Bài giảng Bài 19-Tiết 79 tiếng việt tuần 21 câu nghi vấn (tiếp theo)

Kiểm tra miệng Cho biết đặc điểm hỡnh thức và chức năng chớnh của cõu nghi vấn ? Câu nghi vấn là câu: - Có những từ nghi vấn: ai, gì, nào, tại sao, đâu, bao giờ, bao nhiêu, à, ư, hả, chứ, (có)…. không, (đã)… chưa hoặc có từ hay (nối các vế có quan hệ lựa chọn) - Có chức năng chính dùng để hỏi. - Khi viết : câu nghi vấn kết thúc bằng dấu chấm hỏi.(?) 2.Đọc và cho biết 2 cõu sau cú phải là cõu nghi vấn khụng. Vỡ sao? a.Anh cú thể cho tụi mượn quyển vở được khụng? b.Cụ tưởng tụi sung sướng hơn chăng? =>Đú là 2 cõu nghi vấn vỡ cú từ nghi vấn: khụng, chăng ; kết thỳc bằng dấu chấm hỏi Mục đớch của 2 cõu nghi vấn ấy là gỡ? Cõu 1: Hỏi để cầu khiến. Cõu 2: “chăng”phủ định( Tụi cũng chẳng sung sướng gỡ) Như vậy ngoài chức năng chớnh dựng để hỏi, cõu nghi vấn cũn cú chức năng khỏc Bài 19-Tiết 79TV Tuần 21 (Tiếp theo) III/ Những chức năng khỏc a.Năm nay đào lại nở, Khụng thấy ụng đồ xưa. Những người muụn năm cũ Hồn ở đõu bõy giờ ? Vớ dụ :sgk/ 21 => Bộc lộ tỡnh cảm cảm xỳc b.Cai lệ khụng để cho chị được núi hết cõu , trợn ngược hai mắt, hắn quỏt : -Mày định núi cho cha mày nghe đấy à ? Sưu của nhà nước mà dỏm mở mồm xin khất! =>Đe dọa (Tiếp theo) III/ Những chức năng khỏc Vớ dụ :sgk/ 21 c. Đờ vỡ rồi!...Đờ vỡ rồi, thời ụng cỏch cổ chỳng mày, thời ụng bỏ tự chỳng mày! Cú biết khụng?... Lớnh đõu? Sao bay dỏm để cho nú chạy xồng xộc vào đõy như vậy? Khụng cũn phộp tắc gỡ nữa à? ( Phạm Duy Tốn, Sống chết mặc bay) *Đe dọa Bài 19-Tiết 79TV Tuần 21 (Tiếp theo) III/ Những chức năng khỏc Vớ dụ :sgk/ 21 * Khẳng định sức mạnh của văn chương d.Một người hằng ngày chỉ cặm cụi lo lắng vỡ mỡnh,thế mà khi xem truyện hay ngõm thơ cú thể vui , buồn, mừng, giận cựng những người ở đõu đõu , vỡ những chuyện ở đõu đõu, hỏ chẳng phải là chứng cớ cho cỏi mónh lực lạ lựng của văn chương hay sao? e.Đến lượt bố tụi ngõy người ra như khụng tin vào mắt mỡnh. -Con gỏi tụi vẽ đõy ư ? Chả lẽ lại đỳng là nú, cỏi con Mốo hay lục lọi ấy ! => Bộc lộ cảm xỳc ( sự ngạc nhiờn) Bài 19-Tiết 79TV Tuần 21 (Tiếp theo) III/ Những chức năng khỏc Vớ dụ :sgk/ 21 Bài tập 1( sgk/22-23): Xỏc định cõu nghi vấn trong những đoạn trớch sau và cho biết những cõu nghi vấn này được dựng để làm gỡ? a.Hỡi ơi lóo Hạc! Thỡ ra đến lỳc cựng lóo cũng cú thể làm liều như ai hết…Một người như thế ấy!.. Một người đó khúc vỡ trút lừa một con chú!.. Một người nhịn ăn để tiền lại làm ma, bởi khụng muốn phiền lụy đến hàng xúm, lỏng giềng. Con người đỏng kớnh ấy bõy giờ cũng theo gút Binh Tư để cú ăn ư ? Cuộc đời quả thật cứ mỗi ngày một thờm đỏng buồn. ( Lóo Hạc- Nam Cao) * Bộc lộ cảm xỳc ngạc nhiờn. Bài 19-Tiết 79TV Tuần 21 (Tiếp theo) III/ Những chức năng khỏc Vớ dụ :sgk/ 21 Bài tập 1( sgk/22-23): Xỏc định cõu nghi vấn trong những đoạn trớch sau và cho biết những cõu nghi vấn này được dựng để làm gỡ? b.Nào đõu những đờm vàng bờn bờ suối Ta say mồi đứng uống ỏnh trăng tan? Đõu những ngày mưa chuyển bốn phương ngàn Ta lặng ngắm giang sơn ta đổi mới? Đõu những bỡnh minh cõy xanh nắng gội, Tiếng chim ca giấc ngủ ta tưng bừng? Đõu những chiều lờnh lỏng mỏu sau rừng Ta đợi chết mảnh mặt trời gay gắt, Để ta chiếm lấy riờng phần bớ mật? - Than ụi! Thời oanh liệt nay cũn đõu? * Phủ định, bộc lộ cảm xỳc nuối tiếc của con hổ về quỏ khứ. Bài 19-Tiết 79TV Tuần 21 (Tiếp theo) III/ Những chức năng khỏc Vớ dụ :sgk/ 21 Bài tập 1( sgk/22-23): Xỏc định cõu nghi vấn trong những đoạn trớch sau và cho biết những cõu nghi vấn này được dựng để làm gỡ? c. Mỗi chiếc lỏ rụng là một cỏi biểu hiện cho một cảnh biệt li. Vậy thỡ sự biệt li khụng chỉ cú một nghĩa buồn rầu, khổ sở. Sao ta khụng ngắm sự biệt li theo tõm hồn một chiếc lỏ nhẹ nhàng rơi? ( Lỏ rụng- Khỏi Hưng) * Cầu khiến, bộc lộ tỡnh cảm, cảm xỳc. d. Võng, thử tưởng tượng một quả bong búng khụng bao giờ vỡ, khụng thể bay mất, nú cứ cũn mói như một vật lỡ lượm…ễi, nếu thế thỡ cũn đõu là quả búng bay? * Phủ định, bộc lộ cảm xỳc. Bài 19-Tiết 79TV Tuần 21 (Tiếp theo) III/ Những chức năng khỏc Vớ dụ :sgk/ 21 *Ghi nhớ ( SGK/22) Bài 19-Tiết 79TV Tuần 21 -Trong nhiều trường hợp, cõu nghi vấn khụng dựng để hỏi mà dựng để cầu khiến, khẳng định, phủ định, đe dọa, bộc lộ cảm xỳc,…và khụng yờu cầu người đối thoại trả lời. - Nếu khụng dựng để hỏi thỡ trong một số trường hợp, cõu nghi vấn cú thể kết thỳc bằng dấu chấm, dấu chấm than hoặc dấu chấm lửng. (Tiếp theo) III/ Những chức năng khỏc Vớ dụ :sgk/ 21 *Ghi nhớ ( SGK/22) IV. Luyện tập Thảo luận ( 4 nhúm- 4 phỳt) Bài 19-Tiết 79TV Tuần 21 Nhúm 1: BT2 cõu a,b Nhúm 2: BT2 cõu c,d Nhúm 3: BT3 Nhúm 4: BT4 (Tiếp theo) III/ Những chức năng khỏc Vớ dụ :sgk/ 21 *Ghi nhớ ( SGK/22) IV. Luyện tập Bài tập 2 -Trong những đoạn trớch trờn cõu nào là cõu nghi vấn?Đặc điểm hỡnh thức nào cho biết đú là cõu nghi vấn? -Những cõu nghi vấn đú được dựng để làm gỡ? -Trong những cõu nghi vấn đú cú thể thay thế bằng một cõu khụng phải là cõu nghi vấn mà cú ý nghĩa tương đương.Hóy viết những cõu cú ý nghĩa tương đương đú? Bài 19-Tiết 79TV Tuần 21 Sao cuù…? Sao ;? Phuỷ ủũnh Phuỷ ủũnh Ăờn heỏt thỡ luực cheỏt khoõng coự tieàn lo lieọu. Cuù khoõng phaỷi lo xa quaự theỏ. Ăờn maừi …? Caỷ ủaứn…? Ai daựm…? Thaống beự…? Sao laùiù…? Toọi gỡ…? gỡ ;? gỡ ;? Laứm sao ;? Ai ;? gỡ ;? Sao ;? Phuỷ ủũnh Boọc loọ caỷm xuực Khaỳng ủũnh hoỷi hoỷi Khoõng neõn nhũn ủoựi maứ ủeồ tieàn laùi. Khoõng bieỏt chaộc laứ thaống beự coự theồ chaờn daột ủửụùc ủaứn boứ hay khoõng. Thaỷo moọc tửù nhieõn cũng coự tỡnh maóu tửỷ. Tiết 79 TV (Tiếp theo) III/ Những chức năng khỏc Vớ dụ :sgk/ 21 *Ghi nhớ ( SGK/22) IV. Luyện tập Bài tập 3: Đặt hai cõu nghi vấn khụng dựng để hỏi mà dựng để: Yờu cầu người bạn kể lại nội dung một bộ phim. - Bộc lộ tỡnh cảm, cảm xỳc trước một nhõn vật văn học. Bài tập 4 Trong giao tiếp, nhiều khi những cõu nghi vấn như: Anh ăn cơm chưa? Cậu đọc sỏch ấy à? Em đi đõu đấy? Khụng nhằm để hỏi. Vậy trong những trường hợp đú, cõu nghi vấn được dựng để làm gỡ? Mối quan hệ giữa người núi và người nghe ở đõy như thế nào? Đỏp ỏn Trong giao tiếp, những cõu nghi vấn như vậy khụng dựng để hỏi mà dựng để chào. Người nghe khụng nhất thiết phải trả lời, mà cú thể đỏp lại bằng một cõu chào khỏc ( cũng cú thể là cõu nghi vấn). - Người núi và người nghe cú quan hệ rất thõn mật. Nếu muốn nhắc nhở bạn phải tuõn thủ đỳng luật giao thụng thỡ em sẽ đặt cõu nghi vấn như thế nào? Quan sỏt bức tranh dưới đõy và đặt cõu nghi vấn để bộc lộ cảm xỳc ? - Chỏy rừng HƯỚNG DẪN HỌC TẬP *ĐỐI VỚI BÀI HỌC Ở TIẾT HỌC NÀY Học thuộc ghi nhớ. Xem kĩ cỏc bài tập đó thực hiện – Vẽ sơ đồ tư duy củng cố kiến thức qua bài học về cõu nghi vấn. *ĐỐI VỚI BÀI HỌC Ở TIẾT HỌC SAU Soạn bài: Cõu cầu khiến + Đọc kĩ văn bản, trả lời cỏc cõu hỏi trong SGK. + Định hướng làm cỏc bài tập.