Giáo án Hình học 11 (cơ bản) - Tiết 4: Phép đối xứng tâm

Bài soạn: phép đối xứng tâm Tiết thứ: 4 Ngày soạn: 18 - 8 - 2010 Chương trình Cơ bản Dạy lớp 11C1, Ngày dạy:.. 11C5 Ngày dạy:.. I- Mục tiêu bài học Học sinh cần nắm được: 1. Về mặt kiến thức - Định nghĩa và tính chất của phép đối xứng tâm - Biểu thức toạ độ của phép đối xứng tâm - Tâm đối xứng của một hình. 2. Về kĩ năng - Nhận biết được phép đối xứng tâm - Xác định được ảnh của phép đối xứng tâm - Xác định được tâm đối xứng của một hình. 3. Về tư duy, thái độ - Phát triển tư duy trừu tượng, óc suy luận, phán đoán - Rèn luyện tính cẩn thận, chính xác. II- Chuẩn bị, phương tiện, phương pháp dạy học Phương pháp: Gợi mở, vấn đáp Phương tiện: Thước kẻ, máy tính bỏ túi, máy chiếu, phần mềm, máy tính (nếu có) Chuẩn bị: Tài liệu tham khảo III – Tiến trình dạy học 1. Kiểm tra bài cũ Nêu định nghĩa và biểu thức toạ độ của phép tịnh tiến. 2. Dạy bài mới Hoạt động 1: Về định nghĩa phép đối xứng tâm Thời gian: 10 phút Mục tiêu: Nắm được khái niệm phép đối xứng tâm Hình thức tiến hành: Bằng hệ thống câu hỏi Đặt vấn đề: Trong thực tế có nhiêu vật có tâm đối xứng như cái chong chóng, viên gạch hoa Bài này ta sẽ nghiên cứu các tính chất của nó. Hoạt động GV Hoạt động HS Ghi bảng - Trình chiếu HĐTP 1: Tiếp cận khái niệm Cho HS ôn tập Chính xác hóa HĐTP2: Hình thành khái niệm Hướng dẫn HS nêu định nghĩa Nêu kí hiệu Chính xác hoá HĐTP3: Củng cố định lí Lấy ví dụ Cho HS làm ví dụ Nhận xét , chính xác hoá Nhắc lại khái niệm tâm đối xứng Phát biểu Nhận xét, bổ sung Giải ví dụ HS khác nhận xét bài làm của bạn I - định nghĩa Định nghĩa Cho điểm I. Phép biến hình biến điểm I thành chính nó, biến mỗi điểm M khác I thành M’ sao cho I là trung điểm của đoạn thẳng MM’ được gọi là phép đối xứng tâm I. Kí hiệu và thuật ngữ: Kí hiệu ĐI I là tâm đối xứng Ví dụ: SGK Ví dụ: Cho tam giác ABC có trọng tâm G. Tìm ảnh của các điểm A, B, C qua phép đối xứng tâm G. Hoạt động 2: Về biểu thức toạ độ Thời gian: 10 phút Mục tiêu: Nắm được công thức toạ độ và xác định được ảnh của điểm, đường thẳng, đường tròn qua phép đối xứng tâm. Hình thức tiến hành: Bằng hệ thống câu hỏi Đặt vấn đề: Cho một phương trình đường thẳng, đường tròn. Làm thế nào để viết được phương trình đường thẳng , đường tròn là ảnh của đường thẳng, đường tròn qua phép đối xứng tâm đã cho? Hoạt động GV Hoạt động HS Ghi bảng - Trình chiếu HĐTP1: Dẫn dắt - Giới thiệu HĐTP 2: Tiếp cận khái niệm Vẽ hình Hướng dẫn HS tìm ra biểu thức toạ độ Chính xác hóa HĐTP3: Hình thành khái niệm Hướng dẫn HS nêu công thức Chính xác hoá HĐTP4: Củng cố khái niệm Lấy ví dụ Cho HS làm ví dụ Nhận xét , chính xác hoá - Lắng nghe Thực hiện theo yêu cầu giáo viên Ghi nhớ Phát biểu Nhận xét, bổ sung Giải ví dụ HS khác nhận xét bài làm của bạn II. Biểu thức toạ độ của phép đối xứng qua gốc toạ độ Biểu thức toạ độ của phép đối xứng qua gốc toạ độ Ví dụ: Trong mp Oxy cho I( 2; -3) vaứ ủt (d) : 3x + 2y – 1 = 0. Tỡm toùa ủoọ I’ vaứ pt ủt d’ laứn lửụùt laứ aỷnh cuỷa I vaứ d qua pheựp ủoỏi xửựng taõm O. Hoạt động 3: Về tính chất Thời gian: 10 phút Mục tiêu:Nắm được các tính chất cơ bản Hình thức tiến hành:Sử dụng hệ thống câu hỏi Đặt vấn đề: Phần này sẽ nói rõ cho chúng ta những tính chất cơ bản của phép đối xứng tâm. Hoạt động GV Hoạt động HS Ghi bảng - Trình chiếu HĐTP 1: Dẫn dắt - Giới thiệu HĐTP 2: Tiếp cận khái niệm - Lấy ví dụ - Cho HS đo khoảng cách giữa hai điểm M’, N’ là ảnh của M, N. HĐTP 3: Hình thành khái niệm - Hướng dẫn HS nêu tính chất - Chính xác hoá - Lắng nghe Thực hiện Rút ta kết luận Phát biểu Nhận xét III. tính chất Tính chất 1: Nếu ĐI(M) = M’ và ĐI(N) = N’ thì , từ đó suy ra M’N’ = MN. Tính chất 2: Phép đối xứng tâm biến đường thẳng thành đường thẳng bằng nó, biến đoạn thẳng thành đoạn thẳng, biến tam giác thành tam giác bằng nó, biến đường tròn thành đường tròn có cùng bán kính. Hoạt động 4: Về tâm đối xứng của hình Thời gian: 10 phút Mục tiêu: Nắm được định nghĩa và biết tìm tâm đối xứng Hình thức tiến hành:Sử dụng hệ thống câu hỏi Đặt vấn đề: Trong thực tế ta gặp rất nhiều hình có tâm đối xứng. Vậy tâm đối xứng của một hình là gì? Hoạt động GV Hoạt động HS Ghi bảng - Trình chiếu HĐTP 1: Dẫn dắt - Giới thiệu HĐTP 2: Tiếp cận khái niệm - Lấy ví dụ về các hình có tâm đối xứng - Hướng dẫn HS tìm hiểu tâm đối xứng HĐTP 3: Hình thành khái niệm - Hướng dẫn HS định nghĩa tâm đối xứng - Chính xác hoá HĐTP 4: Củng cố khái niệm - Lấy ví dụ - Chính xác hoá - Lắng nghe Tìm hiểu Thực hiện theo yêu cầu GV Phát biểu Nhận xét Chỉ ra tâm đối xứng IV. Tâm đối xứng của hình Định nghĩa : Điểm I gọi là tâm đối xứng của hình H nếu phép đối xứng tâm ĐI biến H thành chính nó. Ví dụ: Trong bảng chữ cái in hoa, những chữ nào có tâm đối xứng? Những chữ nào có tâm đối xứng nhưng không có trục đối xứng ? HD: Chẳng hạn: I, O, Z, H Không có trục đối xứng : Z, S 3. Luyện tập củng cố, hướng dẫn về nhà Hoạt động 5: Củng cố toàn bài Hoạt động GV Hoạt động HS Ghi bảng - Trình chiếu Nêu câu hỏi củng cố bài Tìm hiểu những kiến thức trọng tâm, quy Qua bài này, các em cần nắm được gì? Kiến thức nào là trọng tâm? Hướng dẫn HS làm bài ở nhà Ghi nhớ Bài tập về nhà: Bài 1, 2, 3 trang 15. Bài soạn: bài tập Tiết thứ: 5 Ngày soạn: 18 - 8 - 2010 Chương trình Cơ bản Dạy lớp 11C1, Ngày dạy:.. 11C5 Ngày dạy:.. I- Mục tiêu bài học Học sinh cần nắm được: 1. Về mặt kiến thức -Định nghĩa, tính chất của phép đối xứng tâm - Biểu thức toạ độ và tâm đối xứng của một hình. 2. Về kĩ năng - Xác định được ảnh của phép đối xứng tâm - Xác định được tâm đối xứng của một hình - Chứng minh được một phép biến hình là một phép đối xứng tâm và nhận biết các tính chất của nó. 3. Về tư duy, thái độ - Phát triển tư duy trừu tượng, óc suy luận, phán đoán - Rèn luyện tính cẩn thận, chính xác II- Chuẩn bị, phương tiện, phương pháp dạy học Phương pháp: Gợi mở, vấn đáp Phương tiện: Thước kẻ, máy tính bỏ túi, máy chiếu, phần mềm, máy tính (nếu có) Chuẩn bị: Tài liệu tham khảo III – Tiến trình dạy học 1. Kiểm tra bài cũ Nêu định nghĩa và biểu thức toạ độ của phép đối xứng tâm và phép quay 2. Dạy bài mới Đặt vấn đề: Tiết này chung ta sẽ làm một số bài tập về xác định ảnh của phép đối xứng tâm . Hoạt động 1: Bài toán xác định ảnh Thời gian: 15 phút Mục tiêu: Nắm được ảnh của điểm, của đường thẳng qua phép đối xứng tâm Hình thức tiến hành: Bằng hệ thống câu hỏi Đặt vấn đề: Cho một phương trình đường thẳng. Làm thế nào để xác định được ảnh qua phép đối xứng tâm Hoạt động GV Hoạt động HS Ghi bảng - Trình chiếu HĐTP 1: Dẫn dắt Ghi đề Phân tích đề HĐTP 2: Thực hiện giải Gọi HS lên bảng Nhận xét bài làm Chính xác hoá HĐTP3: Củng cố bài giải Lưu ý khi giải bài toán Mở rộng, tổng quát hoá bài toán Tìm hiểu Lên bảng giải HS khác nhận xét Ghi nhận Bài 1: Trong mặt phẳng tọa độ Oxy cho điểm A(2,-2) và đường thẳng d cú phương trỡnh : 2x + y – 1 = 0 . a. Tỡm ảnh của A và d qua phộp đối xứng tõm O b. Tỡm ảnh của d qua phộp đối xứng tõm A. HD: A’ (-2; 2), d’: 2x+y + 1 = 0 d’: 2x + y – 3 = 0 Hoạt động 2: Xác định ảnh qua phép đối xứng tâm Thời gian:15 phút Mục tiêu: Xác định được ảnh của tam giác qua phép đối xứng tâm Hình thức tiến hành: Bằng hệ thống câu hỏi Đặt vấn đề: Bài tập cho ta biết cách xác định ảnh của tam giác Hoạt động GV Hoạt động HS Ghi bảng - Trình chiếu HĐTP 1: Dẫn dắt Ghi đề Phân tích HĐTP 2: Thực hiện giải Gọi HS lên bảng Nhận xét bài làm Chính xác hoá HĐTP3: Củng cố bài giải Lưu ý khi giải bài toán Mở rộng, tổng quát hoá bài toán Tìm hiểu Thực hiện giải HS khác nhận xét Ghi nhận Bài 2: Tỡm ảnh của tam giỏc ABC qua phộp đối xứng tõm G, biết G là trọng tõm của tam giỏc ABC. HD: Lấy A’, B’, C’ đối xứng với A, B, C Qua G, ta được tam giác A’B’C’ là ảnh của tam giác ABC. Hoạt động 3 : Xác định tâm đối xứng của hình Thời gian: 10 phút Mục tiêu: Biết xác định được tâm đối xứng của hình Hình thức tiến hành: Bằng mô hình Đặt vấn đề:Làm thế nào để xác định được tâm đối xứng của một hình? Hoạt động GV Hoạt động HS Ghi bảng - Trình chiếu HĐTP 1: Dẫn dắt Đọc đề và hướng dẫn HĐTP 2: Thực hiện giải Gọi HS lên bảng Nhận xét bài làm Chính xác hoá HĐTP3: Củng cố bài giải Lưu ý khi giải bài toán Mở rộng, tổng quát hoá bài toán Phân tích cách làm Lên bảng giải HS khác nhận xét Ghi nhận Bài 3: a)Trong cỏc hỡnh tam giỏc dều, hỡnh thoi, hỡnh chữ nhật, hỡnh vuụng , hỡnh thang cõn hỡnh nào cú tõm đối xứng. b)Trong cỏc chữ sau , chữ nào cú tõm đối xứng ? T H Ủ Đ ễ HD: Hình vuông H, 3. Luyện tập củng cố, hướng dẫn về nhà Hoạt động 4: Củng cố toàn bài Hoạt động GV Hoạt động HS Ghi bảng - Trình chiếu Nêu câu hỏi củng cố bài Tìm hiểu những kĩ năng cơ bản, kiến thức trọng tâm Qua tiết này các, em cần nắm được gì? Kiến thức nào là trọng tâm? Hướng dẫn HS làm bài ở nhà Ghi nhớ Bài tập về nhà (gv tự ra thêm)