Bài giảng Bài 15-Tiết 24: Cơ sở vật chất và cơ chế di truyền ở cấp độ phân tử_axit nuclêic

GV thực hiện : LÂM VĂN HÀ TRƯỜNG THPT LÂM HÀ Bài 15-Tiết 24: CƠ SỞ VẬT CHẤT VÀ CƠ CHẾ DI TRUYỀN Ở CẤP ĐỘ PHÂN TỬ_AXIT NUCLÊIC II. CẤU TRÚC VÀ CHỨC NĂNG CỦA ADN: Cấu trúc của ADN: * Cấu trúc không gian. * Nguyên tắt bổ sung. 2. Chức năng của ADN. 1. CẤU TRÚC CỦA ADN: * Giới thiệu sơ lược về J. Watson và F. Crick * Quan sát mô hình ADN (?) A DN gồm mấy mạch polinuclêôtic? (?) Hai mạch này liên kết với nhau nhơ loại liên kết gì? *ADN là một chuỗi xoắn kép gồm hai mạch polinuclêôtic xoắn đều quanh một trục theo chiều từ trái sang phải như một thang dây xoắn, hai tay thang là các phân tử đường(C5H10O4) và axit H3PO4 xếp xen kẽ nhau còn mỗi bậc thang là 1 cặp bazơnitric đứng đối diện và liên kết với nhau bằng các liên kết H2 theo nguyên tắc bổ sung (A liên kết với T= 2 lk H2 và G lk với X=3 lk H2). (?) Hai mạch này sắp xếp như thế nào trong cấu trúc không gian? *Nguyên tắc bổ sung là 1 bazơ loại lớn (A hoặc G) bổ sung cho 1 bazơ loại bé (T hoặc X ) hay ngược lại. Ta có công thức lk H2 H = 2A+ 3G * Hệ quả của nguyên tắc bổ sung: -Theo NTBS nếu biết được trình tự sắp xếp các nu trên mạch đơn này thì có thể suy ra trình tự sắp xếp các nu trên mạch đơn kia. -Theo NTBS thì trong ADN: A = T và G = X suy ra A+G = T+X suy ra N = 2A+ 2G Và A+T / G+X khác 1 là một hằng số đặc trưng cho từng loài. (?) Từ mô hình A DN em hãy cho biết chiều dài , đường kính và số lượng nu của mỗi vòng xoắn là bao nhiêu? * Từ mô hình cho biết: mỗi vòng xoắn có D= 20 A và chiều dài L= 34A và gồm có 10 cặp nu suy ra mỗi cặp nu = 3,4A Từ đó có công thức tính chiều dài của phân tử A DN L= (N / 2)x 3,4 A. (?) Nếu biết được trình tự sắp xếp các nu trên mạch gốc của A DN như sau: A-T-G-X-T-X-G-A-A-T-X-G (mạch gốc) Đáp án A-T-G-X-T-X-G-A-A-T-X-G (mạch gốc) T-A-X-G-A-G-X-T-T-A-G-X (mạch bổ sung) (?) Dựa vào NTBS hãy điền vào trình tự các nu trên mạch bổ sung? (?) Nội dung chủ yếu trong NTBS trong cấu trúc AND là : Hai bazơ cùng loại không liên kết với nhau. Bazơ lớn chỉ liên kết với Bazơ nhỏ. Một Bazơ loại lớn ( A hoặc G) bổ sung cho một Bazơ bé (T hoặc X) và ngược lại. Lượng A + T luôn bằng G + X. (?) Trong cấu trúc không gian cảu AND thì các phân tử đường và axít phốtphoríc sắp xếp với nhau theo kiểu : Chiều ngang. Theo nguyên tắc bổ sung. Xen kẽ nhau. (?) Trong cấu trúc không gian cảu AND thì các phân tử đường và axít phốtphoríc sắp xếp với nhau theo kiểu : Chiều ngang. Theo nguyên tắc bổ sung. Xen kẽ nhau. 2. Chức năng của AND : Có các chức năng sau: Bảo quản và truyền đạt thông tin di truyền về cấu trúc toàn bộ các loại protein của cơ thể sinh vật. Thông tin di truyền được mã hoá trong AND nghĩa la: Trình tự sắp xếp các aa trong phân tử protêin được qui định bởi trình tự các nu trong ADN. Mã hoá bộ ba( mã di truyền): nghĩa là cứ một aa trong phân tử prôtêin được xác định bằng 3 nu đứng kế tiếp nhau trong mạch gốc của ADN. Bộ ba mã hoá là tổ hợp ba nu kế nhau ứng với một aa. Từ 4 loại nu toạ được 4x4x4 = 64 bộ ba mã hoá. Thực tế có 61 bộ ba tham gia giải mã các loại aa, 3 bộ ba còn lại làm nhiệm vụ kết thúc quá trình giải mã. Định nghĩa về gen cấu trúc: Là một đoạn của phân tử ADN mang thông tin qui định cấu trúc của một loại prôtêin tương ứng (600 đến 1500 cặp nu) + Gen vận hành + Gen điều hoà (?) Bản chất của mã di truyền là : Thông tin quy định các loại cấu trúc Protein. Trình các các nu trong AND quy định trình tự các aa trong protein. Ba nu kế tiếp nhau trên mạch gốc của AND quy định một aa. Mật mã di tuyền đựơc chứa trong ADN (?) Bản chất của mã di truyền là : Thông tin quy định các loại cấu trúc Protein. Trình các các nu trong AND quy định trình tự các aa trong protein. Ba nu kế tiếp nhau trên mạch gốc của AND quy định một aa. Mật mã di tuyền đựơc chứa trong ADN (?) mã di truyền là mã bộ : a) 2. b) 4. c) 1. d) 3. (?) mã di truyền là mã bộ : ) 2. ) 4. ) 1. ) 3. Em có biết ? Khi watson và crick phát hiện ra cấu trúc của không gian AND (1953) đã chứng minh cho một loạt các vấn đề đặt ra trong di truyền ở cấp độ phân tử được sáng tỏ: Như tự sao chép của ADN và sự sao mã. Nó cũng chứng minh cho AND rất linh động do liên kết H2 là liên kết kém bền vững nó có thể bị phá vỡ khi cần thiết, và cũng nhờ liên kết H2 và nguyên tắc bổ sung làm cho AND sao chép thông tin di truyền một cách chính xác, cũng nhờ liên kết H2 và liên kết hoá trị làm cho cấu trúc của không gian AND bền vững. GV thực hiện : LÂM VĂN HÀ TRƯỜNG THPT LÂM HÀ