Bài giảng môn Đại số lớp 9 - Tiết 20-21: Nhắc lại và bổ sung các khái niệm về hàm số

CHƯƠNG II HÀM SỐ BẬC NHẤT Tiết 20-21 NHẮC LẠI VÀ BỔ SUNG CÁC KHÁI NIỆM VỀ HÀM SỐ . I. MỤC TIÊU : Giúp cho học sinh biết được : Khái niệm hàm số . Đồ thị hàm số . Hàm số đồng biến , nghịch biến . II . CHUẨN BỊ : GV -Chuẩn bị bảng phụ vẽ trước hệ trục toạ độ Oxy để phục vụ cho ?2 ; vẽ trước bảng ?3 để phục vụ cho việc dạy khái niệm về hàm số đồng biến , nghịch biến . HS -Học sinh chuẩn bị máy tính bỏ túi . III. TIẾN TRÌNH TRÊN LỚP : (Tiết 20) Ổn định lớp : Kiểm tra bài cũ :(GV giới thiệu chương II) Bài mới : Hoạt động của GV Hoạt động của HS Ghi bảng Hoạt động 1.Khái niệm vể hàm số : GV gọi HS đọc SGK trang 42 ở ví dụ 1a GV giải thích hàm số cho bằng bảng còn ở ví dụ 1b cho bằng công thức . ? +Khi nào thì đại lượng y được gọi là hàm số của đại lượng thay đổi x ? +Em hiểu như thế nào vềcác ký hiệu y = f(x) , y = g(x) ? ? Thế nào là hàm hằng ? ? +Các kí hiệu f(0) , f(1) , f(2) , , f(a) . là gì ? ?1 Cho HS thực hiện trên bảng : GV cho HS làm ?2 SGK ?2 Vẽ hệ trục toạ độ Oxy và biểu diễn các điểm . Thế nào là trục hoành , trục tung , gốc toạ độ ? . Ký hiệu (x :y ) biểu diễn ? x gọi là gì ? y gọi là gì ? Thế nào là đồ thị hàm số ? - GV cho học sinh vẽ đồ thị của hàm số y = f(x) = 2x - HS đọc và nhận xét bảng . - HS tìm công thức của hàm số . Khi y = f(x) Đại lượng y phụ thuộc vào đại lượng thay đổi x ,ta luôn xác định được một giá trị tương ứng của y . Là các giá trị thay đổi của đại lượng x trong hàm số y = f(x) . -HS thực hiện ?1. y=f(x)=+5 f(0)=5 , f(1)=5,5 , f(2)=6 f(3)=13/2 , f(-2)=4 , f(-10)=0 -HS thực hiện ?2 -HS trả lời vàbiểu diễn các điểm trên mặt phẳng toạ độ -HS thực hiện biểu diễn các điểm trên mặt phẳng toạ độ Oxy I/ Khái niệm về hàm số : ( SGK trang 52 ) - Ví dụ 1: a) y là hàm số của x cho bằng bảng sau : x 1/3 ½ 1 2 3 4 y 6 4 2 1 2/3 ½ b) Hàm số của x được cho bằng công thức : y = 2x y = 2x + 3 + Đại lượng y phụ thuộc vào đại lượng thay đổi x . + Với mỗi giá trị của x , ta luôn xác định được chỉ một giá trị tương ứng của y . -Khi x thay đổi mà y luôn nhận một giá trị không đổi thì hàm số y được gọi là hàm hằng . -Chú ý : +Khi hàm số y = f(x) được cho bằng công thức , ta hiểu rằng biến số x chỉ nhận những giá trị làm cho công thức có nghĩa . +Khi y là hàm số của x ta có thể viết y = f(x) ; y = g(x) . II/ Đồ thị của hàm số : Tập hợp tất cả các điểm biểu diễn các cặp giá trị tương ứng (x;y) Trên mặt phẳng toạ độ được gọi là đồ thị của hàm số y = f(x) 4) CỦNG CỐ : Bài 1 / Trang 44 a) Cho hàm số y = f(x) = x f(-2) = (-2) = - ; f(-1) = (-1) = - : f() = . = ; f(1) = . 1 = : f(2) = .2 = ; f(3) = . 3 = 2 ; y = g(x) = - x . g(-2) = -(-2) = ; g(-1) = -(-1) = : g(0) = -(0) = 0 ; g() = -.= - ; g(1) = -.1 = - ; g(2) = -.2 = - ; g(3) = -.3 = -2 ; 5) HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀ : Làm bài 2a , 3 a SGK / Trang 44 - 45. IV . RÚT KINH NGHIỆM : Kí duyệt Ngày tháng 11 năm 2007 NHẮC LẠI VÀ BỔ SUNG CÁC KHÁI NIỆM VỀ HÀM SỐ . III. TIẾN TRÌNH TRÊN LỚP : (Tiết 20) 1-Ổn định lớp : 2-Kiểm tra bài cũ : Cho hàm số : y=f(x)=2x+1 f(o)= ? f()= ? f(1)= ? f()= ? 3-Bài mới : H oạt động của GV Hoạt động của HS Ghi bảng GV hướng dẫn học sinh vẽ đồ thị hàm số y=2x B1:Lập bảng. B2:Biểu thị các cặp tọa độ . B3:Vẽ đồ thị . - HS Tính các giá trị của y tương ứng theo bảng Hoạt động 1:Hàm số đồng biến , nghịch biến . ?3 Cho x các giá trị tính y tương ứng đối với hàm số y = 2x + 1 -Cho x các giá trị tương ứng đối với hàm số y = -2x + 1 ? - GV nhận xét tính tăng , giảm của các giá trị của x và các giá trị của y trong bảng và đưa ra khái niệm hàm số đồng biến , hàm số nghịch biến . Trên tập hợp số thực R, x lấy các giá trị bất kỳ x1, x2 sao cho x1 < x2 . Hãy chứng tỏ f(x1) < f(x2) ? -HS vẽ đồ thị của hàm số y= 2x . ?3 - HS nhận xét các giá trị tương ứng rút ra kết luận b) * Đồ thị hàm số y=2x x -1 0 1 2 y -2 0 2 4 A(-1;-2); O(0;0); B(1;2); C(2;4) III . Hàm số đồng biến, nghịch biến ( SGK trang 44 ) Nếu x1<x2 mà f(x1) <f(x2) thì hàm số y = f(x) đồng biến trên R ; Nếu x1f(x2) thì hàm số y = f(x) nghịch biến trên R ; 4)CỦNG CỐ : + Bài tập 3-SGK. x -1 0 1 2 y=2x -2 0 2 4 x -1/2 0 1 y=-2x -2 0 2 b) Hàm số y=2x là hàm số đồng biến vì x tăng y tăng. Hàm số y=2x là hàm số nghịch biến vì x tăng y giảm. +Bài tập 5-SGK. a )Vẽ đồ thị của hàm số :y=x và y=2x b)Tìm tọa độ của điểm A. Trong phương trình y=2x,y=4 .Tìm được x=2,ta có điểm A(2;4). Tìm tọa độ điểm B :Trong phương trình y=x y=4,ta có điểm B(4;4). Chu vi của tam giác OAB Ta có :AB=4-2=4 cm. Aùp dụng định lý pi-ta-go. Gọi p là chu vi của tam giác OAB. P=2= 5)DẶN DÒ : -Về nhà ôn lại các bài tập đã chữa . -BTVN:4;6;7-SGK. Kí duyệt Ngày tháng 11 năm 2007 IV . RÚT KINH NGHIỆM