Bài giảng Bài 24 tiết 121 -Sang thu ( hữu thỉnh)

Bài 24 Tiết 121 Sang thu Hữu Thỉnh Nhà thơ Hữu Thỉnh 1/ Tác giả: Hữu Thỉnh (1942)- Nhà thơ thuộc thế hệ cỏc nhà thơ chống Mĩ, ngũi bỳt gắn bú với đề tài chiến tranh, người lớnh và cuộc sống nụng thụn. - Cảm hứng thơ: thiên về vẻ đẹp tĩnh lặng, thanh bình. - Tác phẩm chính: Từ chiến hào tới thành phố, Trường ca Biển, Thu mùa đông … Giải thưởng: ễng đó đạt nhiều giải thưởng trong và ngoài nước. I. Tìm hiểu chung văn bản I. Tìm hiểu chung văn bản.1. Tác giả.2. Bài thơ: “Sang thu” a/ Hoàn cảnh sáng tác: cuối 1977 Bài thơ được sáng tác vào thời gian nào? b/ Xuất xứ: rút từ tập “Từ chiến hào đến thành phố” c/ Thể thơ: 5 chữ  dễ bộc lộ cảm xúc g/ Kết cấu: 2 phần: + Cảm nhận không gian làng quê lúc sang thu. (Khổ 1) + Cảm nhận không gian đất trời lúc sang thu. (Khổ 2 + Khổ 3) d/ PTBĐ: Miêu tả + Biểu cảm. e/ Nhan đề : Sang thu: khúc giao mùa từ hạ sang thu. Em hãy nêu xuất xứ của bài thơ? Bài thơ được viết theo thể thơ nào?  Mạch cảm xúc: Những rung động và suy tư của nhà thơ trước cảnh vật thiên nhiên lúc giao mùa. PTBĐ của bài thơ là gì? Em hiểu gì về nhan đề bài thơ: Sang thu? Với mạch cảm xúc ấy, em chia bài thơ thành mấy phần? Hướng dẫn đọc: Giọng nhẹ nhàng, nhịp chậm khoan thai, trầm lắng và thoảng suy tư. Sang thuBỗng nhận ta hương ổiPhả vào trong gió seSương chùng chình qua ngõHình như thu đã về Sông được lúc dềnh dàng Chim bắt đầu vội vã Có đám mây mùa hạ Vắt nửa mình sang thu Vẫn còn bao nhiêu nắng Đã vơi dần cơn mưa Sấm cũng bớt bất ngờ Trên hàng cây đứng tuổi. Bỗng nhận ra hương ổi Phả vào trong gió se Sương chùng chình qua ngõ Hình như thu đã về Con người có cảm giác thu sang bắt đầu từ những tín hiệu nào? hương ổi gió se Sương Cảnh hương ổi gió se  đầu thu: mùa ổi chín rộ Hương ổi phả vào trong gió se. Em có cảm nhân gì qua từ phả? ? ?  gió nhẹ, khô, hơi lạnh, chỉ có ở mùa thu. Phả => Hương ổi chín đậm nồng nàn phả vào trong gió se, lan toả trong không gian nơi vườn thôn ngõ xóm.  Hương thơm như sánh lại, luồn vào trong gió Phả Bỗng nhận ra hương ổi Phả vào trong gió se Sương chùng chình qua ngõ Hình như thu đã về ? Em có nhận xét gì về những từ ngữ, hình ảnh đó? hương ổi gió se Sương Cảnh hương ổi phả gió se sương chùng chình  Sương thu cố ý chậm lại, quấn quýt bên ngõ xóm đường thôn. chùng chình  Những hình ảnh quen thuộc, mộc mạc, nồng nàn của làng quê.  Tác giả cảm nhận thu về qua nhiều giác quan (khứu giác, xúc giác, thị giác) vừa cụ thể, vừa tình tế ? Tác giả đã cảm nhận những chuyển động nhẹ nhàng, mơ hồ khi thu về qua những giác quan nào? Bỗng nhận ra hương ổi Phả vào trong gió se Sương chùng chình qua ngõ Hình như thu đã về. ? Nhà thơ đón nhận những tín hiệu giao mùa với cảm xúc như thế nào? Được thể hiện qua những từ ngữ nào trong bài? Cảnh hương ổi phả gió se sương chùng chình chùng chình  tín hiệu thu về nghệ thuật Nhân hoá Dùng từ ngữ, hình ảnh giàu sức gợi tình Bỗng Hình như  cảm giác ngỡ ngàng, xúc động  cảm giác mơ hồ, mong manh. Bỗng Hình như Sông được lúc dềnh dàng Chim bắt đầu vội vã Có đám mây mùa hạ Vắt nửa mình sang thu ? Đất trời sang thu được cảm nhận từ những biểu hiện không gian nào? Sông Chim mây - Sông dềnh dàng: dềnh dàng - Chim – bắt đầu vội vã: hơi thu se lạnh khiến lũ chim vội vã dòng sông trôi chậm  gợi suy nghĩ, trầm tư bắt đầu vội vã ? Một cảnh tượng như thế nào được gợi lên từ lời thơ “Sông được lúc dềnh dàng”? ? Cánh chim vội vã là cánh chim như thế nào? Trong bài thơ, cánh chim vội vã báo hiệu điều gì? Trong khổ thơ sau, hình ảnh thơ nào gây ấn tượng đối với em nhất? Tại sao? Sông được lúc dềnh dàng Chim bắt đầu vội vã Có đám mây mùa hạ Vắt nửa mình sang thu Thảo luận nhóm - Thời gian 3 phút - Nhóm nào nhanh nhất lên treo bảng phụ trước lớp Sông được lúc dềnh dàng Chim bắt đầu vội vã Có đám mây mùa hạ Vắt nửa mình sang thu Sông Chim mây - Sông – dềnh dàng dềnh dàng - Chim – bắt đầu vội vã bắt đầu vội vã Vắt nửa mình sang thu - Mây – vắt nửa mình sang thu + Mây mùa hạ còn sót lại trên nền trời thu, kéo dài nhẹ trôi rất hờ hững như còn vương vấn, lưu luyến + Gợi cảm giác giao mùa: hạ đã qua mà thu chưa đến hẳn Sông được lúc dềnh dàng Chim bắt đầu vội vã Có đám mây mùa hạ Vắt nửa mình sang thu 2/ Khổ thơ thứ 2 - Sông – dềnh dàng - Chim – bắt đầu vội vã - Mây – vắt nửa mình sang thu Đất trời biến chuyển sang thu nhẹ nhàng mà rõ rệt. C1: Sông/ được lúc/ dềnh dàng C2: Chim/ bắt đầu/ vội vã Nghệ thuật đối Diễn tả những vận động tương phản của các sự vật. ? Qua các hình ảnh vừa phân tích, em thấy sự biến chuyển trong không gian lúc sang thu như thế nào? ? Quan sát và nhận xét về nghệ thuật của đoạn thơ? Tác dụng? ? Nhà thơ đã cảm nhận sự chuyển mình sang thu trong tâm trạng như thế nào? Nhà thơ đã mở rộng tầm nhìn để cảm nhận sự chuyển mình của đất trời sang thu trong tâm trạng say sưa. Vẫn còn bao nhiêu nắng Đã vơi dần cơn mưa Sấm cũng bớt bất ngờ Trên hàng cây đứng tuổi ? Nhà thơ đã nói đến những hiện tượng thời tiết nào? Đi kèm với chúng là những từ ngữ nào? nắng mưa Sấm hàng cây Vẫn còn Đã vơi đứng tuổi cảnh Nắng – mưa – sấm (vẫn còn - đã vơi – cũng bớt) cũng bớt ? Có 1 hình ảnh không cùng trường liên tưởng với những hiện tượng thời tiết. Đó là hình ảnh nào? Hàng cây đứng tuổi Hạ nhạt dần Thu đậm nét “Với hình ảnh có giá trị tả thực về hiện tượng thiên nhiên này, ông muốn gửi gắm suy ngẫm của mình – khi con người đã từng trải thì cũng vững vàng hơn trước những tác động bất thường của ngoại cảnh, của cuộc đời.” Lời tâm sự của nhà thơ Hữu Thỉnh Sấm cũng bớt bất ngờ Trên hàng cây đứng tuổi Nhân hoá Tả thực: Sấm và hàng cây lúc sang thu ý nghĩa ẩn dụ Sấm: vang động bất thường của ngoại cảnh, của cuộc đời Hàng cây đứng tuổi: con người từng trải Vẫn còn bao nhiêu nắng Đã vơi dần cơn mưa Sấm cũng bớt bất ngờ Trên hàng cây đứng tuổi nắng mưa Sấm hàng cây Vẫn còn Đã vơi đứng tuổi cảnh Nắng - mưa - sấm (vẫn còn - đã vơi – cũng bớt) cũng bớt Hàng cây đứng tuổi Hạ nhạt dần Thu đậm nét Bản lĩnh cứng cỏi (vững vàng trước thử thách) Điềm tĩnh (chín chắn, trầm lặng) ? Từ cảnh vật gợi những suy ngẫm sâu xa, kín đáo về cuộc đời, em hiểu gì về con người lúc sang thu? Từ cảnh vật gợi những suy ngẫm sâu xa, kín đáo về cuộc đời  cảnh vật sang thu và đời người cũng sang thu. Sang thu (Cảnh vật thiên nhiên lúc giao mùa) khổ I khổ II khổ III Nghệ thuật Nhân hoá, ẩn dụ kết hợp đối…. Từ ngữ giàu sức gợi hình ảnh, giàu tính biểu trưng… Tín hiệu thu về thấp- hẹp –gần Ngỡ ngàng bất giác Đất trời sang thu cao-rộng-xa Đổi thay sâu kín ngoài vào trong Ngắm nhìn tri giác Trầm ngâm suy ngẫm cảnh thiên nhiên tình cảm nghĩ Tính đa nghĩa của bài thơ Sang thu thiên nhiên đất nước đời người Hãy đọc những câu thơ về mùa thu mà em biết? Nêu cảm nhận của em về một câu thơ mà em yêu thích nhất. - Học bài - Viết một đoạn văn ngắn (khoảng 5 – 7 câu) trình bày cảm nhận của em về cảnh sang thu nơi thôn xóm em. Về nhà 