Bài 6 tiết 23: Chữa lỗi dùng từ

Kiểm tra bài cũ Tiếng Việt 1 2 3 1.Thế nào là hiện tượng chuyển nghĩa của từ? 2. Từ “lưng” có phải là từ nhiều nghĩa không? Lấy ví dụ có sử dụng từ “lưng”với nhiều nghĩa khác nhau. Tiết 23 bài 6 Chữa lỗi dùng từ I. Phát hiện và sửa lỗi lặp từ * Ví dụ. SGK- trang 68 Gạch dưới những từ ngữ giống nhau trong các câu dưới đây: Gậy tre, chông tre chống lại sắt thép của quân thù. Tre xung phong vào xe tăng, đại bác. Tre giữ làng, giữ nước, giữ mái nhà tranh, giữ đồng lúa chín. Tre hi sinh để bảo vệ con người. Tre, anh hùng lao động! Tre, anh hùng chiến đấu! Truyện dân gian thường có nhiều chi tiết tưởng tượng kì ảo nên em rất thích đọc truyện dân gian * Nhận xét Ví dụ a: lặp nhằm mục đích nhấn mạnh ý, tạo nhịp điệu hài hoà cho bài văn xuôi giàu chất thơ. Ví dụ b: lặp do lỗi diễn đạt. * Cách chữa. Truyện dân gian thường có nhiều chi tiết tưởng tượng kì ảo nên em rất thích đọc truyện dân gian Chữa là: - Truyện dân gian có nhiều chi tiết tưởng tượng kì ảo nên em rất thích đọc. - Em rất thích đọc truyện dân gian vì truyện có nhiều chi tiết tưởng tượng kì ảo. Ai nhanh hơn? Trường hợp nào mắc lỗi dùng từ lặp? Lặp từ để nhấn mạnh điều định nói. Lặp từ để tạo nhịp điệu hài hoà cho câu văn. Lặp từ do thiếu chủ động khi chọn từ. Lặp từ để bộc lộ cảm xúc. C Bài tập ứng dụng Phát hiện và chữa lỗi dùng từ trong các câu sau đây: 1. Những thiệt hại do đợt mưa lũ vừa qua gây ra không thể thống kê bằng số liệu hay con số cụ thể. 2. Truyện “Thạch Sanh” là truyện cổ tích hay nên em rất thích đọc truyện Thạch Sanh. 4 Bạn Hoa chăm ngoan, học giỏi nên ai cũng yêu mến bạn Hoa. 5. Lí Thông thấy Thạch Sanh gánh một gánh củi lớn, Lí Thông nghĩ bụng: “….” 1. Những thiệt hại do đợt mưa lũ vừa qua gây ra không thể thống kê bằng con số cụ thể. 2.“ Thạch Sanh” là truyện cổ tích hay nên em rất thích đọc. 4. Bạn Hoa chăm ngoan học giỏi nên ai cũng yêu mến. 5. Lí Thông thấy Thạch Sanh gánh một gánh củi lớn, hắn nghĩ bụng: “…” II.Sửa lỗi lẫn lộn các từ gần âm. * VD: SGK trang 68 a. Ngày mai, chúng em sẽ đi thăm quan Viện bảo tàng của tỉnh. b. Ông hoạ sĩ già nhấp nháy bộ ria mép quen thuộc. * Nguyên nhân mắc lỗi Không nhớ chính xác hình thức ngữ âm của từ -> hiểu sai nghĩa của từ. 2. Cách chữa a. Ngày mai, chúng em sẽ đi tham quan Viện bảo tàng của tỉnh. b. Ông hoạ sĩ già mấp máy bộ ria mép quen thuộc. Thăm quan: Không có từ này trong tiếng Việt. Tham quan: xem tận mắt để mở rộng hiểu biết học hỏi kinh nghiệm. Nhấp nháy: mắt hoặc vật gì chớp liên tục (đèn nhấp nháy, nhấp nhấp nháy) - Mấp máy: cử động nhẹ và liên tục. Bài tập ứng dụng: Gạch chân những từ dùng không đúng trong những câu dưới đây. Hãy thay từ dùng sai bằng những từ khác? Trước khi đi công tác mẹ em phải chuẩn bị rất nhiều hủ tục Ngọc rất sinh động khi điều hành công việc. Vắng chủ nhà gà mọc đuôi tôm. Tôi vòng tay lên bàn chăm chỉ nhìn thầy viết và lẩm nhẩm đọc. Thạch Sanh từ bỏ gốc đa, về sống chung với mẹ con Lí Thông. thủ tục linh động vọc niêu chăm chú từ giã III. Luyện tập. BT1: Hãy lược bỏ những từ ngữ trùng lặp trong các câu sau: a) Bạn Lan là một lớp trưởng gương mẫu nên cả lớp ai cũng đều rất lấy làm quý mến bạn Lan. b) Sau khi nghe cô giáo kể câu chuyện ấy, chúng tôi ai cũng thích những nhân vật trong câu chuyện này vì những nhân vật ấy đều là những nhân vật có phẩm chất đạo đức tốt đẹp. c) Quá trình vượt núi cao cũng là quá trình con người trưởng thành, lớn lên. BT1: Hãy lược bỏ những từ ngữ trùng lặp trong các câu sau: a. Bạn Lan là một lớp trưởng gương mẫu nên cả lớp ai cũng đều rất lấy làm quý mến bạn Lan. Chữa câu: - Lan là một lớp trưởng gương mẫu nên cả lớp đều rất quí mến. BT1: Hãy lược bỏ những từ ngữ trùng lặp trong các câu sau: b. Sau khi nghe cô giáo kể câu chuyện ấy, chúng tôi ai cũng thích những nhân vật trong câu chuyện này vì những nhân vật ấy đều là những nhân vật có phẩm chất đạo đức tốt đẹp. Chữa lỗi: - Sau khi nghe cô giáo kể, chúng tôi ai cũng thích những nhân vật trong câu chuyện ấy vì họ đều là những người có phẩm chất đạo đức tốt đẹp. BT1: Hãy lược bỏ những từ ngữ trùng lặp trong các câu sau: c) Quá trình vượt núi cao cũng là quá trình con người trưởng thành, lớn lên. Chữa lỗi: - Quá trình vượt núi cao cũng là quá trình con người trưởng thành lên. BT2: Hãy thay từ dùng sai trong các câu dưới đây bằng những từ khác. Theo em, nguyên nhân chủ yếu của việc dùng sai đó là gì? Tiếng Việt có khả năng diễn tả linh động mọi trạng thái tình cảm của con người. b. Có một số bạn còn bàng quang với lớp. c. Vùng này còn khá nhiều thủ tục như: ma chay, cưới xin, cỗ bàn linh đình, ốm không đi bệnh viện mà ở nhà cúng bái. Sinh động hủ tục bàng quan Bài tập củng cố: 1. Cho các từ: bừng bừng, tưng bừng, sôi nổi, sôi động. Em hãy chọn một từ thích hợp để điền vào cả hai chỗ trống trong câu văn sau: Nhà vua gả công chúa cho Thạch Sanh. Lễ cưới của họ ………….. nhất kinh kì, chưa bao giờ và chưa ở đâu có một lễ cưới ……… .. .. như thế. tưng bừng tưng bừng 2. Cho đoạn văn sau: Từ ngày công chúa bị mất dạng, nhà vua vô cùng đau tức. Vua sai Lí Thông đi tìm, hứa sẽ gả công chúa và truyền ngôi cho. Lí Thông không biết làm thế nào, Lí Thông bèn cho dân mở hội hát xướng để nghe ngóng. Đến ngày thứ mười, Lí Thông gặp Thạch Sanh đi xem hội. Nghe Thạch Sanh kể chuyện bắn con đại bàng và biết hang ổ của đại bàng, Lí Thông mừng rỡ, liền nhờ chàng đi cứu công chúa. (Trích bài làm của học sinh) a. Phát hiện các lỗi dùng từ trong đoạn văn. Chỉ ra tên gọi của lỗi. b. Viết lại đoạn văn cho đúng. Bài tập về nhà: - Soạn bài Em bé thông minh.