Bài giảng Ngữ văn 9: Hướng dẫn đọc thêm Những đứa trẻ (Trích “Thời thơ ấu”) Mác – xim Go-Rơ-ki

TRƯỜNG THCS KINH CÙNG Giáo viên: Dương Anh DũngĐẾN DỰ GIỜ THĂM LỚPNHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ Năm học:2008 -2009Kiểm tra bài cũ 1. Cho biết cảm nhận của nhân vật “ Tôi” về cảnh vật và con người sau bao năm xa cách trong bài “ Cố hương” của Lỗ Tấn? 2. Qua đó, em hiểu gì về xã hội Trung Quốc vào đầu thế kỉ XX và tư tưởng của nhà văn ? Hướng dẫn đọc thêm Những đứa trẻ (Trích “Thời thơ ấu”) Mác – xim Go-rơ-kiI - Giới thiệu:1. Tác giả:Mác-xim Go-rơ-ki (1868 – 1936) Là bút danh của A-lếch-xây Pê-scốpNhà văn lớn của nước Nga.1. Tác giảÔng sinh ra và lớn lên ở thành phố Ni-giơ-ni Nô-vơ-gô-rốt, bên bờ sông Vôn-ga trong một gia đình công nhân nghèo.Thành phố Ni-giơ-ni Nô-vơ-gô-rốtSông Vôn-ga chảy qua thành phố Ni-giơ-ni Nô-vơ-gô-rốtMác-xim Go-rơ-ki là tác giả của nhiều tập truyện ngắn, truyện vừa, tiểu thuyết, bút ký, kịch nói.Ông là tác giả của bộ ba tiểu thuyết tự thuật: Thời thơ ấu(1913 – 1914), Kiếm sống (1916), Những trường đại học của tôi (1923)2. Văn bản:“ Những đứa trẻ” trích chương IX trong “ Thời thơ ấu” ( Gồm 13 chương)Nhân vật chính là A- li – ô – sa kể lại quãng đời thơ ấu của mìnhII. Đọc - Tìm hiểu chung 1. Đọc và tóm tắt văn bản: 2. Thể loại: 3. Ngôi kể: 4. Bố cục: 1. Tóm tắt văn bản: Một tuần vắng bóng, sau sự kiện đứa em nhỏ bị rơi xuống giếng và được A-li-ô-sa cứu, ba đứa nhỏ lại ra chơi với A-li-ô-sa, mặc cho lão đại tá cấm đoán. Chúng kể cho nhau nhiều thứ chuyện: chuyện bắt chim, chuyện không có mẹ, chuyện dì ghẻ, chuyện người bà, chuyện cổ tích một cách say sưa, hồn nhiên và đầy mơ mộngVăn bản được viết theo thể loại nào? Văn bản được kể theo ngôi thứ mấy ? Ngôi kể đặt vào nhân vật nào?Thử chia bố cục của bài văn và nêu ý chính của mỗi phần?CÂU HỎI THẢO LUẬNII. Đọc - Tìm hiểu chung1. Tóm tắt văn bản:2. Thể loại: Tiểu thuyết tự thuật 3. Ngôi kể: Ngôi thứ nhất đặt vào nhân vật chú bé A-li-ô-sa (Mác-xim Go-rơ-ki hồi nhỏ)4. Bố cục : 3 phần Phần 1 (Từ đầu “ ấn em nó cúi xuống”): Tình bạn tuổi ấu thơ hồn nhiên, trong sáng. Phần 2(“Trời đã bắt đầu tối”“Cấm không được đến nhà tao”): Tình bạn bị cấm đoán. Phần 3(phần còn lại):Tình bạn vẫn tiếp tục. III – Tìm hiểu văn bảnCÂU HỎI THẢO LUẬN 1. Cho biết hoàn cảnh của những đứa bé? 2. Quan hệ giữa 2 gia đình như thế nào? 3. Vì sao những đứa trẻ lại đến với nhau? III – Tìm hiểu văn bản1. A-li-ô-sa và những đứa trẻ hàng xóm:A-li-ô-sa:(con dân nghèo) bố mất sớm, mẹ lấy chồng khác, sống với ông bà ngoại, thường bị ông ngoại đánh đòn, chỉ có bà ngoại hiền hậu thương yêu. Ba đứa trẻ: (con đại tá - tầng lớp quý tộc) mẹ chết, sống với dì ghẻ, bị bố cấm đoán, đánh đònTuy không cùng tầng lớp( giai cấp), nhưng hoàn cảnh sống thiếu tình thương giống nhau khiến A-li-ô-sa thân thiết với mấy đứa trẻ => Tình bạn hồn nhiên, trong sángA-li-ô-sa và những người bạnChia sẻ với bạn bên cạnhCho biết những quan sát và cảm nhận tinh tế của A-li-ô-sa về hình ảnh của ba đứa trẻ ( Qua những cách so sánh)2. Những quan sát và nhận xét tinh tế:Khi nghe ba đứa nhắc chuyện mẹ và “người mẹ khác”: “Chúng ngồi sát vào nhau như những chú gà con”. So sánh chính xác → sự cảm thông của A-li-ô-sa với nỗi bất hạnh của các bạn hàng xóm.Khi chứng kiến cảnh ba đứa trẻ bị bố mắng: A-li-ô-sa liên tưởng chúng giống như: “những con ngỗng ngoan ngoãn”  So sánh chính xác, cụ thể → thể hiện dáng dấp bên ngoài và tâm trạng của ba đứa trẻ (bị bố áp chế, chúng trở nên nhút nhát và cam chịu). ( Một lần nữa A-li-ô-sa tỏ sự thông cảm với cuộc sống thiếu tình thương của các bạn nhỏ.)CÂU HỎI THẢO LUẬN Cho biết chuyện đời thường và truyện cổ tích được lồng vào nhau trong nghệ thuật kể chuyện như thế nào? ( Qua các chi tiết nào trong văn bản ?)3. Chuyện đời thường và truyện cổ tích Chuyện đời thường và truyện cổ tích lồng ghép vào nhau xuyên suốt toàn bộ văn bản, được thể hiện qua: Chi tiết dì ghẻ(“mẹ khác”) → A-li-ô-sa liên tưởng đến nhân vật mụ dì ghẻ độc ác trong các câu chuyện cổ tích. Chi tiết người “mẹ thật”(đã chết) của mấy đứa trẻ → sống lại.Hình ảnh người bà nhân hậu → “ Có lẽ tất cả các bà đều rất tốt, bà tớ ngày trước cũng rất tốt”Những đứa trẻ không có tên → có sức khái quát, đậm màu sắc cổ tích hơn Với cách kể này, câu chuyện càng trở nên khái quát và càng tô đậm thêm màu sắc cổ tích đậm đà.III. Tổng kết1. Nội dung Tình bạn thân thiết của tác giả với những đứa trẻ sống thiếu tình thương bên hàng xóm, bất chấp những cản trở trong quan hệ xã hội lúc bấy giờ.2. Nghệ thuật Tự thuật.So sánh chính xác.Đối thoại ngắn gọn, sinh động, phù hợp với tâm lý nhân vật. Chuyện đời thường và truyện cổ tích lồng vào nhau. 3. Ghi nhớ : SGK trang 234CÂU HỎI CỦNG CỐ & LUYỆN TẬP Nêu những cảm nhận của em về cuộc đời của tác giả và tình bạn giữa những đứa trẻ trong văn bản.Dặn dò Về nhà viết những cảm nhận của em về cuộc đời của tác giả và tình bạn giữa những đứa trẻ của văn bản thành một đoạn văn hoàn chỉnh. Ôn tập tất cả nội dung kiến thức đã học về Văn, Tiếng Việt và Tập làm văn để làm bài kiểm tra Học kì IXin cảm ơn