc, bài thơ đã khắc hoạ hình ảnh chú bé liên lạc Lượm hồn nhiên, vui tươi, hăng hái, dũng cảm. Lượm đã hi sinh nhưng hình ảnh của em còn mãi với quê hương, đất nước và trong lòng mọi người.  Bằng cách kết hợp miêu tả với kể chuyện và biểu hiện cảm xúc, tác giả đã khắc hoạ hình ảnh Lượm như thế nào ?  Thể thơ bốn chữ, nhiều từ láy có giá trị gợi hình và giàu âm điệu đã góp phần tạo nên thành công trong nghệ thuật xây dựng hình tượng nhân vật. Với việc sử dụng nghệ thuật thể thơ bốn chữ, nhiều từ láy, … có tác dụng gì ? III. TỔNG KẾT: I. Giới thiệu tác giả, tác phẩm: II. ®äc – hiĨu v¨n b¶n: III. TỔNG KẾT: IV. LUYỆN TẬP: Bµi tËp 1: Đọc thuộc lòng đoạn thơ từ Một hôm nào đó đến hết bài thơ. VỊ nhµ : Học thuộc ghi nhớ; Lµm bµi tËp 2; Đọc phần đọc thêm ( SGK / 77); - Soạn bài: Mưa.